بخشی از مقاله
چکیده
در عصر حاضر صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین صنعت جهان امروز و یکی از ارکان توسعه پایدار معرفی می شود. امروزه گردشگری روستایی یکی از بخش های مهم فعالیت های اقتصادی محسوب می شود . گردشگری روستایی عبارت است از فعالیت ها و گونه ها ی مختلف گردشگری در محیط های مختلف روستایی و پیرامون آن ها که در بردارنده ارزش ها وآثار متفاوتی برای محیط زیست روستا - طبیعی و انسانی - می باشد.
گردشگری روستایی پایدار سبب احیای فرهنگ محلی و سنتی روستاها ، تشویق فعالیتهای جمعی روستائیان ، افزایش درآمد روستائیان و غیره می شود و بهترین راهکار برای روستاها توسعه و گسترش گردشگری روستایی است . در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی پتانسیل های گردشگری روستای لیرکک دشمن زیاری معرفی شده و همچنین راهکارهایی برای توسعه گردشگری در این منطقه ارائه شود .
-1مقدمه
گردشگری پدیدهای است که از زمانهای بسیار دور، در بین انسانها وجود داشته و این پدیده کمکم رواج داشته تا امروز با توجه به تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به صورت کنونی رسیده است. ایران یکی از ده کانون مهم شکلگیری تمدن بشری در جهان بوده است و نخستین آثار مدنیت که در این سرزمین کشف شده، به هزارهی پنجم پیش از میلاد مسیح تعلق دارد - محلاتی، . - 3 : 1380 صنعت گردشگری دارای آثار اقتصادی و اجتماعی قابل ملاحظه ای می باشد. ایجاد اشتغال و دستیابی به درآمد ارزی پایدار و مناسب و همچنین شناخت متقابل فرهنگی در راستای صلح و وفاق بین المللی از آثار اجتماعی و اقتصادی این صنعت است.
در حقیقت گردشگری به عنوان یک عامل اقتصادی عمده و بسیار مؤثر در سالهای اخیر مورد توجه فراوان قرار گرفته و بدین علت سعی میشود که حتیالامکان از عوامل مؤثر در کاهش جریان گردشگری جلوگیری به عمل آمده و امکانات لازم جهت رشد و توسعهی آن فراهم شود - رضوانی،. - 6:1374 به دلیل اثرات چشمگیری که فعالیت های گردشگری در اقتصاد مناطق پذیرنده گردشگران بر جای می گذارد ، توجه فراوانی به این زمینه از فعالیت معطوف می گردد . پیچیدگی و تراکم موجود در زندگی شهری ، عده زیادی از مردم را متوجه طبیعت می کند و در این میان ، مناطقی که دارای توان های طبیعی با ارزش تری باشند بیشتر مورد توجه قرار می گیرند .
به این ترتیب جریانات گردشگری به منظور بهره برداری از آرامش و زیبایی طبیعت بدان سمت شکل می گیرد - علیزاده ، - 55 : 1382. پدیده گردشگری ریشه در حرکت و جابه جایی دارد و تحرک بخش لاینفک زندگی انسانهاست. از این رو می توان گفت که تاریخ صنعت گردشگری شاید به قدمت فعالیتهای نوع بشر است و فقط اشکال و اهداف آن متفاوت بوده است . گردشگری پدیدهای است کهن که از دیر زمان در جوامع انسانی وجود داشته است و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف، به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی کنونی خود رسیده است .
امروزه توسعه گردشگری در کشورهای مختلف چه به لحاظ اقتصادی و چه از جنبه های اجتماعی B فرهنگی و سیاسی مورد توجه همگان قرار گرفته است . در کشور ما نیز از مدت ها پیش ، این مهم مورد توجه قرار گرفته بود . در مقابل نیز دیدگاه هایی دال بر وجود مانع توسعه گردشگری به لحاظ شرایط فرهنگی B اجتماعی و سیاسی کشور وجود دارد - افجه ، . - 158 : 1382 گردشگری روستایی ، توریسمی است که در مناطق روستایی شکل می گیرد .
گردشگری روستایی منبعی است که گردشگران جذب آن می شوند و صنعت گردشگری از آن کسب درآمد می کند ، پس منبعی است که هم گردشگران و هم صنعت گردشگری به آن وابسته اند . در بسیاری از مناطق کشور های پیشرفته و یا در حال توسعه ، گردشگری راه ارزشمند و مهمی برای پشتیبانی و تنوع اقتصاد جوامع روستایی است و به دلیل کمرنگ شدن نقش کشاورزی و افزایش زمین های بایر در مناطق روستایی گردشگری تبدیل به فرآورده ای نقدینه ساز در مناطق روستایی شده است .
بنابراین رابطه ای دو طرفه بین گردشگری روستایی و منابع آن وجود دارد - شارپلی ، . - 25 : 1380 با توجه به ویژگی بارز گردشگری روستایی به مثابه یکی از مردمی ترین اشکال گردشگری، می توان انتظار داشت که این صنعت از یک سو به رشد اقتصادی و تنوع فعالیت های روستایی و از سوی دیگر با جذب مازاد نیروی انسانی ، به ایجاد اشتغال و درآمد زایی برای ساکنان روستاها کمک کند و فرصتی برای توسعه همه جانبه قلمداد شود. در این پژوهش سعی شده است با تکیه بر روش کتابخانه ای و همچنین استفاده از روش میدانی - مشاهده مستقیم و غیره - پتانسیل های گردشگری روستای لیرکک دشمن زیاری معرفی شده و همچنین راهکارهایی برای توسعه گردشگری در این منطقه ارائه شود .
-2 تعاریف و مفاهیم گردشگری روستایی
گردشگری روستایی بخشی از بازار گردشگری و منبعی برای اشتغال و درآمد بوده و می توان آن را ابزاری مهمی برای توسعه اقتصادی - اجتماعی و اکولوژیکی جوامع روستایی قلمداد کرد . در کشورهای بسیاری این امر با خط مشیهای کشاورزی در ارتباط است و غالبا به عنوان راهبردی برای حفظ محیط زیست و فرهنگ سنتی روستایی ارتقا داده می شود . لان گردشگری روستایی را چنین تعریف می کند : " گردشگری روستایی ، گردشگری است که در نواحی روستایی به وقوع می پیوندد .اما همین بیان ساده ابهامات زیادی دارد . برای مثال ، تعاریف گردشگری متعدد بوده ، بویژه در حیطه نواحی روستایی ، تفکیک فعالیتهایی که صرفا حالت گردشگری دارند ، یا تفریح ، یا ورزش و ... از یکدیگر دشوار است .
در نهایت تعریف و تعیین معنای نواحی روستایی یا روستا نیز به همان میزان مشکل و دشوار است . کشورهای مختلف ، معیارهای متفاوتی برای تعیین مناطق روستایی و غیر روستایی دارند . در عین اینکه واژه روستایی را می توان یک تعریف جغرافیایی و هم بیان ویژگی های فرهنگی جوامع و اجتماعات روستا نشین دانست کمیسیون جوامع اروپایی ، نه تنها گردشگری مزرعه یا گردشگری کشاورزی ، بلکه تمامی فعالیتهای گردشگری روستایی را در نواحی روستایی ، گردشگری روستایی تعریف نمود . در تعریفی دیگر ، گردشگری روستایی به مجموعه فعالیت هایی اطلاق شده که از طریق فعالیت های گردشگری ، مانند تامین اقامتگاه ، غذا و یادگیری و آموزش درباره روستا و مزرعه درآمدهایی را برای ساکنان آن سکونتگاههای روستایی ایجاد می کند.
