بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری امروزه به عنوان دومین منبع درآمد در بیش از 49 کشور در حال توسعه به حساب می آید و راهبردی برای افزایش درآمد و فقرزدایی در این ک شورها تلقی می شود. بر ا ساس پیش بینی سازمان جهانگردی جهانی تا سال 2010 بیش از 43 در صد از ا شتغال جهان مربوط به بخش گردشگری خواهد بود هدف تحقیق حاضر بررسی گردشگری تفرجگاه بند شهرستان ارومیه است که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی است و در گرد آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است و از ابزار تحلیلی swotاستفاده شده است حجم نمونه استفاده شده در این پژوهش 132نفر از طریق فورمل اصلاح شده کوکران است
نتایج حاصل از ماتریس Swotدر زمینه نقاط قوت - - Sبیانگر آن ا ست وجودب سترمنا سب جهت ایجادفر صت های شغلی با رتبه , 5 ضریب نهایی 0/80در صد به عنوان مهم ترین و موثرترین نقطه قوت تلقی می گرددو انگیزه سرمایه گذاران داخلی و خارجی در بخش توری سم - ر ستوران؛ باغ؛ خانه - با ضریب نهایی 1. 15 و رتبه 4 به عنوان کم اهمیت ترین است.
در زمینه نقاط ضعف - - Weaknesses، عدم وجود امکانات بهداشتی در روستابا ضریب نهایی 1 . 15 ورتبه 5 با اهمیت نقطه ضعف است و تعارض میان فرهنگ گردشگران با مردم روستا با ضریب نهایی 0/17 به عنوان کم اهمیترین ضعف است در زمینه فرصت ها Opportunity افزایش مسیرهای ارتباطی و سهولت حمل ونقل با ضریب نهایی 1. 15 و رتبه 5 به عنوان مهم ترین و موثرترین فرصت است و وجود امکانات زیر ساختی مانند آب و برق و تلفن با ضریب نهایی 0/17و رتبه 1 به عنوان کم اهمیت ترین فرصت است در زمینه تهدیدات عدم استفاده گردشگران از خانه های روستایی به عنوان اقامتگاه با ضریب نهایی1. 24 و رتبه 4 به عنوان مهم ترین و موثرترین تهدیدات اس و افزایش قیمت زمین و بورس بازی با ضریب نهایی 0/17و رتبه 1 به عنوان کم اهمیت ترین تهدید است
مقدمه و بیان مسئله
افزایش جمعیت در دهه های اخیر اثرات زیادی بر ساختار اقتصادی- اجتماعی کشورخصوصاًدر، مناطق روستایی به جای گذاشته است. با توجه به محدودیت منابع موجود، روستاهاجوابگوی افزایش تقاضای مردم در نتیجه افزایش جمعیت نیستندبه گونه ای که منابع مذبور روز به روز تحلیل رفته و توسعه جوامع روستایی را با چالش جدی مواجه میکند .روستاییان برای تأمین نیازهای خود روانه شهرها می گردند و مشکلات اجتماعی و زیست محیطی زیادی برای شهرها ایجاد م یکنند .
متأسفانه این روند در نتیجه ی عدم استفاده بهینه از پتانسیلهای موجود در این مناطق، ضعف اقتصاد جوامع روستایی و کم توجهی به زمین های قابل رشد درروستاها تشدید گردیده است .یکی از راهبردهایی کهاخیراً در اغلب کشورهای جهان موردتوجه قرار گرفته، توسعه و گسترش توریسم در نواحی محروم و دارای پتانسیل های لازم برای گسترش گردشگری است
گردشگری یکی از منابع اقتصادی بدیع و سودآوری است که در ده ههای اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار شده است از صنعت گردشگریمعمولاً تحت عنوان بزرگترین و متنو عترین صنعت اقتصادی دنیا یاد می شود .بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغا لزایی، رشد بخش خصوصی و توسعه زیرساخ تهای خود در حد بسیار گسترده به کار می گیرند.
صنعت گردشگری در سراسر دنیا بویژه در کشورهای در حال توسعه که ازمنابع اقتصادی دیگری برخوردار نیستند، بسیار مورد توجه است .با این وجود فرصت استفاده از این منبع درآمد برای تمام کشورها مساوی نیست
توجه به مقوله گردشگری زمانی مه متر جلوه میکند که بر اساس آمارهای موجود، صنعت گردشگری امروزه به عنوان دومین منبع درآمد در بیش از 49 کشور در حال توسعه به حساب می آید و راهبردی برای افزایش درآمد و فقرزدایی در این ک شورها تلقی م ی شود .بر ا ساس پیش بینی سازمان جهانگردی جهانی تا سال 2010 بیش از 43 در صد از ا شتغال جهان مربوطبه بخش گرد شگری خواهد بود
بعد اقتصادی مهمترین بعد اثرگذاری گرد شگری ا ست و بهمین دلیل در سطح بی ن المللی توجهات بسیار زیادی را به خود جلب کرده است. گردشگری نقش بسزایی در فرهنگ و اجتماع جامعه میزبان و جامعه فرد گردشگر بر جای می گذارد .گردشگر منشاء گسترش و توسعه عناصر پویای فرهنگی، از بین رفتن احساسات افراطی، شکسته شدن مر زهای قوم مداری، افزایش روحی هی مدارای فرهنگی، صلح جویی، صلح طلبی و تغییرات مثبت فرهنگی است .گفته می شود که توریسم فرهنگ و تمدن بشریت رامعرفی می کند و به روابط انسانی، اجتماعی و فرهنگی کشور ها تحکیم می بخشد؛ از عداوت وکینه ها می پرهیزد، به صلح جهانی می اندیشد و به حیات انسانی تعادل می بخشد و با افزایش روند توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در بخش های مختلف، همزمان شرایطی به وجود می آورد تادر کنار سایر فعالی تهای اجتماعی و اقتصادی، از جمله بخش کشاورزی، صنعت و خدمات امکان .رسیدن به رشد ارگانیک کشور ها و جوامع د ست اندر کار فراهم آید
اصولاً بین گرد شگری و آرامش و امنیت، یک رابطه م ستقیم و قوی برقرار ا ست .جوامعی که گرد شگری را به خوبی درک کرد هاند، این موضوع را نیز به خوبی دریافت هاند که ادامه جریان گردشگری و تداوم بهر همندی آنان از مزایای بسیار زیاد این صنعت، کاملا وابسته و مرهون آرامش و امنیت و روحیهی مدارا و صلح طلبی است که بر سطح جامعه باید حاکم باشد .بنابراین بدیهی است که توسعه گردشگری بخصوص در جوامع میزبان، منجر به تغییراتی سیاسی در راستای گسترش امنیت، مدارا، صلح، روی کار آمدن احزاب آزاد یخواه و دموکرات، ثبات سیا سی و نظایر آن خواهد شد. در نهایت پدیده گرد شگری در کنار آثار و ابعاد مهمی که به آنها ا شاره شد، آثار و پیامدهای مثبتی نظیر آرامش روحی و جسمی گردشگر، افزایش سطح بهداشت، استاندارد شدن کالاها وخدمات و مواردی از این قبیل را در جامعه میزبان بر جای می گذارد.
مبانی نظری ویشینه تحقیق
رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد و توجه به موضوع گردشگری روستایی از دهه 1950 میلادی در انگلستان و اروپا گسترش یافت که در دهه های 1960 و 1970 میلادی بیشتر در زمینه اقتصاد گردشگری روستایی برای کشاورزان و جوامع محلی مورد توجه قرار گرفت - قادری، - 17:1390کشورهای رو به توسعه، در حالی به تشویق گردشگری به منزله ابزار توسعه اقتصادی می پردازند که این فعالیت نسبت به سایر صنایع مخرب، زیانهاینسبتاً کمتری برای آنها به همراه داشته است
گردشگری روستایی را باید نوعی از گردشگری پایدار تلقی کرد؛ زیرا انتظار میرود حضور گردشگران در تقویت زندگی روستایی، ارتقای کیفیت زندگی، افزایش توان مالی ساکنان روستاها و بهبود اوضاع اقتصادی آنان، حفظ محیط و فرهنگ روستایی یاری رساند - غفاری و همکاران , 1391 - و موجب تحرک اقت صادی حا شیهای شود و پی شرفت تو سعه را ازطریق ایجاد شغل و درآمد برای آنها به ارمغان آورد
در ادبیات تو سعه پایدار گرد شگری، به ابعاداقت صادی گرد شگری توجه ب سیاری شده ا ست .مو ضوعات ا صلی پایداری اقت صادی، شامل منافع اقت صادی، متنوع سازی اقت صاد محلی، ر شد اقت صادی کنترل شده، بهبود روابط محلی و منطقهای و توزیع عادلانه منافع اقت صادی در اقت صاد محلی ا ست - چامبرلین , - 2002 همچنین بعد پایداری اقت صاد گرد شگری، بر درآمد منا سب، ثبات قیمت کالاها و خدمات وبرابری فر صتهای شغلی در جامعه دلالت دارد
رضایت گردشگران از گردشگری پایدار، در راستای کارایی بلندمدت اقتصادی گردشگری محلی، اهمیت زیادی دارددر این راستا، طرفداران پارادیم سنتی گردشگری انبوه، هدف اصلی توسع ه گردشگری را به حداکثررسانی منافع اقتصادی آن میدانند، در حالیکه طرفداران گردشگری پایدار معتقدن د که باید درصد رشد توسعه گردشگری با ظرفیتهای جامعه سازگار باشد
اهداف توسعه پایدار اقتصادی می طلبد که گردشگری روستایی از رشد پایداری برخوردار باشد، چیزی که در این مقوله باید کانون توجه قرار گیرد این است که ظرفیت های گردشگری محلی، اعم از جاذبه های فرهنگی یا طبیعی وغیره، اساس و موتور رشد گردشگری شمرده می شود و واضح است که تداوم رشد اقتصادی گردشگری و به تبع آن تحریک رشد اقتصادی محلی یا ملی، در گرو بهره برداری پایدار از ظرفیت های گرد شگری موجود از طریق حفاظت و تو سعه توأم ا ست، به بیان دیگر در گرد شگری پایدار، حفاظت و تو سعه پایدار منابع محیطی، نه تنها هدف، بلکه وسیله نیز به شمار می رود
