بخشی از مقاله
چکیده
هدف در مقاله حاضر، ضرورت ایجاد سازمانی هماهنگ کننده به منظور توسعه سواحل مکران می باشد.امروزه باتوجه به مسائل پیچیده در سازمان و قادر نبودن سازمان بصورت منفرد به حل این مشکلات، و با توجه به اینکه توسعه امری چند بعدی می باشد و تحقق آن نیازمند یک رویکرد سیستمی با در نظر گرفتن تمام اجزا در راستای این هدف می باشد، به همین علت به منظور توسعه سواحل مکران لازم می باشد سازمانی متولی ایجاد هماهنگی و پیگیری امورات مربوط به توسعه سواحل مکران، این وظیفه خطیر را انجام دهد. با توجه به مدل های بررسی شده و براساس ادبیات نظری و پیشینه تحقیق متناسب با سطح توسعه سواحل مکران، مدل سازمان هماهنگ کننده این توسعه ارائه خواهد شد.
مقدمه
امروزه با توجه به رشد و توسعه روز افزون سواحل مکران، دیگر سازمان های منفرد نمی توانند برخی از مسائل و مشکلات بوجود آمده در این منطقه را به تنهایی حل کنند.گستره وسیع جغرافیایی، امکانات و ویژگی های خاص سواحل مکران، کمبود نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده ایجاب می کند که سازمان ها با هم کار کنند و بطور هماهنگ با هم باشند. چرا که منطقه مکران از منفعت ناشی از این همکاری و هماهنگی بین سازمانی، سود خواهد برد و باعث توسعه سواحل مکران می شود. در واقع هیچ سازمانی نمی تواند به تنهایی حتی با وجود بودجه و امکانات کافی به رشد و توسعه سواحل مکران بپردازد.
چون در این حالت هزینه ها افزایش می یابد. بنابراین باید جهت رسیدن به رشد و توسعه سواحل مکران از همکاری های بین سازمانی و به تبع آن از هماهنگی های بین سازمانی استفاده کرد، که نیاز به یک سازمان هماهنگ کننده و متولی است تا بتواند هماهنگی های لازم بین سازمان ها را بوجود آورد و با همکاری ،سواحل مکران را به رشد و توسعه برسانند. در حقیقت سازمان ها برای حفظ و بقا خود در محیط روابطی را بصورت مداوم با دیگر سازمان ها برقرار می کنند، این ایجاد روابط با دیگر سازمان ها باعث تبادل اطلاعات و منابع با هم و هماهنگی های لازم را بین خود ایجاد می کنند.
سواحل مکران
سواحل مکران از نظر تاریخی سرزمینی ساحلی در جنوب خاوری ایران - جنوب شرقی - و جنوب باختری پاکستان - جنوب غربی - است که در طول خلیج عمان از راس الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب خاوری - شرقی - ایالت بلوچستان پاکستان گسترده شده است. - زراعت پیشه و مهدی زاده،. - 1391 در یک ترسیم کلی می توان حدود جغرافیایی ایالت مکران را اینگونه دانست: از شمال به سیستان، از شرق به دره سند، از غرب به کرمان و کوه های قفص و از جنوب به دریای عمان و اقیانوس هند محدود بوده است.
یونانیان نیز مرزهای مکران - گدروزیا - را از شرق به رود آرابیوس - مهران رود - ، از غرب به دماغه جاسک و کرمانیا، از جنوب به دریای ارایترا - عمان - و از شمال به درنگیانا و آریا - سیستان و خراسان - محدود می دانستند. - غفرانی و شجاع قلعه دختر،. - 1391 آرامش نسبی آب دریای مکران و پیشرفتگی های آب در سواحل، موجب ایجاد خلیج ها و خورهایی در این منطقه شده به نحوی که موقعیت مناسبی را برای ایجاد بندرها به وجود آورده است.
همچنین سواحل مکران به سبب قرارگرفتن در هارتلند انرژی، مجاورت با حوزه ژئوپلیتیک خلیج فارس، دسترسی به آب های بین المللی، مجاورت با کشورهای حوزه دریای عمان و اقیانوس هند و مزیت های ترانزیتی مناسب برای خشکی های اوراسیا، دارای اهمیت استراتژیک فراوانی درکشور و منطقه می باشد - بیات و حاتمی،. - 1391 سواحل مکران از منظر قابلیت های ژئوپلیتیکی،ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی دارای ارزش و اهمیت فراوانی است.
- زرقانی و قلی زاده،. - 1391 ساحل مکران یک منطقه خشک نیمه گرمسیری است، که متوسط بارش سالانه آن 100 میلی متر و تنوع بارش بالا می باشد، محدوده جزر و مدی این سواحل معمولا بین 2 تا 4 متر و مطابق با گردش موسمی است - Shah-hosseini et . - al,2011 در واقع سواحل مکران به علت رانده شدن صفحه اقیانوس هند در زیر صفحه مکران، جزو سواحل جوان و فعال محسوب می گردند.
خلیج های نوار ساحلی دریای مکران از شرق به غرب با ساختاری نسبتا یکسان - خلیج گوادر، خلیج چابهار و خلیج پزم - قرار گرفته ان. این سه خلیج از طریق شاخابه هایی بصورت خور و یا مصب با محیط خشکی در ارتباط هستند که این مسئله باعث ارتقای شرایط زیست محیطی حاکم بر این مناطق شده است .در مجموع، وجود مورفولوژی های مختلفی از سواحل گلی، ماسه ای، سنگی و صخره ای با مورفولوژی متنوع و نیز وضعیت هیدرولوژیکی خورها، مصب ها، خلیج های کوچک و.... با وجود شرایط هیدروگرافی، جزرومدی و رسوبی، پناهگاه مناسبی را برای زیست موجودات در این منطقه فراهم آورده اند - احراری رودی و همکاران،. - 1390
سواحل مکران طی سالهای اخیر از نظر جمعیتی رشد قابل ملاحظه ای داشته است، که عمده ترین دلیل آن را می توان شرایط مناسب آب و هوایی نسبت به سایر مناطق کشور دانست. وجود زمین های حاصل خیز برای کشاورزی و کشت انواع محصولات خارج از فصل، محیطی بکر برای توسعه فعالیت های اقتصادی، بیشه زارها، دشت ها و کوه های مرتفع و رودخانه های بزرگ نیز می توانند محور تمرکز جمعیت در این منطقه بشمارآیند. بیشتر این جمعیت ساکن در کنار سواحل مکران به شغلهای دریانوردی و ماهیگیری مشغولند. چنانچه می دانیم که حجم زیادی از کالاهای جهان از طریق دریا جا به جا می شود.
در سواحل مکران این امر بخوبی قابل رویت است بطوریکه این منطقه با دارا بودن بنادر و اسکله ها سالانه شاهد پهلوگیری کشتی های بزرگی می باشد که بیشتر کالاها در این منطقه بصورت کانتینر صادر و وارد می شود. همچنین سواحل مکران بدلیل قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال- جنوب بعنوان یکی از مهم ترین مسیرهای ترانزیتی به شمار می رود. این خود باعث فعالیت های اقتصادی در این منطقه می شود و زمینه اشتغال را فراهم میکند. چنانچه باعث سرمایه گذاری های کلانی در این منطقه می شود و مقدار قابل توجهی سرمایه به این منطقه تزریق می شود.
در زمینه صنعت ماهیگیری این منطقه رشد قابل ملاحظه ای داشته است، بطوریکه باعث صادرات آن به سایر نقاط کشور شده است. این صنعت در میان افراد محلی این منطقه رونق زیادی پیدا کرده است بطوریکه معضل بیکاری در میان افراد محلی تا حدودی رفع شده است. از دیرباز سواحل مکران کانون داد و ستد و رفت و آمد دریایی بوده است، بطوریکه امروزه با توجه به رشد روز افزون و رقابت بین سواحل در زمینه تجارت و اقتصاد لازم است که به توسعه منطقه آزاد تجاری - صنعتی سواحل مکران توجه جدی بعمل آید.
در این راستا پیشنهاد می شود که امکان فعالیت و همکاری قدرت های اقتصادی جهانی در این منطقه دیده شود و مجهز کردن زیرساخت های حمل و نقلی چون حمل و نقل ریلی و هوایی انجام شود. همچنین در زمینه ترانزیت کالا به کشورهای همسایه از رهبردهای مدیریتی مناسب استفاده شود چراکه باعث مزیت های اقتصادی زیادی در این منطقه می شود.
در واقع بندر گوادر را می توان بعنوان رقیب جدی بندر چابهار دانست. در این زمینه توصیه می شود که بندر چابهار بتواند همکاری ها و هماهنگی های لازم را میان قدرت های اقتصادی جهان در این منطقه فراهم آورد که نیاز به یک سازمانی جهت هماهنگی میان قدرت های اقتصادی جهان احساس می شود که تحت عنوان سازمان هماهنگ کننده می توان در نظر گرفت.
از مهم ترین قابلیت های این منطقه می توان عوامل زیر را نام برد:
-1 وجود منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار.
- 2 وجود سواحل مناسب.
-3 وجود بسترهای عالی برای ترانزیت و کشتیرانی تجاری.
-4 وجود خلیجهای کوچک - خورها - .
-5 وجود سواحل با قابلیتهای دفاعی مناسب.
-6 وجود زمینه همگرایی سران طوایف و قبایل با نظام جمهوری اسلامی.
-7 دسترسی به آب های آزاد و بین المللی. -8 وجود شرایط آب و هوایی مناسب.
-9 دارا بودن بنادر و اسکله ها -10 وجود مکانهایی جهت جذب گردشگر.
-11 دارا بودن صنعت ماهیگیری و کشتی سازی.
-12 وجود شرایط لازم برای ایجاد زیرساختهای بندری.
-13 محیطی مناسب جهت ورود سرمایه و سرمایه گذاری.
-1 توسعه
نواحی ساحلی بدلیل برخورداری از آبهای آزاد و با توجه به ویژگی های استراتژیکی خود از اهمیت و مزیت فراوانی در توسعه کشورها برخوردارند.
