بخشی از مقاله
چکیده
سواحل مکران و آبهای کرانه دریای عمان فرصت مناسبی برای استحصال انرژیهای تجدیدپذیر می باشد. با توجه به محدودیت و اتمام سوختهای فسیلی بسیاری از کشورها امروزه درصدد استفاده از انرژی های تجدیدپذیر می باشند. سواحل مکران و همجواری و ارتباط با پهنه های آبی آزاد شرایط ایده آلی را برای استفاده و بهره برداری از انواع انرژی های تجدید شونده فراهم نموده است.
بهره برداری از منابع تجدید پذیر مانند انرژی امواج، جریان های دریایی، جزر و مد و باد در توسعه اقتصادی و رفاه منطقه دارای اهمیت بسیار می باشد. شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی مکران سبب گردیده تا بتوان از همه پتانسیلهای موجود بهره برداری نمود. مکران بعنوان یکی از مناطق بکر و مستعد جهت بهره برداری از این منابع نیازمند به گسترش مطالعات و اجرایی نمودن محصول نتایج تحقیقات بار احساس می شود. اصل حاکمیت دولتها بر منابع طبیعی به مثابه یکی از اصول حقوق بین الملل مورد پذیرش قرار گرفته است.
اصل حاکمیت دولتها بر منابع طبیعی بدان معناست که دولتها صلاحیت تنظیم مقررات لازم برای بهره برداری از منابع انرژی در محدوده سرزمینی شان را داشته باشند. مگر در مواردی که حقوق بین الملل آنها را ممنوع کرده باشد. این اصل نه فقط در اعلامیه های مجمع عمومی سازمان ملل تاکید شده است، بلکه بطور گسترده در "رویه عملی دولتها" به رسمیت شناخته شده است. بدین ترتیب اعلامیه استکهلم حاکمیت دولتها بر منابع طبیعی را محدود به استفاده سازگار با محیط زیست کرد. در سطح بین المللیکلاً دو سند لازم الاجرا به چشم میخورد که مقرراتی در زمینه انرژیهای تجدید پذیر دارند : "معاهده منشور انرژی" و "پروتکل کیوتو".
در راستای توسعه انرژی های تجدیدپذیر در سواحل مکران از منظر حقوق بین الملل و رسیدن به محیطزیست سالم و عاری از هر گونه آلودگی محیط و جلوگیری از تغییر اقلیم نیاز به انجام اقداماتی موثر و دو چندان در بخش تولید انرژی که امروزه با استفاده از سوختهای فسیلی که سهم عمدهای از منابع مورد استفاده درتولید را به خود اختصاص داده است نیز هست. مسائل زیست محیطی ابعاد جهانی دارند و چنین موضوعی ایجاب کرده است که دولتهای جهان با یکدیگر همکاری کرده تا از جمله برای جلوگیری از اثرات نامطلوب اقلیمی ناشی از فعالیتهای صنعتی و توسعهای اقدام جدی بعمل آورند.
در همین راستا نیز معاهدات بینالمللی تنظیم شده تا با ایجاد تعهدات و الزامات حقوقی از اثرات نامطلوب گازهای گلخانهای ناشی از این فعالیتها جلوگیری به عمل آید. انرژی موجود در سواحل مکران یکی از اشکال انرژیهای تجدیدپذیر است که میتواند به عنوان یک منبع بزرگ و بیپایان انرژی برای مصارف گوناگون بشر مورد استفاده قرار گیرد منبع اصلی این انرژی مانند سایر انواع انرژیهای تجدیدپذیر - بهاستثنای انرژی زمینگرمایی و جزر و مد - ، انرژی خورشیدی است و منبع اصلی انرژی جزر و مد جاذبه ماه است.
مقدمه
مسئله تامین انرژی های تجدیدپذیر به منزله یکی از ضرورتهای جهان معاصر در دستور کار بسیاری از برنامه های ملی و بین المللی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع در بسیاری از کشورها قوانینی به منظور توسعه استفاده از انرژی های تجدید پذیر به اجرا گذاشته شده است. با وجود این توسعه انرژی های مذکور مسئله ای صرفاً ملی بشمار نمی رود و مستقیماً بر دیگر کشورها نیز اثر گذار خواهد بود. در نتیجه انرژی های تجدید پذیر در بسیاری از اسناد بین المللی مورد توجه مستقیم قرار گرفته اند.
دریا منبع عظیمی از انرژی است. دریا و زمین واقع در زیر دریا قادر است تمام انرژی مورد نیاز جهان را در سال های آینده تامین کند. با توجه به نیاز روزافزون به انرژی و روند نزولی منابع سوخت فسیلی و گازهای طبیعی و همچنین آلودگی های ناشی از این سوخت ها باید به سرعت به سوی منابع جایگزین رفت. یکی از بهترین گزینه ها منابع انرژی تجدید شونده دریا است. اقیانوسها و دریاتقریباً سه چهارم سطح زمین را اشغال می کنند. اقیانوس و زمین زیر آن می تواند تمام انرژی مورد نیاز جهان را برای سالیان آتی تامین کند. خورشید در هر ثانیه با تابش خود انرژی بیش از انرژی مورد نیاز جهان تولید می کند.
تنها قسمتی از این انرژی به زمین می رسد. حدود 15 درصد از انرژی تابشی که به زمین می رسد بازتاب شده و به فضا برمیگردد. 30 درصد از این انرژی برای تبخیر آب استفاده میشود و باعث بارش باران میشود. انرژی تابشی توسط گیاهان، اجرام زمینی و اقیانوس ها جذب میشود. اقیانوسها 70 درصد از سطح زمین را می پوشانند و اکثر انرژی اقیانوس از خورشید گرفته می شود. تنها انرژی جذر و مد که توسط گرانش ماه حاصل می شود و انرژی ژئو حرارتی زیر اقیانوس خورشیدی نیستند.
مکران ناحیه ای است در جنوب شرقی هرمزگان و در سواحل شمالی دریای عمان قرار دارد. این سرزمین از موقعیت جغرافیایی ویژه ای برخوردار است و بنادر آن از دیرباز جایگاه تجاری ممتازی داشته اند. مکران از تاریخی چند هزار ساله و تمدنی ارزشمند بهرمند است. سواحل مکران و آبهای کرانه دریای عمان فرصت مناسبی برای استحصال انرژیهای تجدیدپذیر می باشد. با توجه به محدودیت و اتمام سوختهای فسیلی بسیاری از کشورها امروزه درصدد استفاده از انرژی های تجدیدپذیر می باشند.
سواحل مکران و همجواری و ارتباط با پهنه های آبی آزاد شرایط ایده آلی را برای استفاده و بهره برداری از انواع انرژی های تجدید شونده فراهم نموده است. بهره برداری از منابع تجدید پذیر مانند انرژی امواج، جریان های دریایی، جزر و مد و باد در توسعه اقتصادی و رفاه منطقه دارای اهمیت بسیار می باشد. شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی مکران سبب گردیده تا بتوان از همه پتانسیلهای موجود بهره برداری نمود. مکران بعنوان یکی از مناطق بکر و مستعد جهت بهره برداری از این منابع نیازمند به گسترش مطالعات و اجرایی نمودن محصول نتایج تحقیقات بار احساس می شود.
توسعه به معنی تغییر و تحول از همان ابتدا همراه و همگام بشر بوده و لذا پدیده جدیدی نیست. البته هر تغییری را هم نمیتوان توسعه گفت. تغییرات مثبت که موجب بهبود وضع زندگی مردم گردد توسعه نامیده می شود. توسعه در مفهوم کلی خود به معنای ارتقای سطح مادی و معنوی جامعه انسانی و ایجاد شرایط مناسب یک زندگی سالم برای تمامی افراد جامعه است. مایکل تودارو بر این باور است که توسعه را باید جریانی چند بعدی دانست که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی و نیز تسریع رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق دانست. توسعه جریانی است چند بعدی و پیچیده که در خور تجدید سازمان و سمت گیری متفاوت کل نظام اقتصادی – اجتماعی را به همراه دارد.
