بخشی از مقاله
چکیده:
برون سپاری در شرکتهای دولتی و متعاقب آن شرکتهای توزیع از سیاستهای اصلی دولت میباشد. اما اجرای برون سپاری فعالیتها همواره با مشکلات و معضلات فراوانی روبرو بوده است که از آنجمله میتوان به شناخت جایگاه شرکتهای توزیع، نحوه برون سپاری فعالیتها، شناخت فعالیتهای قابل واگذاری، نحوه حل مشکلات اجرائی و در نهایت تحلیل اقتصادی آن نام برد. طی این تحقیق در شرکت توزیع برق مشهد در سال 81 سعی گردیده پس از ارائه دیدگاه و چشم انداز مناسب از شرکتهای توزیع به تبیین مختصری از شرایط خصوصی و برون سپاری فعالیتها پرداخته و طی نه مرحله با شناخت و تدوین طرح جامع برون سپاری و با ارائه تجزیه و تحلیل مناسب، راهکارهای عملی برای اجرای این طرح و حل مشکلات تدوین گردد.
مقدمه :
خصوصی سازی و واگذاری امور تصدی گری به بخش خصوصی در دهه گذشته در دستور کار مسئولین محترم کشور قرار گرفته است اما واگذاری کار به بخش خصوصی باید به افزایش بهره وری، رقابت در کار و حق انتخاب برای مشتری - شاهگردی،81 ، - 1_5 منجرشود. بدین منظور بخش خصوصی باید واحدی باشد که با سرمایه یا سهام غیردولتی اداره گردد. همچنین کارکنان با تفکر بخش خصوصی به فعالیت بپردازند بگونه ای که سود و زیان حاصل از فعالیت بردرآمد کارکنان، سهامداران و در نهایت بر بقا یا ادامه حیات بخش خصوصی اثر گذار باشد و مهمتر از همه مطالب فوق خروج از انحصار ارائه خدمات است با این تفکر ما سعی نموده ایم که طرح جامع برون سپاری فعالیتها در شرکت توزیع را با هدف فوق تدوین نمائیم. در این طرح ضمن ارائه چشم انداز مناسب از شرکتهای توزیع و جایگاه این شرکتها در آینده به بررسی فعالیتهای شرکت پرداخته و طرح مزبور را تدوین نموده ایم.
الگوی مناسب شرکت توزیع :
انجام فعالیتهای توزیع برق همانند فروش انشعاب، فروش انرژی و ارائه خدمات مرتبط با آن توسط شرکتهای توزیع نه تنها ادامه فعالیت همانند یک بخش کاملا" دولتی را نمایان می سازد بلکه اهداف متصور از کار توسط بخش خصوصی که در مقدمه به آن اشاره شد بدنبال نخواهد داشت هرچند که این شرکتها به دلایل مختلف سعی نمایند که خدمات را با کیفیت مناسبتر و مشتری مداری ارائه نمایند. لذا ما باید سعی کنیم که فعالیتهای اجرائی توسط بخش خصوصی صورت پذیرد. بدین ترتیب جایگاه شرکتهای توزیع چیست؟ مسلما" بعلت وجود شبکه یکتا، تعهد ارائه خدمات به متقاضیان و اشراف کامل به نیازها و اطلاعات وجود مدیریت و هدایت ارائه خدمات از ملزومات کار توسط بخش خصوصی است در واقع چشم انداز آینده یک شرکت توزیع در این طرح شرکتی است که فقط در بخش مدیریتی و کارشناسی برای نظارت عالیه و تجزیه و تحلیل های لازم بر فعالیتهای گذشته و تدوین برنامه های آینده سازماندهی خواهد شد. با این وصف به ارائه تحقیق انجام شده خواهیم پرداخت.
کلیات طرح :
در این قسمت ما به بیان کلیات طرح خواهیم پرداخت. این طرح در نه مرحله یا گام تدوین خواهد شد ما ابتدا به بیان نه مرحله پرداخته و سپس هر مرحله را به تفصیل توضیح خواهیم داد.
مرحله اول : تعیین هزینههای نیروی انسانی در سال 80
مرحله دوم : استخراج فعالیتهای کل شرکت و تعیین فعالیتهای قابل واگذاری به پیمانکار.
مرحله سوم : استخراج هزینه اجرای هر یک از فعالیتهای قابل واگذاری توسط شرکت و پیمانکار و مقایسه آنها با یکدیگر - به روش پورتر 1. - Purter
مرحله چهارم : اولویت بندی واگذاری فعالیتها به پیمانکار با توجه به مرحله سوم.
مرحله پنجم : تعیین اثرات واگذاری هر فعالیت به بخش خصوصی بر منابع انسانی.
مرحله ششم : مشخص نمودن وضعیت منابع انسانی پس از اعمال بازنشستگی پیش از موعد و تعیین نحوه استقرار نیروهای باقیمانده.
مرحله هفتم : ارائه طرح بازخریدی متناسب با صرفهجویی حاصل از واگذاری فعالیتها به پیمانکار.
مرحله هشتم : تطابق واگذاری فعالیت به پیمانکار متناسب با مراحل پیشرفت بازنشستگی یا بازخریدی کارکنان.
مرحله نهم : ارائه راهکار مناسب برای هر فعالیت قابل واگذاری به پیمانکار به منظور نظارت ، ایجاد رقابت و حق انتخاب برای مشتری و افزایش بهرهوری. اینک که با رئوس مراحل نهگانه طرح آشنا شدیم به توضیح در رابطه با هر مرحله خواهیم پرداخت.
شرح مراحل اجرای طرح :
مرحله اول :
در این مرحله ما با استخراج کلیه هزینه های منابع انسانی درسال 80 و تعداد نیروی انسانی آن سال توانستیم متوسط هزینه هر نفر در ماه را تعیین نمائیم. استخراج این عدد می تواند ما را در مقایسه هزینه انجام کار توسط بخش امانی با بخش خصوصی در هر فعالیت یاری نموده و در نهایت اولویت بندی مناسبی برای واگذاری فعالیتها بدست آوریم.
مرحله دوم :
جهت ایجادیک روش یکسان و متحدالشکل برای انجام این مرحله ابتدا کل مشاغل شرکت بنابرنوع کار ووظایف محوله به شش دسته بشرح ذیل تقسیم شد:
1. مشاغل مدیریتی
2. مشاغل کارشناسی تخصصی
3. مشاغل حساس
4. مشاغل نظارتی شامل : - I عالیه
II - عملیاتی
5. مشاغل اجرائی
6. مشاغل خدماتی همانگونه که مشخص است مشاغل مدیریتی ، کارشناسی تخصصی ، حساس و نظارت عالیه باید جزو فعالیتهای ماندگار محسوب گردد اما مشاغل نظارت عملیاتی، اجرائی وخدماتی را می توان به پیمانکار واگذار نمود. بر این اساس ابتدا کل فعالیتهای شرکت استخراج و در گروههای فوق قرار گرفت سپس با این دیدگاه که فعالیتهای مدیریتی و نظارتی و کارشناسی عالیه باید در شرکت باقی بماند فعالیتهای قابل واگذاری به بخش خصوصی و همچنین فعالیتهای ماندگار در شرکت تعیین گردیده نه با طی این مرحله باید در مرحله سوم هزینه انجام فعالیت در بخش امانی با فعالیت در بخش خصوصی مقایسه می گردید.
مرحله سوم :
در این مرحله ابتدا فعالیتها به دو دسته تقسیم شده : .1 فعالیتهائیکه انجام آنها مستلزم وجود نیروی انسانی است و قابل تقسیم به واحد انجام کار نمی باشد مثل تلفنچی، مسئولین دفاتر، بایگانی و موارد مشابه آن .2 فعالیتهائیکه قابل تقسیم به واحد انجام کار می باشد مثل ماشین نویسی، طراحی،نظارت، تعمیرات شبکه و غیره برای مقایسه هزینه تمام شده هر فعالیت توسط بخش امانی و بخش خصوصی، در مورد فعالیتهای نوع اول، هزینه تمام شده فعالیت هریک از منابع انسانی بطور متوسط که در مرحله اول استخراج شده بود با هزینه اختصاص نیرو توسط بخش خصوصی که در بعضی از واحدها انجام پذیرفته بود مقایسه شد. اما برای فعالیتهای نوع دوم کار به آسانی نوع اول نبود. ابتدا باید هر فعالیت به یک واحد انجام کار تبدیل می شد. سپس از تقسیم هزینه انجام فعالیتها بر تعداد واحد انجام کار هزینه هر واحد کار و در نهایت هزینه انجام کار تعیین می گردد که با احتساب هزینه های سرباری می توان قیمت تمام شده فعالیت را معین نمود. اینک زمان آن رسیده که قیمت انجام کار توسط بخش خصوصی تعیین شود. در این حالت سه وضعیت ممکن است بروز نماید :
1. قبلا" در شرکت این نوع فعالیت به پیمانکار واگذار شده باشد که در اینصورت قیمت تمام شده واحد انجام کار و قیمت تمام شده انجام کل فعالیت را می توان به استناد این مورد استخراج نمود.
2. ممکن است انجام یک فعالیت هرچند تاکنون به پیمانکار واگذار نشده باشد ولی در بیرون از شرکت فهرست بهای مورد عمل در سازمانهای معتبر وجود داشته باشد مثل فهرست بهای احداث
ساختمانی، هزینه های طراحی و نظارت.
3. در صورتیکه نتوانیم قیمت بازار را به هیچ یک از
