مقاله تحلیلی بر مدل های پشتیبانی آموزشی در دانشگاه های الکترونیکی

بخشی از مقاله

چکیده

هدف از پژوهش حاضر شناسایی ویژگیهای پشتیبانی آموزشی در دانشگاههای الکترونیکی بر اساس مدلهای موجود است که در قالب سه مرحلهی پیش از آموزش، حین آموزش و پس از آموزش مورد ارزیابی قرار گرفت. خدمات در مرحلهی پیش از آموزش شامل اطلاعات مربوط به دانشجویان داوطلب، پذیرش، کمک مالی، توصیههای علمی و ثبت نام، در مرحلهی حین آموزش شامل خدمات کتابفروشی، خدمات کتابخانهای، پشتیبانی فنی، آموزش خانگی و خدمات ویژهی دانشجویان ناتوان، و در مرحلهی پس از آموزش شامل سرویس کارنامه دهی، انجمن فارغ التحصیلی، استمرار فرصتهای آموزشی و خدمات شغلی میباشد. این خدمات در ادامهی حضور یا عدم حضور دانشجویان در دورههای الکترونیکی نقش اساسی دارند.

مقدمه

ورود به عصر اطلاعات مستلزم شناخت ویژگی های آن است. یکی از نهادهایی که در این عصر به سرعت دستخوش تحول می شود، نهاد آموزش عالی است. در جوامع امروزی نظام های آموزشی جزو مهم ترین نهادها و در عین حال پرهزینه ترین آن ها به حساب می آیند - مهجور، . - 1376 معایب موجود در نظام آموزش سنتی، توجه متخصصان تعلیم و تربیت را به سوی نظام آموزش از راه دور1 جلب کرد. از آن جا که دانشگاه های حضوری پاسخگو به تمام نیازها و تقاضاها برای تحصیلات عالی نیستند، استفاده از شیوه های آموزش از راه دور در این مورد رهگشا واقع شد. نظام آموزش از راه دور به ویژه برای دانشجویانی به وجود آمد که از نظر فیزیکی به محیط دانشگاه ها دسترسی نداشتند و یا دانشجویان شاغلی که دارای شغل نیمه وقت یا تمام وقت بودند.

آموزش از راه دور از دو جهت بستر مناسبی برای توسعه آموزش دانشگاهی است. اول این که در اغلب کشورها در دانشگاه های حضوری ظرفیت پذیرش همه داوطلبان ورود به دانشگاه را ندارند و دوم این که برخی از داوطلبان آموزش عالی به دلایلی چون تعهدات شغلی، خانوادگی و موانع مسافتی نمی توانند در پردیس های فیزیکی دانشگاه ها حضور یابند

اکنون بیش از هر زمان دیگری روشن شده است که آموزش از راه دور که بخشی از آن به یادگیری الکترونیکی1 برمی گردد، مهم ترین عنصر در سیستم های آموزشی و پرورشی آینده خواهد بود. اهمیت تلاش ها برای همکاری جهانی با به کار گرفتن شبکه ی ارتباطی جهانی غیر قابل تردید است

یادگیری الکترونیکی به این مفهوم اشاره دارد که یادگیرنده در فاصله ای دورتر از استاد یا مربی قرار دارد و برای دسترسی به محتوای آموزشی و برقراری تعامل با استاد، مربی و دیگر یادگیرندگان از بعضی از اشکال فناوری نظیر رایانه استفاده می کند. در این محیط ها، حمایت ها و پشتوانه هایی برای یادگیرندگان فراهم شده است

یادگیری الکترونیکی بر دو نوع است: همزمان3 و نا همزمان.4 به یادگیری که در یک کلاس درس، دوره، سخنرانی یا جلساتی با استفاده از اینترنت برگزار می شود و در آن بایستی تمام شرکت کنندگان به طور هم زمان حاضر باشند همزمان گفته می شود، و یادگیری که عموما محتوای آموزشی5 از یک سرور تحت وب ارائه شده و در هنگام صدور تقاضا به کامپیوتر یادگیرنده ارسال می شود نا همزمان می باشد

یادگیری الکترونیکی دارای چند عنصر اساسی است که از جمله آن ها می توان به محتوای الکترونیکی، سامانه مدیریت یادگیری1، معلم، یادگیرنده و خدمات پشتیبانی آموزشی اشاره کرد. محتوای الکترونیکی مجموعه ای از متن، تصویر، صدا یا ترکیب چند رسانه ای است که از طریق رایانه شخصی، موبایل و فناوری مبتنی بر وب و به منظور کمک به یادگیری تعاملی، شخصی و انعطاف پذیر به یادگیرنده ارائه می شود

سامانه مدیریت یادگیری نرم افزاری است که قابلیت ها و امکانات مختلفی دارد از جمله اطلاع رسانی، مدیریت محتواها توسط مدرس، امکانات جستجو در منابع؛ انواع تعاملات و تبادلات بین مدرس و دانشجویان، امکان برگزاری انواع آزمون های بر خط؛ امکان ایجاد کارپوشه2و امثال آن

معلم با شناخت استعداد، علایق و توانایی شاگردان، آنان را در طریق صحیح یادگیری هدایت می کند - شعبانی، 1372، ص. - 21 با توجه به ویژگی های محیط یادگیری الکترونیکی، یادگیرنده در این محیط به مهارت هایی نیاز دارد از جمله مهارت کار با رایانه، استفاده از ابزارها و نرم افزارهای اینترنتی، مهارت های حل مسئله، تفکر انتقادی، مطالعه و به کار گیری راهبردهای یادگیری، مهارت پرسشگری و طرح سوال، مهارت های فراشناختی،خود رهیابی و ارتباط همزمان و ناهمزمان

خدمات پشتیبانی آموزشی عنصر اساسی یاددهی و یادگیری در یادگیری از راه دور بوده و در آن نقش اساسی ایفا می کند ، چرا که هیچ فرآیند یادگیری به ویژه اگر به منظور یادگیری مادام العمر باشد نمی تواند بدون استفاده از ابزارهای پشتیبانی به موفقیت برسد

خدمات پشتیبانی آموزشی

پس از ایجاد سیستم یادگیری الکترونیکی، حمایت و پشتیبانی از یادگیرندگان مهم ترین موضوع به حساب می آید. چراکه یادگیرندگان انتظار آموزشی با کیفیت بالا، در هر زمان و هر مکان با خدمات پشتیبانی مناسب دارند که در لحظه تقاضا آن را دریافت نمایند

اصطلاح خدمات پشتیبانی آموزشی به عنوان روش و ابزاری شناخته می شود که به یادگیرنده از راه دور کمک اضافی ارائه می دهد