بخشی از مقاله
چکیده
سوارکاری از ورزشهایی است که در چند دهه اخیرمورد توجه خاصی قرار گرفتهاست،در عین حال میتوان آن را از جمله کهنترین ورزشها بهشمار آورد. این ورزش امروزه نه تنها به عنوان یک رقابت سالم و مفید، بلکه به عنوان اوقات فراغتی مفرح و سالم مورد توجه قرار گرفته است .
در عین حال می توان به نقش ارزشمند درآمد حاصل از رشد این صنعت در کمک به اقتصاد کشور تاکید کرد، با وجود باور عموم به پر هزینه بودن این ورزش مفرح نسبت به بسیاری از ورزش ها ،هر سال به تعداد طرفداران آن افزوده می شود و این تا حد زیادی به تاکید دین مبین اسلام بر اهمیت سوارکاری است.علاوه بر اینکه در قران کریم بر اهمیت اسب و سوارکاری تاکید شده است.
همچنین در بسیاری از احادیث و روایات نیز به ارزشمند بودن این حیوان پرداخته اند. این مقاله به صورت مروری تهیه شده است و در آن از تعدادی از مقالت دیگر و همچنین از کتاب مقدس قرآن استفاده شده است .می توان انتظار داشت در کشور اسلامی ما توجه بیشتری به تولید نژاد ایرانی و پرورش اسب های اصیل و آموزش نیروی کار جوان و کارآمد گرددتا هم صنعت اسب پیشرفت کرده باشد و هم باعث پیشرفت سوارکاری و تبع آن ایجاد فرصت های شغلی جدید و کسب در آمدهایی از صادرات این حیوان نجیب گردند.
مقدمه
از آنجا که اسب بدون سوار حیوان وحشی به حساب میآید و سوارشدن بر اسب و سوارکاری شرایت خاص خود را دارد ،پس هرکجا نامی از اسب در قرآن و روایات آمده است فقط منظور اسبی است که برای سواری تربیت شده است و توجه آن به سوارکاری معطوف میباشد، در بسیاری از آیات قرآن مجید که راهنمای ما مسلمانان میباشد از اسب و سوارکاری برای پیروزی بر دشمنان یاد شده است و بسیاری از این پیروزیها را مدیون تربیت اسبها و پرورش سوارکاران ماهر میباشند
.سوارکاری، ورزشی با قدمت چند هزار ساله است که در ابتدا قرار نبود به عنوان یکی از محبوبترین ورزشهای مورد استفاده مردم جهان شناخته شود. تاریخچه ارتباط میان اسب و انسان نشان میدهد انسانها همواره در تلاش بودند تا از ظرفیت اسب برای به حرکت درآوردن اجسام استفاده کنند و شاید آن زمان کسی تصور نمیکرد اسب، حیوانی خواهد شد که به جز بارکشی و سواری دادن به انسان ها، بهانه ای شود برای حضور مقامات غیرورزشی در کنار یکدیگر و درنهایت بهانه ای برای دخالت غیرورزشی ها در عرصه ورزش گردد.
تاریخچه
سوارکاری ورزشی بسیار قدیمی است که از دیرباز به منظور جنگیدن یا پیامرسانی به افراد آموزش داده میشد. تاریخ رام کردن اسب هنوز به درستی شناخته نشدهاست. باستانشناسان با توجه به قدیمیترین آثار بر جای مانده از پیشینیان در رابطه با رام کردن اسبها، معتقدند که اولین اسبهای اهلی به بیش از سه هزار سال قبل از میلاد برمیگردند.
قبل از آن اسب به منظور تهیه غذا شکار میشدهاست. البته باستانشناسان در بعضی نقاط از اروپای شرقی دهنههایی پیدا کردهاند که به شش هزار سال قبل از میلاد برمیگردند. این نشان میدهد که انسان از آن زمان سعی داشتهاست که اسب را رام کند و از آن بهره ببرد، ولی به دلیل سرعت آن در فرار موفق نشدهاست. قدیمیترین آثار در اروپای شرقی، شمال قفقاز و آسیای مرکزی یافت شدهاند.اگرچه اهلی ساختن اسب در مقایسه با حیواناتی چون سگ - نه هزار سال قبل از میلاد - و گوسفند و بز - پنج هزار سال قبل از میلاد - مؤخر بود، با این وجود تحول عظیمی در زندگی انسان بهوجود آورد.
انسان نه تنها از گوشت و شیر اسب بهره میبرد، بلکه برای جابهجایی نیز از او استفاده میکرد. نکته جالب در این باره این است که مورخان عقیده دارند که مردم قبل از یادگیری چگونه سوار شدن بر اسب، از ارابه استفاده میکردند. آنان برای این فرضیه خود دو دلیل عمده ارائه میکنند:فسیلهای پیدا شده نشان میدهند که اسبهای آن دوره برای حمل انسان بسیار کوچک بوده و قد آنها - بلندی جدوگاه - به بیش از 140 سانتیمتر نمیرسید.
قبل از آن که اسب توسط انسان رام شود، مردم از ارابه استفاده میکردند و آنها را به حیواناتی از چون گاو یا الاغ وحشی میبستند. بستن ارابه به اسبهای کوتاه قد خیلی دشوار نبود، در حالی که سوار شدن بر کمر اسب باعث وحشت و رم کردن آن می شد. از قدمت اسب و سوارکاری در اسلام نیز همین بس که از ابتدای اسلام ،در بسیاری از پیروزی های مسلمانان ،این حیوان و سواران آنها رشادتهای زیادی به خرج داده تا بتوانند دین مبین اسلام را حفاظت کرده تا به امروز به دست ما رسیده و این دین مبین را به گوش جان نیوش کرده و در اشاعه آن بکوشیم - قنبری پاکی، تربیت بدنی - .
اهمیت اسب و اسب سواری در فقه و اسلام
سوارکاری از ورزشهایی است که در چند دهه ی اخیر مورد توجه خاصی قرار گرفتهاند، با این وجود سابقهای طولانی
داشته است و میتوان آن را از کهنترین ورزشها به شمار آورد. این ورزش امروزه نه تنها به عنوان یک رقابت سالم و مفید، بلکه به عنوان سرگرمی و به منظور گذراندن اوقات فراقت مورد توجه قرار گرفته است و با این که نسبت به بسیاری از ورزش ها پر هزینه به نظر میرسد، هر ساله تعداد بیشتری طرفدار به سوی خود جلب میکند. سوارکاری و پرورش اسب در اسلام نیز بسیار توصیه شده است و جایگاه ویژهای دارد. رسول اکرم فرموده اند: “به فرزندان خود، سوارکاری، تیراندازی و شنا بیاموزید.”
همچنین در حدیثی از ایشان آمده است: “پیشانی اسبها تا روز رستاخیز جایگاه خیر و برکت است. ” در قرآن کریم آمده است:
” و الخیل و البغال و الحمیر لترکبواها و زینه و یخلق ما لا تعلمون“ ”و اسبان و استران و خران را - آفرید - تا بر آن ها سوار شویدو - برای شما - تجملی - باشند - و آن چه را که نمی دانید میآفریند.
از حضرت پیامبر اکرم - ص - احادیثی در مورد اسب و سواری نقل شده که برخی از آنها را در اینجا می آوریم:بهترین بازیها و ورزشها در نظر خداوند متعال، مسابقه اسب سواری و تیراندازی است
الخیرُ مَعقُودٌاصِیالخَیلِبِنَو اِلی یَومِ القِیامَه.
خیر و خوبی به پیشانی اسب تا روز قیامت بسته شده است.
خرج اسب چون نفقه ضروری است و نباید از آن امساک کنند؛ کسی که برای اسب خرج کند چنانست که صدقه داده باشد و هر که اسبی از جهت غزو نگاه دارد، ایزد تعالی به عدد هر مویی که بر آن اسب باشد نیکی در دیوان او بنویساند و بدی پاک گرداند. پیامبر گرامی اسلام صلی االله علیه و اله اسب را که - سبب تقویت بنیه نظامی مسلمانان است - ، موجب عزت مسلمین معرفی می کند و میفرماید:
اربطوا الخیل فان ظهورها لکم عز واجوافها کنز
اسبها را برای سواری و جنگ آماده کنید، زیرا پشتهای آنها - یا ظاهر آنها - برای شما عزت و قدرت بوده، و شکم هایشان - یا باطن آنها - برایتان گنج است .
انّ االله اعزامّتی بسنابک خیلها و مراکز رماحها خداوند، امت مرا به وسیله سم اسب ها و فروگاه نیزه ها عزیز ساخت آن حضرت همچنین اسب را یک مرکب بهشتی دانسته و میفرماید:
خیول الغزاه حنو لهم فی الجنه
اسبان رزمندگان اسلام، در بهشت نیز اسبان آنها خواهند بود امام زین العابدین علیه السلام فرمود:
انّ رسول االله صلی االله علیه واله اجری الخیل و جعل سبقها اواقی من فضه
رسول خدا صلی االله علیه و اله، ]در مسابقه اسب دوانی[، اسب دوانیده، و جایزه اش را چندین آق از جنس نقره قرار داد
