بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مراحل اولیه برای ورود به هر فضای جدیدی مانند فضای سایبر در سازمان، ارزیابی آمادگی سازمان برای ورود به آن است؛ که طی آن آمادگی سازمانی از نظر ابعاد ساختاری، مدیریتی، فنی، فرهنگی و . . . بررسی شده و مشکلات احتمالی ورود به آن شناسایی میشود. از مهمترین عواملی که به عنوان عوامل راهبردی نقش تعیینکنندهای در ارزیابی آمادگی سازمانهای دولتی برای ورود به فضای سایبر دارد حمایت مدیران ارشد و چشمانداز سازمانهای نظامی میباشد. این پژوهش که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی میباشد؛ با انتخاب محورها و شاخصهای پیشنهادی - از طریق مطالعات کتابخانهای، نظرات خبرگان و مطالعه نمونههای اجرا شده - آغاز شده و پس از تهیه پرسشنامه و ارسال به جامعه نمونه مد نظر و تجزیه و تحلیل پرسشنامههای بازگشتی ، محورها و شاخصهای پیشنهادی، مورد تأیید آماری قرار گرفته است که نتیجه اقدامات انجام شده آن تعیین محورها و شاخصهای کلیدی - حمایت مدیران ارشد و چشمانداز سازمان دو مورد از این عوامل و شاخصهاست - و اثر گذار در ارزیابی آمادگی سازمانهای دولتی و ارائه مدل پیشنهادی برای ارزیابی آمادگی این سازمانها در 3 بعد راهبردی، تاکتیکی و عملیاتی و معرفی طرحهای آمادهسازی سازمانهای دولتی برای استقرار و پیادهسازی مدیریت دانش دراینگونه سازمانها میباشد.
مقدمه
ارزیابی آمادگی سازمان روشی است که با بهره گیری از آن ابعاد مختلف سازمان بررسی شده و آمادگی هر یک از اجزای سازمان برای پذیرش پروژه سنجیده می شود. اهمیت این ارزیابی تا بدان حد می باشد که زمینه موفقیت پیاده سازی آن پروژه در برخی سازمان ها را فراهم می آورد و عدم ارزیابی این آمادگی در سازمان ها احتمال شکست اجرای آن پروژه را تقویت می نماید. از این رو انجام مطالعات ارزیابی آمادگی، قبل از ورود به فضای سایبر بسیار حائز اهمیت بوده و به عنوان یک عامل کلیدی موفقیت اجرای آن محسوب می گردد. در این راستا تعیین نقش شاخص های حمایت مدیران ارشد و چشم انداز سازمان یکی از اساسی ترین اقدامات اولیه برای تعیین ملاک های سنجش موفقیت این ارزیابی خواهد بود تا با مشخص نمودن و بکارگیری این شاخص ها، آمادگی سازمان را مورد سنجش قرار دهیم و با شناخت نقاط ضعف و قدرت طرح های آماده سازی در جهت رفع ایرادات ارائه نماییم.
ضرورت و اهمیت پژوهش
طبق تحقیقات انجام شده90%-60 شکست های پروژه های اجرا شده در سازمان ها به دلیل مقاومت کاربران در برابر تغییرات انجام شده بوده است و به همین دلیل سعی در ممانعت پیشروی پروژه ها میکردند.شاید پروژه ها از بعد فنی با موفقیت اجرا شوند ولی تکامل این موفقیت بستگی به تمایل کاربران به پذیرش این پروژه دارد.آمادگی سازمان قبل از پیاده سازی آن نقش فعالی در کاهش مقاومت در برابر این تغییرات را دارد؛ در حقیقت به طور غیر مستقیم بر رفتار احتمالی کابر در جهت پذیرش این پروژه تاثیر گذار می باشد. از آن جا که ورود به فضای سایبر یکی از مهمترین پروژه هایی میباشد که در سازمان های نظامی بایستی پیاده سازی گردد بر آن شدیم تا با ارائه شاخص های آگاهی مدیران ارشد و مدیریت تغییر از اتلاف منابع ارزشمند سازمانی جلوگیری نموده و سازمان را در برابر مخاطرات احتمالی پیاده سازی حفظ خواهد کرد. [1]
اهداف پژوهش
محققین در این پژوهش همانند سایر پروژه های مشابه اهدافی را برای خود متصور می شوند که در مهمترین این اهداف عبارتند از:
الف: بررسی نقش شاخص های آگاهی مدیران ارشد و مدیریت تغییر در ارزیابی آمادگی سازمانی از دیدگاه ابعاد ساختاری، مدیریتی، انسانی، فنی، فرهنگی و. . .
ب: شناسایی طرح های آماده سازی سازمان برای استقرار پروژه ها .
ادبیات تحقیق
واژه سایبر از لغت یونانی کایبرنیتیسبه1 معنی سُکاندار یا راهنما مشتق شده است. نخستین بار این اصطلاح "سایبرنتیک" توسط ریاضیدانی به نام نوربرت وینر2در کتابی با عنوان "سایبرنتیک و کنترل در ارتباط بین حیوان و ماشین" در سال 1948 بکار برده شده است. سایبرنتیک علم مطالعه و کنترل مکانیزم ها در سامانه های انسانی، ماشینی - و رایانه ها - است.
-1-2 پروژه آماده سازی سازمان در چه شرایطی انجام می گیرد؟
یکی از سوالات اساسی در انجام هر پروژه و ارزیابی آمادگی سازمان شرایط انجام این ارزیابی می باشد. سازمان در صورت وجود شرایط زیر پروژه آماده سازی را انجام می دهد.[6]
سازمان در حل حاضر تصمیم به اجرای پروژه ندارد.
سازمان تمایل دارد تا وضعیت فعلی یروژه های خود را مشخص کرده و آن را با استاندارد مقایسه کند. سازمان به دنبال شناسایی نقاط ضعف و مشکلات فعلی در اجرای پروژه خود برای رفع و بهبود آن دارد.
سازمان قصد اجرای پروژه ای را در آینده دارد.
تاریخچه ارزیابی آمادگی
ارزیابی آمادگی برای پروژه های مختلف انجام پذیرفته است که از مهمترین این پروژه ها، پروژه های فناوری اطلاعات می باشد که در همهی این پروژه ها شاخص های کلیدی مورد ارزیابی قرار گرفته است از مهمترین این شاخص ها می توان به تعهد سازمانی ودرک شایستگی شخصی آمادگی مدیریت پروژه،آمادگی سازمانی،آمادگی مدیریت تغییر اشاره نمود. از مهمترین این الگوها می توان به الگوهای زیر اشاره کرد و یکی از مهمترین این الگوها را به تشریح توضیح خواهیم داد: [7 ]
