بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبکهای مدیریت با احساس امنیت و ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه آزاد اسالمی واحد بجنورد انجام شد. این تحقیق کاربردی و به روش توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه 1 کارکنان دانشگاه آزاد اسالمی واحد بجنورد است که۰۶۱نفر می باشند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان ۳۱۱ نفر تعیین گردید. از پرسشنامه های استاندارد رئوفی، نیسی، پاترسون استفاده شده است.
برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطالعات، از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون ،آزمون لیزرل استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد بین سبکهای مدیریت با احساس امنیت در کارکنان دانشگاه آزاد اسالمی واحد بجنورد رابطه معنادار وجود دارد. مدیریت و سبک های آن در هر سازمانی به عنوان یکی از زیرساخت های مهم امنیت است که به طور مطلوب در دانشگاه آزاد اسالمی واحد بجنورد برنامه ریزی شده است ، مدیران از ایده پردازی کارکنان حمایت می کنند و این موضوع توانمندسازی کارکنان را در دانشگاه آزاد اسالمی واحد بجنورد افزایش می دهد .
مقدمه
نیروی انسانی به عنوان اصلیترین و بزرگترین سرمایه یک سازمان، جامعه و یک کشور محسوب میشود و اهمیت آن به حدی است که از آن به عنوان عامل استراتژیک نام برده میشود به همین دلیل از دیر باز کشورها و سازمانها بر روی این نیروی با ارزش سرمایهگذاری کرده و سعی در شکوفا کردن آن دارند. امروزه همگان بر این ادعا اذعان دارند که عامل اصلی رشد و پیشرفت سریع کشورهایی از قبیل آلمان، ژاپن و کره پس از جنگ جهانی دوم، نیروی انسانی بوده است که با سرمایهگذاری و بهسازی آن توانستند به مراحل باالیی از رشد و پیشرفت برسند. آموزش و بهسازی نیروی انسانی باعث بینش و بصیرت عمیق تر، دانش و معرفت باالتر و مهارتهای بیشتر کارکنان در اجرای وظایف و مسئولیتهای شغلی میشود، در نتیجه موجب نیل به هدفهای سازمانی با کارایی و اثر بخشی بیشتر میگردد.
بهسازی نیروی انسانی متضمن وجود سیستمی است تا عملکرد کارکنان را مورد ارزیابی قرار دهد. ارزیابی عملکرد یکی از وظایف مدیریت منابع انسانی است که در سازمانها با صرف وقت و هزینه انجام میشود و از نتایج آن در سایر وظایف مدیریت منابع انسانی از جمله حقوق و دستمزد، تعیین نیازهای آموزشی و ارتقا استفاده میگردد - سعادت، ۹۸۳۱: ۴ - . در عصر کنونی که شاهد گستردگی انتظارات جامعه از دانشگاهها و افزایش تغییرات محیطی ناشی از پیچیدگی و پویایی محیط میباشیم، دانشگاهها از سویی به منظور آگاهی از میزان مطلوبیت و کیفیت فعالیتهای خود و از سوی دیگر به منظور پیاده سازی استراتژیهای خود نیازمند استقرار سیستم نظارت و ارزیابی هستند.
چرا که فقدان نظام ارزیابی در دانشگاه به معنای عدم برقراری ارتباط با محیط درونی و بیرونی دانشگاه تلقی میگردد لذا بهبود مستمر عملکرد به عنوان تنها راه حفظ وبقا دانشگاهها اولین و مهمترین نتیجه ارزیابی عملکرد میباشد زیرا بدون بررسی و کسب آگاهی از میزان پیشرفت و بدون شناسایی چالشهای پیش روی دانشگاهها و کسب بازخورد و شناسایی مواردی که به بهبودی جدی نیاز دارند، 2 بهبود مستمر عملکرد میسر نخواهد شد - زارع و همکاران،۱۹۳۱:۶۱ - . نیروی انسانی مهمترین زیر ساخت هر مجموعه یا سازمان و کشور است، چون اساس حرکت به سوی توسعه انسان است.
انسان به عنوان عنصر اصلی ساختار و مدیریت که می تواند توسعه را به ارمغان بیاورد و هم می تواند بعنوان مانع بزرگ توسعه عمل کند - مجدنیا ، ۸۸۳۱: ۵۲ - . یکی از مهارتهای اساسی مدیریت منابع انسانی، امنیت کارکنان می باشد. حفظ و تقویت جسم کارکنان مانند برقراری بهداشت و ایمنی در محیط کار، اجرای برنامه های ورزشی و تندرستی و بعضی خدمات مشابه، تقویت روحیه عالقه مندی کارکنان به کار و محیط کار، مانند خدمات بیمه و بازنشستگی وخدمات پرسنلی، درصورت داشتن توجه وبکارگیری این موارد، امنیت شغلی درکارکنان ایجاد شده و بر رضایت شغلی آنها منتهی میشود.
در همین راستا اطالع از سبکهای مدیریت و نحوه تأثیر گذاری آنها بر سطح امنیت و عملکرد کارکنان سازمان بسیار مهم می باشد. یکی از ابزارهای مهم افزایش بهره وری نیروی انسانی ، اعمال سبکهای مختلف مدیریت می باشد که مدیران با توحه به محیط سازمانی و شخصیت خود آن را انتخاب می کنند. از سوی دیگر چون فعالیتهای سازمان وابسته به فعالیتهای افرادی است که آگاهانه با یکدیگر همکاری دارند، دستیابی به اهداف سازمان در زمان معین بدون وجود نظام مدیریت کارا غیر ممکن است - مهدی زاده، ۷۸۳۱ : ۵۲ - . بنابراین مدیر موفق کسی است که تمایل کارکنان را برای رسیدن به اهداف سازمان تقویت کند و عامل ایجاد وتقویت انگیزه گردد. در واقع این مدیر است که می تواند با اتخاذ صحیح «سبک مدیریت » این مهم را به انجام رساند و موجب بهبود عملکرد و در نتیجه افزایش بهره وری نیروی انسانی خود گردد.
سبکهای مدیریت براساس تئوری سه بعدی اثر بخشی ردین۲ به چهار سبک اساسی ۱ - وظیفه مدار ۲ - رابطه مدار ۳ - وظیفه مدار و رابطه مدار قوی ۴ - وظیفه مدار ورابطه مدار ضعیف قابل تقسیم می باشد - سعادت ، ۹۸۳۱ : ۷۰۱ - . دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی پیوسته بعنوان باالترین مرکز اندیشه ورزی و تولید علم جامعه محسوب و با حضور و فعالیت اندیشمندانه متفکران، محققان، دانش پژوهان و دانشجویان در اعتالی علمی و جهت بخشیدن به حرکتهای فکری، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی جامعه نقشی اساسی دارند.
دانشگاهها به منظور به انجام رساندن وظایف خطیر و ارتقای خود، نیازمند الگو و ابزار مناسب برای ارزیابی و اطمینان کیفی از روند برنامه ها و فرایندهای مربوط و کارآیی و اثربخشی دانش آموختگان در بازار مشاغل می باشند . از سوی دیگر ، نظام آموزش عالی کشور باید با برنامه ریزی دقیق در امور آموزشی، پژوهشی و تربیت نیروی انسانی ، برای افزایش بهره وری و استفاده بهینه از سرمایههای موجود درکشور تالش نموده و بیش از پیش نوید دهنده شکوفایی و اقتدار علمی و فرهنگی جامعه باشد.
دانشگاه برای حفظ پویایی خود نیازمند برنامهریزیهای توسعهای و راهبردی، بهبود فرایندها و روشها و کنترل مستمر کیفیت است. انجام و تحقق هر یک از امور و فرایندهای مذکور همراه با برنامه ریزی دقیق، نیازمند اطالعات واقعی، دقیق، مرتبط و روزآمد میباشد - واعظ زاده،۴۸۳۱: ۸۱ - . اکنون عصر مدیریت و رهبری است و موفقیت نهادها و سازمانها تا حد زیادی به کارایی و اثربخشی مدیریت بستگی درد. با توجه به ضرورت اهمیت مدیریت که سبب پیدایش گرایش ها و انواع مختلف مدیریت شده است تحقیقات گسترده ای در این زمینه صورت می گیرد. تفکر مدیریت نیز باید پویایی مناسبی با پویایی سازمان داشته باشد.
کارایی و اثربخشی هرسازمان با شیوه مدیریت و کارکرد صحیحی و مؤثر منابع انسانی آن سازمان بستگی دارد. در عصرحاضر اهمیت مدیریت تا بدان جاست که برخی از دانشمندان شکست و موفقیت سازمان را در گرو عملکرد مدیریت دانسته و معتقدند اگر سازمان ها مدیریت مؤثر نداشته باشد از ادامه کار باز می ماند - مهنانی،۲۹۳۱:۳ - . ارزیابی عملکرد در هر سازمانی یکی از وظایف مهم و کلیدی است که به وسیله آن وضعیت موجود کارکنان بررسی و نقاط ضعف و قوت آن مشخص میشود - سازمان امور اداری و استخدامی کشور،۹۷۳۱: ۶ - . دانشگاهها نیز مانند همه سازمانها ارزیابی عملکرد کارکنان، یکی از وظایف کلیدی و اصولی است و باید مسئوالن و مقامات باالتر نسبت به این امر اقدامات الزم را انجام دهند.
تا از این طریق هم کارکنان به نقاط قوت و ضعف خود آشنا شوند و برای رفع نقاط ضعف خود تالش میکنند و هم مسئوالن به تواناییها و استعدادهای کارکنان خود آشنا شوند و برای رفع نقاط ضعف کارکنان اقدامات مناسب و بجا را انجام دهند و نقاط قوت کارکنان را تقویت کنند و از کارکنان خود در مشاغلی که متناسب با تواناییهای آنان است استفاده کنند و ترفیعات و پاداشها نیز بر اساس نتایجی که از ارزیابیها حاصل میشود صورت میگیرد این باعث ایجاد فرهنگ شایسته ساالری میشود و همه کارکنان و مسئوالن همه تالش خود را برای افزایش کارایی و اهداف دانشگاهها به کار میگیرند. و از اتالف وقت و کم کاری نیز جلوگیری به عمل میآید. از این رو این پژوهش با هدف بررسی رابطه میان سبکهای مدیریت با احساس امنیت و عملکرد کارکنان در دانشگاه آزاد اسالمی واحد بجنورد صورت گرفت، امید است که نتایج حاصل باعث پیشرفت روزافزون دانشگاه شود.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
به اختصار، به تبیین مبانی نظری متغیرهای تحقیق به ترتیب متغیرهای وابسته احساس امنیت و ارزیابی عملکرد و متغیر مستقل سبکهای مدیریت می پردازیم. سپس به نتیجه مطالعات در قالب پیشینه پژوهش، اشاره می شود.
احساس امنیت
مسئله امنیت یکی از فاکتورهای مهم زندگی است. از گذشته های دور تاکنون، کار ویژه های اصلی و اولیه یا حداقل دولت، تأمین امنیت جان مردم از خطرات داخلی و خارجی و نهادینه کردن امنیت اجتماعی بوده است. امنیت از مهم ترین نیازهای بشری برای ادامه حیات است، به ویژه در ساخت حیات اجتماعی، امنیت از مقاصد اصلی و از مهم ترین عوامل مؤثربر حفظ انسجام نظام اجتماعی است.
