بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تببین رابطه بین احساس عدالت سازمانی و استفاده ازتاکتیک هاي سیاسی در بین کارکنان دانشگاه ارومیه انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. به منظور اجرا220نفر از کارکنان به روش نمونه گیري تصادفی ساده انتخاب شدند. براي گردآوري داده هاي پژوهش از دو پرسشنامه عدالت سازمانی نیهوف و مورمنو پرسشنامه تاکتیک هاي سیاسی محقق ساخته استفاده شده است.
براي روایی پرسشنامه ها از نظرات متخصصان مدیریت و براي سنجش میزان پایایی نیز از ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. ضریب محاسبه شده براي پرسشنامه عدالت سازمانیα=%92 و پرسشنامه تاکتیک هاي سیاسیα=%79به دست آمد.
داده هاي تحقیق پس از جمع آوري بر اساس فرضیه هاي پژوهش و با استفاده از تحلیل مانوا و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج به دست آمده گویاي آن است: بین احساس عدالت سازمانی با تمام مولفههاي تاکتیک هاي سیاسی رابطه معناداري وجود دارد. عدالت رویه ایبه طور منفی و عدالت مراوده اي به طور مثبترابطه پیش بینی کننده معنی داري با مدیریت ادراك دارند. همچنین عدالت رویه ایرابطه پیش بینی کنندگی معنی دار و معکوسی با مدیریت اطلاعات و شبکه ارتباطی دارد. تمام ابعاد احساس عدالت سازمانی رابطه پیش بینی کننده معنی دار و معکوسی با ائتلاف دارند.
-1 مقدمه
ساختار یک سازمان به راحتی توسط پیوندهاي عمودي و افقی بین افراد وگروه هاي درون سازمان قابل تعریف است. اما فرایند واقعی یک سازمان تنها از طریق فهم انگیزه ها، علایق و اعمال اعضاي درون این ساختار شناخته می شود
در واقع برخلاف تئوري هاي مدیریت در گذشته که بر روابط سلسله مراتبی و نفوذ رو به پایین تمرکز داشتند نظریه هاي جدید به تاثیر گذاري رو به بالا و نفوذ زیر دستان بر روساي خود بیشتر توجه دارند
بنابراین مدیري توانمندتر عمل می کند که در کنار رفتارهاي رسمی رفتار غیر رسمی را نیز مدیریت کند. رفتارهاي غیررسمی در سازمان رفتارهاي سیاسی2 خوانده می شود
رفتارهاي سیاسی شامل اعمال - مثبت یا منفی - که جزو وظایف و کار فرد در سازمان نیست و رسما نیز توسط سازمان منع نشده است می باشد
البته تمام سازمانها به یک اندازه سیاسی رفتار نمی کنند . میزان استفاده از تاکتیک هاي سیاسی در نتیجه عوامل فردي و سازمانی تغییر میکند. در میان عوامل فردي می توان به ویژگی هایی نظیر خود نظارتی، نیاز به کسب قدرت و مرکز کنترل درونی فرد اشاره کرد
عوامل سازمانی در شکل گیري رفتارهاي سیاسی اهمیت بیشتري دارند زیرا بیشتر سازمانها نیروي انسانی بسیاري با ویژگی هاي شخصی گوناگون دارند . با این همه، نمود رفتار سیاسی در هر سازمان تفاوتی چشمگیر نسبت به سازمان دیگر دارد
یکی از مهم ترین متغیرهاي سازمانی تاثیرگذار در رفتار افراد احساس عدالت سازمانی 3 است. عدالت سازمانی به عنوان عامل اساسی و ضروري براي اثربخشی فرایندهاي سازمانی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این توجه به عدالت در سازمانها عجیب نیست زیرا ادعا می شود عدالت اولین عامل سلامتی سازمانها است
پژوهش هاي مختلف نشان داده اند که احساس عدالت سازمانی بر نگرش ها و رفتارهاي مختلف مانند رضایت شغلی، تعهد سازمانی، بهره وري، ورفتار شهروندي سازمانی تاثیر می گذارد
بی عدالتی و توزیع غیر منصفانه دستاوردها وستاده هاي سازمان موجب تضعیف روحیه کارکنان وتنزل روحیه تلاش وفعالیت در آنان می شود و واکنش هاي تلافی جویانه و غیبت و تاخیر در حضور افزایش می یابد
تحقیقات عدالت دید روشنی را نسبت به انگیزه کاري کارمندان فراهم می کند.بنابراین مطالعه احساس عدالت سازمانی براي فهم بهتر بسیاري از رفتارهاي افراد در سازمان اساسی است
افراد در سازمانهایی با رفتارهاي سیاسی زیاد ممکن است سطح انجام وظایف ورفتار هاي کاري درست را کاهش دهند و از طریق این رفتارها به ارتقاي شغل خود بیندیشند و به سازمان واهداف ان اهمیتی ندهند
دانشگاه ها به سبب اهمیت در توسعه اجتماعی، اقتصادي، فرهنگی و سیاسی جوامع بشري و تاثیري که کارآمدي و اثربخشی آنها در رشد و توسعه همه جانبه کشور دارد باید از هرگونه رفتار سیاسی که باعث آسیب به عملکرد افراد می شود اجتناب کنند. بنابراین یکی از شرایط موفقیت در دانشگاه ها شناخت دلایل رفتار سیاسی و راه حل هاي اصولی براي محدود کردن تاثیر رفتار سیاسی می باشدکه در این پژوهش عدالت به عنوان عاملی مرتبط با تاکتیک هاي سیاسی فرض شده است و به دنبال یافتن ارتباط ابعاد احساس عدالت و ناعدالتی و تاکتیکهاي سیاسی مورد استفاده است.
تحقیقات متعددي در ارتباط با متغیرهاي فردي و سازمانی تاثیر گذار بر استفاده از تاکتیک هاي سیاسی صورت گرفته است. نتایج پژوهشی حاکی از آن است که عدالت رویه اي آثار منفی رفتار سیاسی را کاهش می دهد
اگرچه سیاست سازمانی ،مهارت سیاسی، رفتار سیاسی،تاکتیک سیاسی و بازي سیاسی با هم تفاوتهایی هرچند اندك دارند، ولی در مقالات وتحقیقات مرتبط با این سه حوزه واژه اغلب به جاي هم استفاده می شوند.
سازمانی رابطه معکوس دارد. نتایج پژوهش کوهن چاراش واسپکتور - 2001 - 1نیز نشانگر این است که عدالت مراوده اي تاثیر منفی سیاست هاي سازمانی را کاهش می دهد.
اسپرینکر - 2012 - 2 به بررسی احساس عدالت در رفتارهاي کاري پرداخته است و به این نتیجه رسید که عدالت سازمانی باعث کاهش رفتارهاي مخرب و سیاسی می شود. در پژوهشی به مطالعه تاثیر عدالت رویه اي بر روي صداقت معلمان در برخورد با مدیر پرداخته شد و نتایج نشان داد که عدالت رویه اي نقش واسطه اي بین رهبري تحول گرا و صداقت معلمان دارد
آیدین وپلیوان - 2010 - 4 به مطالعه شخصیت و تاکتیک هاي تاثیر گذاري مورد استفاده مدیران مدارس براي نفوذ بر معلمان پرداختند.
اپلبام و هوگس - 1998 - 5 به بررسی ارتباط بین خودشیرینی و ماکیاولیسم، کانون کنترل، ویگانگی وظایف کاري پرداختند.
پژوهشی دیگر رابطه مثبت ومعناداري بین ویژگی هاي قدرت طلبانه افراد و تعارض بین فردي یافت
نتایج پژوهشی رابطه معنادار ومثبتی بین نوآوري حرفه اي وتمایل به رفتار سیاسی یافت.
عدالت سازمانی
انسان داراي نیازهاي متعددي است که همواره در پی کسب وارضاي آنها می باشد وعدالت همان استانداردهایی است که افراد به وسیله آن میتوانند در مورد برآورده شدن نیازهایشان در محیط طبیعی قضاوت کند
عدالت سازمانی به عنوان مطالعه انصاف در کار معرفی شده است وشامل عدالت توزیعی،عدالت رویه اي، وعدالت مراوده اي است
عدالت توزیعی:7به توزیع منصفانه منابع سازمانی بین کارمندان اشاره دارداین منابع می تواند حقوق، پاداش مالی، قدر دانی، دانی، ارتقاء،جایگاه،و بازخورد صادقانه باشد.کارکنان انتظار دارند این منابع را در قبال داده هاي خود به سازمان مانند دانش، تجربیات، و تلاش به دست اورند. انصاف،برابري ونیاز سه اصل مهم در ادراك عدالت توزیعی هستند. این نوع عدالت سازمانی ریشه در نظریه برابري آدامز دارد
عدالت رویه اي:9 عدالت رویه اي بین فرایند تصمیم گیري ونتایج آن تمایز قائل می شود وبه ویژه به مشارکت در رویه هاي تصمیم گیري تاکید دارد.اگر سازمان ها به افرادي که تصمیم ها بر آن ها اثر میگذارد اجازه بدهند که دیدگاه هاي خود را در مورد موضوع مورد تصمیم بیان کنند، اطلاعات را در مورد اتخاذ تصمیمات ارائه کنند این بعد از عدالت اجرا شده است
