بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش تاثیر مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمانی با نقش تسهیلگری تنوع مورد بررسی قرارگرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی رستورانهای یکی از مناطق گردشکری شهر مشهد بوده است. جهت جمع اطلاعات دوگروه مدیران - 80نفر - و کارکنان - 320نفر - رستوران مورد پرسش قرار گرفتند. جهت آزمون چهار فرضیه اصلی این پژوهش از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد، بطوری که از رگرسیون های چندگانه ی سلسله مراتبی برای آزمون فرضیه 1 و رگرسیون های تعدیل شده ی سلسله مراتبی برای آزمون فرضیه های 2، 3 و 4 استفاده شد. افزون براین، از دو متغیر کنترل اندازه و قدمت رستوران، برای تمام تحلیل ها بهره گرفته شد.نتایج بیانگر تایید تاثیر سیستم مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمانی و تاثیر تنوع سنی بر این رابطه بود. همچنین تاثیر تنوع تخصص و تنوع تصدی شغلی بر رابطه میان سیستم مدیریت منابع انسانی و عملکرد رستورانها مورد تایید قرار نگرفت.درنهایت با توجه به تنوع نیروی کار درایران و ادامه این روند در سالهای آتی یکی از مهمترین چالشهای پیش روی مدیران و علم منابع انسانی پاسخ به این سوال خواهد بود که چگونه می توان از این تنوع به عنوان ابزاری کارآمد جهت بهبود وضعیت سازمانها و بالطبع آن رشد اقتصادی کشور گام برداشت.
واژگان کلیدی: مدیریت منابع انسانی، عملکرد سازمانی، تنوع سنی، تنوع تصدی شغلی، تنوع تخصص
مقدمه
فعالیتهای مرتبط با مدیریت منابع سازمانی تا حدود زیادی به شکلی یکسان در بین سازمان های مختلف اعمال میگردد. اما اغلب سازمان ها فرآیندهای جذب، ارزیابی عملکرد و حقوق و دستمزد خاص خود را دارا می باشند. مدیریت کارآمد سرمایه های انسانی سازمان فرآیند پیچیده ای است که بر دوش مدیران منابع انسانی قرار دارد. صنعت خدمات بیش از 70 درصد از اشتغال را در اقتصادهای پیشرفته تامین می کند گرچه پیشرفت های فناوری منجر به تسهیل تغییر از تولید به خدمات شده اند، صنعت خدمات گردش کار بیشتری دارد و مستلزم سرمایه ی انسانی بیشتری می باشد. سازمانها برای موفقیت در محیط رقابتی که حجم کار در آن زیاد می باشد، به دنبال اجرای نظام مدیریت منابع انسانی موثری می باشند. افزون بر این، مدیریت ها اکنون به سوی اجرای مجموعه ی متمایزی از کاربستهای مدیریت منابع انسانی می روند که بر بعد انسانی مدیریت تاکید می کند و رفتار مطلوب را برای دست یابی به اهداف سازمانی بر می انگیزد؛ این بعد مستلزم بررسی بیشتری می باشد.
پژوهش های موجود نشان می دهد که اجرای موثر سیستم HRM می تواند انگیزه ای برای عملکرد سازمانی و فردی باشد. بیشتر پژوهش های تجربی درباره ی رابطه ی عملکرد و مدیریت منابع انسانی بر توضیح مکانیسم های واسطه ای تمرکز می کنند که چطور سیستم های مدیریت منابع انسانی ، عملکرد سازمانی را بهبود می بخشند.پژوهش های اندکی به بررسی ابعاد مختلف و عوامل تسهیل کننده در این رابطه پرداخته اند.
اکثر پژوهش های موجود درباره ی رابطه ی عملکرد وHRM اغلب بر کارکنان کارخانه ها و یا سازمانهای خدماتی بزرگ تمرکز کرده اند.درحالی که سازمانها کوچک و بزرگدارای ویژگیهای متمایزی می باشند؛ یک تفاوت مهم میزان تماس مشتری و کارکنان است. از سویی دیگر، این پژوهش به بررسی احتمال تاثیر ویژگی های سطح جمعیتی سازمان همانند تنوع حجم کار حرفه ای و تنوع تخصص بر رابطه میان سیستم مدیریت منابع انسانی و عملکرد می پردازد. تنوع یک ویژگی گروه بندی اجتماعی می باشد که نشان دهنده ی میزان تفاوتهای ذهنی و عینی بین اعضای گروه است. تحقیقات صورت پذیرفته در خصوص تنوع اغلب به بررسی تفاوتهای عملکرد بین گروهها یا سازمانها پرداخته اند. مدیریت تنوع یکی از مهمترین چالش ها برای HRM در سازمانهای مدرن می باشد.
بیشتر مدل های HRM راهبردی به صورت ضمنی فرض می کنند که نیروهای کار همگن می باشند، بدون این که تفاوتهای درونی بین کارکنان را در نظر بگیرند. بنابراین، لازم است تا تنوع را در مباحث مدیریت منابع انسانی استراتژیک در نظر گرفته شود. در همین راستا، هدف از این پژوهش پاسخ به این سوال است که چطور تنوع ترکیب درون سازمانها می تواند رابطه ی عملکرد /مدیریت منابع انسانی را تقویت یا تضعیف نماید. افزون براین، این مقاله به بررسی ابعاد گوناگون تنوع می پردازد که با ترکیب سازمان ارتباط دارند همانند سن، حجم کار حرفه ای، و تخصص و به دنبال فهم این است که آنها چطور رابطه ی عملکرد /مدیریت منابع انسانی را تعدیل می کنند.
سیستم مدیریت منابع انسانی در سازمانهای خدماتی
سیستم مدیریت منابع سازمانی ، یک سیستم یکپارچه درون سازمانی است که از مرحله جذب و استخدام و صدور حکم کارگزینی تا آموزش، مرخصی و حتی ارزیابی عملکرد کارکنان، سازمان را همراهی می کند و اطلاعات مختلف بخش ها و دپارتمان های مختلف را به صورت یکپارچه و طبقه بندی شده در اختیار آنها قرار می دهد.
امروزه به واسطه آنکه مهمترین دارایی هر سازمان منابع انسانی آن می باشد ، نقش سیستم های مدیریت منابع انسانی - HRM - در بالندگی سازمانهای خدمات محور بیش از پیش اهمیت خود را نشان داده است و ارتقاء بهره وری منابع انسانی به عنوان تاثیرگذارترین شاخص افزایش کارایی سازمانها محسوب می شود. بکارگیری این سیستم ها علاوه بر ارائه اطلاعات دقیق، به روز و تجمیع شده، امکان تحلیلی از رفتارهای کارکنان را برای مدیران مربوطه، فراهم می آورد. تکامل این سیستم ها در سطوح مختلف باعث شده که هیچ جنبه ای از اطلاعات کارکنان مغفول نبوده وعملاً مدیریت پرسنل سازمان با اتکاء به اطلاعات مناسب و یکپارچه، با کیفیت مطلوب قابل انجام باشد. نقطه اوج اهمیت این سیستم ها وقتی نمایان می شود که بتوان از طریق ارتباطات فرا سیستمی، اطلاعات آنرا در کنار نتایج حاصل از سایر سیستم های عملکردی قرار داد.
از سویی دیگر برای موفقیت در یک محیط رقابتی، سازمانها باید مجموعه ی متمایزی را از کاربستهای HRM اجرا کنند تا بر بعد انسانی مدیریت تاکید کرده و نیاز به برانگیختن رفتار خدمات مدار مطلوب را برای دست یابی به اهداف سازمانی در نظر بگیرند.
بخش خدمات و تولید دارای ویژگی های متمایزی می باشند به ویژه در تماس بین کارکنان و مشتریان.معتقدند که کارکنان پیشرو در صنعت خدمات اهمیت دارند زیرا آنها به صورت مستقیم بر عملکرد سازمانی از طریق رابطه شان با مشتریان تاثیر می گذارند. اکثر پژوهش هایی که درباره ی صنعت خدمات به انجام
