بخشی از مقاله
چکیده:
شرکتها با استفاده از رفتارهای مالیاتی میتوانند اقدام به کاهش پرداختهای ناشی از مالیات بر درآمد به سازمان مالیاتی می کنند. پرداخت مالیات منجر به کاهش سود و وجوه نقد باقیمانده برای سایر ذینفعان شرکت از جمله سهامداران می شود. از این رو به طور طبیعی این انگیزه وجود دارد تا شرکت و سهامداران آن اقداماتی را جهت اجتناب از پرداخت مالیات انجام دهند. اجتناب مالیاتی می تواند منجر به خروج وجه نقد کمتر گردد. به نظر میرسد هزینه بهره بدهیها و تصمیمات مالی شرکتها میتواند یکی از مهمترین موارد در این رابطه باشد. مشوقهای مالیاتی میتواند عاملی اثر گذار بر تصمیمات تامین مالی شرکتها باشد. نتایج تحقیق نشان میدهد اجتناب مالیاتی بر مدیریت سود شرکتهای بورس اوراق بهادر موثر بوده است.
واژگان کلیدی: اجتناب مالیاتی، فرار مالیاتی، سود پس ازکسرمالیات، مدیریت سود
-1مقدمه
یکی از مهم ترین روشهای تامین مالی هر شرکتی، تامین مالی از طریق وام است. در این راستا به نظر میرسد رفتارهای مالیاتی شرکتها و قوانین مالیاتی به عنوان یک از ساز وکارهای موثر و تعین کننده ویژگیهای وام اعم از میزان بهره وام و اندازه آنها باشد. از طرفی دولت سعی در جهت کاهش اجتناب مالیاتی دارد که میتواند تاثیر مهمی در کاهش هزینهها، افزایش درآمدهای دولت وایجاد کنترلهای موثر داشته باشد که نتیجه آن افزایش عدالت اجتماعی و رفاه عمومی میباشد.
با ایجاد یک نظام مالیاتی منسجم، اتکاء دولت به درآمدهای نفتی کم شده و بخش عظیمی از هزینههای جاری و عمرانی آن تأمین میگردد. به طور خلاصه،در سالهای اخیر بررسی رابطه اجتناب مالیاتی و تصمیمات مدیریت سود در بازار سرمایه ایران کمتر مورد توجه بوده است. لذا جهت دستیابی به ابزار مناسبی برای بررسی این رابطه و با توجه به محیط مالیاتی ایران و تمایل زیاد شرکتها به اجتناب مالیاتی و استفاده از مشوقهای مالیاتی در ایران و اهمیت تصمیمات تامین مالی شرکتها، انجام پژوهش حاضر ضروری به نظر میرسد.
-2مبانی نظری
شناخت وآگاهی نسبت به رفتارهای مالیاتی و مشوقهای مالیاتی، برای شرکتها و در نقطه مقابل آن دولت از اهمیت بالایی برخوردار است. مدیران باآگاهی و مطالعه عوامل دربرگیرنده اجتناب مالیاتی،سعی در بهره گیری از آن در جهت منافع شرکت دارند. به نظر میرسد مدیران در مورد قراردادهای وام و تصمیمات تامین مالی، توجه ویژه ای به رفتارهای مالیاتی خود و مشوقهای مالیاتی دارند تا از این طریق بر تصمیمات تامین مالی تاثیر بگدارند - زهی ومحمد خانلی، . - 1389
استراتژی اجتناب مالیاتی در مقابل تمکین مالیاتی
تمکین کامل مالیاتی از جمله اهداف مهمی است که تمامی سیستمهای مالیاتی در راستای دستیابی به آن هستند و در واقع می توان گفت که درجه تمکین مالیاتی در هر کشوری معیار سنجش کارایی سیستم مالیاتی آن کشور است. - طالب نیا، . - 1386تعریف مفهوم تمکین، آن را به دو بخش تقسیم میکند: تمکین اجرایی و تمکین تکنیکی و فنی تمکین اجرایی به قوانین اجرایی کشور مورد نظر و تمکین فنی به تمکین در گزارشدهی، تمکین در فرآیندهای مورد نظر قانون و تمکین از مقررات تکنیکی لازم در محاسبات مالیات یا پرداخت آن بازمیگردد.
در برابر تمکین مالیاتی، مسأله عدم تمکین مالیاتی - اجتناب مالیاتی - ، از سوی مؤدیان مطرح است. باید توجه داشت اجتناب مالیاتی و فرار مالیاتی هر دو مصادیقی از عدم تمکین هستند با این تفاوت که اجتناب مالیاتی، ترفندهای قانونی برای استفاده از امتیازات و راههای مشروع است و فرار مالیاتی، عدم تمکین غیرقانونی با استفاده از پنهان کردن درآمد، حساب سازی، رشوه و حتی تهدید و ارعاب محسوب می شود.میزان اجتناب مالیاتی را می توان با شکاف مالیاتی اندازه گیری کرد. شکاف مالیاتی عبارت است از میزان وصولی مالیات منهای مبلغی که در صورت تمکین کامل مؤدیان تحصیل شدنی بود - لشکری زاده و عزیزی،. - 1389هر تلاشی برای اندازه گیری میزان تمکین مالیاتی سه موضوع زیر را بر می انگیزد:
1.تعریف مفهوم تمکین مالیاتی؛
2. روشهای اندازه گیری تمکین مالیاتی توسط نظامهای مالیاتی و در نتیجه تعیین حوزههایی که تمکین مالیاتی به صورت آشکارا در آنها پایین است؛
3.روشهای اندازه گیری تأثیر راهبردهای اداری نظامهای مالیاتی بر بهبود تمکین.
