بخشی از مقاله
چکیده
تئوري تروریسم ریشه در فلسفه سیاسی غرب دارد ضمن آنکه هیچ اتفاقِ نظري بین کارشناسان درخصوص مفهوم آن وجود نداردچف این جریان نوظهور در دنیاي امروزي بهفعنوان یک عمل ضد ارزشی تحلیل میفشود و بهفرغم داشتن عملکرد واحد، تفاسیر متفاوتی یافته است بهف فگونهفاي کهاز هر نوع نگاهی ممکن است نفسِ این عمل مثبت یا منفی ارزشفگذاري شودچتروریسم، بی تردید مهمترین و فراگیرترین معضل امنیتی براي اکثر کشورها ي بزرگ در طلیعه قرن بیست و یکم است. در دهه اخیر قوانین متعدد مبارزه با تروریسم در سطح ملی و اسنادبین المللی مرتبط با اقدامهاي تروریستی در سطح جهانی ، رفتارهایی را جرم انگاري کرده وتشریفاتی براي مبارزه و پیشگیري از تروریسم تدارك دیده اند که این پدیده را از سایر مقولاتفحقوق کیفري متمایز می سازد.ف آن چه در فقه شیعه بر مفهوم تروریسم انطباق پذیر است چند مبحث از مباحث فقه جزایی است که از منظر حقوق اسلامی،محاربه، فتک، غدر و بغی از جمله ابواب فقهی می باشد که در مقاله حاضر به این موضوع پرداخته شده استچ یکی از سئوالاتی که مدتفها است ذهن حقوقدانان را به خود مشغول کرده، این است که آیا تروریسم یک عمل مجرمانه مستقل است یا اینکه در قالب یکی از عناوین مجرمانه در قوانین کیفري قرار میفگیرد؟در نظام حقوقی و قوانین کیفري ایران هر چند محاربه به عنوان مصداقی از عملیات تروریستی مورد حکم قانونگذار قرار گرفته است،اما بهفدلیل اهمیت اعمال تروریستی جرم انگاري آن ضرورتی انکار ناپذیر می باشد و مقنن باید همانند سایر جرایم با ذکر ارکان مجرمانه و مصادیق آن، قوانین مربوط به تروریسم را به تصویب رساندچ فروش تحقیق در مقاله حاضر، روش توصیفی تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانهفاي است چ فاز طریق فیشفبرداري از مطالب کتابفهاي معتبر و مجلات علمی و مقالات و از طریق جستجو در اینترنت، مطالب جمع آوري گردیدچفدر کنار توصیف و تبیین موضوع، به بررسی مفهوم تروریسم از منظر فقهی وحقوقی پرداخته شد و در نهایت به صورت یک مقاله ارائه گردیدچ
مقدمه
نیز به معناي ترس و ترساندن استچچفلغتفنامه مصاحب نیز ترور را به وضعیت وحشت فوقفالعاده ناشی از توسل یک فرقه یا حزب به اعمال شدید قتل، خونفریزي، حبس و مصادره اموال به خاطر دستیابی به اهداف خود معنی کرده استچافراد یاِرقیفف را که به این اعمال دست میفزنند تروریستففمیفنامند و عمل آنان را تروریسم گویندچفنویسندگان کتاب فرهنگ علوم سیاسی، تروریسم را نسبتاً مبسوطففتوضیح دادهفاندچ»در زبان فارسی این کلمه به اصلی اطلاق میفشود که در آن از کلمهفهاي سیاسی و ترور دفاع شودچفدر دیگر فرهنگفهاي فارسی نیز تروریسم به معنی لزوم آدمفکشی و تهدید و خوف و وحشت در میان مردم، براي نیل به هدفهاي سیاسی یا برانداختن حکومت و در دست گرفتن زمام امور دولت یا تعویض آن به دستهفهاي دیگر استاینچف عقیده معمولاً از ابزار اصلی فاشیسم، ماکیاولیسم و مکاتب مشابه استچ«پآقایی،زذملژچ فدر تعریف نویسندگان فرهنگ علوم سیاسی بین اندیشه و ذهنیت مبتنی بر اتخاذ روشفهاي تروریستی، استراتژي تروریستی براي رسیدن به اهداف یا عمل خاص تروریستی تفکیک و تمیزي مطرح نشده است و تمام تعاریف به صورت ممزوج و نادقیق آورده شدهفاندچبنابراین، هیچ اتفاقفنظر روشنی بین کارشناسان درباره مفهوم تروریسم وجود ندارد، در نتیجه، آنچه را برخی افراد، تروریسم به حساب میفآورند دیگران عمل قانونی و مشروع میفدانندچ فنویسنده کتاب تروریسم صهیونیستی در جمعفبندي تعریففهاي لفظی مفهوم تروریسم سعی کرده تعریف جدیدتري از تروریسم ارائه دهدچ فلذا میفنویسدف ف»تروریسم عبارت است ازف فهر نوع استفاده یا تهدید به استفاده از خشونت غیرقانونی به منظور ایجاد جو رعب و وحشت براي تحت تأثیر قرار دادن یا تسلط بر فرد، مجموعهفاي از افراد یا کل جامعهچ فاین کار براي دستیابی به هدف مشخصی است که شخص اعمالفکننده خشونت در نظر داردچ«پصفا،لهملژچعلاوه بر تعریف فوق عبدالناصر حریز از دیگر نویسندگان معاصر عرب درباره تروریسم تعریف دیگري ارائه داده استچ»خشونت از ماهیت سمبولیک برخوردار استچفبه عبارت دیگر، عمل خشونتفبار یا تهدید به انجام دادن آن، پیامی پیا تأثیر روانی خاصژفدارد که یک گروه یا مجموعه یا کل جامعه را هدف میفگیرد وف]محیط یا افراد[ف تبیین جایگاه تروریسم از منظر حقوق کیفري یکی از سئوالاتی که مدتفها است ذهن حقوقدانان را به خود مشغول کرده، این است که آیا تروریسم یک عمل مجرمانه مستقل است یا اینکه در قالب یکی از عناوین مجرمانه در قوانین کیفري قرار میفگیرد؟در پاسخ به سئوال فوق، دو نظر متفاوت وجود داردچفگروهی معتقدند که باتوجه به عناوین مجرمانه پیشفبینی شده در قوانین کیفري، نیازي به تخصیص عنوان خاصی به اعمال تروریستی نیستچ فدرواقع، مفهوم تروریسم، مفهوم جدیدي محسوب نمیفشود و اعمال تروریستی، خواه ناخواه به عنوان یکی از جرایم علیه اشخاص پمثل قتل، ضرب و جرحژفیا جرایم علیه اموال پمثل تخریب و احراقژفیا جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی پمثل محاربهژفمطرح میفشوندچفکشورهایی چون آلمان و سوئد چنین سیاستی را اتخاذ کردهفاند.
اما در مقابل، عدهفاي معتقدند که هرچند مفهوم تروریسم در قوانین جزایی با عناوین مختلف مجرمانه قابل تطبیق است، لیکن مفهوم تروریسم، مفهوم جدیدي است و باید آن را به صورت مستقل در قوانین جزایی مورد »جرمفانگاري«فقرار داد و یک سیاست جنایی خاص و ویژه در مورد آن اتخاذ کردچفکشور فرانسه از این رویکرد تبعیت کرده است به طوري که قانونگذار این کشور در اصطلاحاتی که در سال ذششلفمیلادي در قوانین کیفري مصوب سال هششل فاین کشور که در سال تششل فقابلیت اجرایی یافت انجام داد، مادة قانونی خاصی را به تروریسم و اعمال تروریستی اختصاص دادچبه نظر میفرسد باتوجه به کثرت عملیات تروریستی در دههفهاي گذشته، باید نظر دوم را پذیرفت و تروریسم را به عنوان یک مفهوم مجرمانه خاص مورد جرمفانگاري قرار دارد و به تعریف آن پرداخت.این رویکرد، در بسیاري از کنوانسیونفهاي بینفالمللی و منطقهفاي نیز مورد تأکید قرار گرفته استچفاما نکتهفاي که در این مورد قابل ذکر است، اختلافات موجود در زمینه تعریف تروریسم است به طوري که نویسندگان و صاحبفنظران حقوقی و سیاسی، هر یک به گونهفاي آن را تعریف کردهفاند و همین تعاریف متعدد، موجب شده است که بعضاً در قوانین داخلی یا معاهدات بینفالمللی نیز تعاریف مختلفی از تروریسم ارائه شود.برخی از محققان، تروریسم را شکلی پیچیده از خشونت سیاسی دانستهفاند که نه اتفاقی بوده و نه فاقد هدف و استراتژي است و ابزاري براي مخالفان تمدن وفارزشفهاي مدنی محسوب میفشودچفعدهفاي نیز تروریسم را استفادة غیرقانونی از زور یا تهدید به استفاده از آن یا خشونت از سوي یک گروه انقلابی میفدانند که علیه افراد یا اموال ارتکاب یافته است و هدف آن، وادار یا مرعوب کردن دولت یا دولتفها، براي دست پیدا کردن به مقاصد سیاسی یا ایدئولوژیکی استچبه هرحال، دامنه تعاریف به عمل آمده از
