بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از زمینههای پژوهش برای کنترل آتشسوزیهای شهری، شناسایی نقاط بحرانی آتشسوزی در منطقه است. زیرا عدم شناخت کافی این نقاط باعث وقوع و گسترش آتش در مناطق و کاربری های مختلف ، تاخیر در مهار آن و وارد آمدن خسارات مالی و صدمه جانی و همچنین آلودگی های محیطی را در پی خواهد داشت. لذا تهیه نقشه پتانسیل خطر آتشسوزی - مناطق بحرانی آتشسوزی - اهمیت بسزایی در کاهش تعداد دفعات آتشسوزی و جلوگیری وقوع آتش سوزی های مشابه در یک منطقه شهری خواهد داشت. و به مدیران خدمات شهری برای پیشگیری آتش قبل از وقوع آن کمک میکند تا با انجام مراقبتهای ویژه در مناطق بحرانی، از وقوع آتشسوزیهای احتمالی جلوگیری کنند. با تعیین مناطقی که ریسک بالای حریق دارند، می توان از توسعه در این مناطق جلوگیری کرد و با در صورت نیاز به توسعه در این مناطق ، از ابتدا راهکارهای مدیریتی برای ساخت و ساز در این بخش ها لحاظ شود. پهنه بندی ریسک حریق با هدف به کارگیری در برنامه ریزی و مدیریت در کنترل و حرائق شهری تاکنون مورد توجه نبوده و در قالب طرح تحقیقاتی و مطالعاتی ، پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است. به منظور دستیابی به هدف اصلی تحقیق، ابتدا مدل های موجود ارزیابی ریسک آتش سوزی شناسایی و سپس، با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی به بررسی این مدل ها و کاربرد آنها پرداخته شد. لذا این تحقیق بر آن است، با بررسی و مقایسه مدل های ارزیابی ریسک آتش سوزی شرایط استفاده از مدل ها را مشخص کند.
مقدمه:
آتش سوزی یکی از مهم ترین مباحث تاثیرگذار در هر سه مقوله ایمنی، بهداشت و محیط زیست است. استفاده از روش های مناسب ارزیابی ریسک آتش سوزی با شناسایی خطرات موجود و به کارگیری اقدامات فنی و مدیریتی لازم برای کنترل یا کاهش احتمال وقوع حوادث و اثرات آنها خسارات مختلف ناشی از حریق را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. آتش سوزی یکی از رویدادهای نامطلوب با خسارات جانی و مالی فراوان برای انسان است که شناخت صحیح و درک اثرات آن می تواند در ارائه ی راهکار برای پیشگیری و محافظت در برابر آتش سوزی مفید باشد. به علاوه آتش سوزی دارای اثرات سوء زیست محیطی مانند آلودگی آب، خاک و هوای ناشی از آتش سوزی و ذرات معلق آن و همچنین آلاینده های حاصل از مواد سوخته شده و ترکیبات اطفاء حریق می باشد - کهریزی و دیگران،. - 1396 یکی از روش های مدیریتی مواجهه با حرائق در سطح یک شهر ، پهنه بندی ریسک حریق می باشد، نقشه های پهنه بندی حریق، اطلاعات ارزشمندی را در مورد حرائق ، اثرات آن بر حوزه شهری و تعیین نقاط بحران با به کارگیری معیارهای مختلف ارایه می دهد [2]. با تعیین مناطقی که ریسک بالای حریق دارند، می توان از توسعه در این مناطق جلوگیری کرد و با در صورت نیاز به توسعه در این مناطق ، از ابتدا راهکارهای مدیریتی برای ساخت و ساز در این بخش ها لحاظ شود. [14] آتش سوزی های شهری مخصوصا در وسعت زیاد که تعداد قابل توجهی در واحد صنایع در طول یک سال رخ می دهد. مقدارقابل توجهی گازهای گلخانه ای، دود و گرد و غبار وارد اتمسفر میکند، که به شدت باعث افزایش CO2 میشود.[ 5] از آنجا که این پدیده در مقیاس های مختلف حجمی و وتعدادی اتفاق می افتد لذا جمع آوری داده های مورد نیاز جهت مطالعه آن به روش های میدانی بسیار هزینه بردار بوده و عملا امکان پذیر نیست. باد یکی دیگر از مهمترین عوامل در گسترش و تکامل آتش در مناطق شهری میباشد بطوریکه نیروی آن به طور مستقیم سرعت گسترش آتش و جهت آن جهت گسترش آتش را تعیین میکند.[15] عوامل مصنوعی - انسانی - موثر در وقوع آتشسوزی شامل فاصله تا جاده، فاصله تا شهرک های صنعتی،مراکز پر خطر، زمینهای کشاورزی و سکونتگاهها هستند. برای وزن دهی مناسب به هر کدام از فاکتورهای موثر در وقوع آتش از مدل مناسب استفاده میشود.[3]
Jing-yan ZHANG و همکاران - 2017 - تحقیق در مورد روش ارزیابی سریع ریسک آتش سوزی بر اساس ارزیابی جامع فازی و SVM به منظور بهبود کارایی ساختن ارزیابی خطر آتش سوزی در کشور چین ، این مقاله روش جدیدی را برای ارزیابی سریع خطر آتش سوزی بر اساس الگوریتم ریاضیات فازی و ماشین بردار پشتیبانی - SVM - ارائه می دهد. به عنوان عوامل خطر آتش سوزی ساختمان، جامع، قابل انعطاف و کارآمد سیستم ارزیابی ریسک آتش سوزی تاسیس شد تیان و همکاران - 2013 - در مطالعه ای در چین با در نظر گرفتن منابع ماهواره ایه - NOAA - و عواملی چون پوشش گیاهی، ارتفاع از سطح دریا، تراکم جمعیت، فاصله از جاده ها و شهرک ها و ویژگی های مناطق سوخته شده، با تعیین نقش هریک از عوامل در وقوع آتش سوزی، به پهنه بندی خطر آتش سوزی پرداختند. نتایج نشان داد که تأثیر این عواملی با توجه به شرایط منطقه متفاوت است. در این پژوهش نقشهی خطر آتش سوزی با توجه به هریک از این عوامل نیز تهیه گردیده است. مرتضی احمدی اردکانی - 1394 - در این پژوهش با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره و تحلیل های مکانی مورد نیاز، نسبت به پیش بینی مناطق با ریسک بالای آتش سوزی اقدام گردید. در این مقاله از روش تحلیل سلسله مراتبی - AHP - برای وزن دهی و برای تلفیق لایه ها از دو روش فازی و میانگین وزنی مرتب شده - OWA - با کمبت سنج های مفهومی فازی، استفاده شده و نتایج حاصل از آن با استفاده از روش جمع کیفی - QS - با یکدیگر مقایسه گردید.
