بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله به منظور تحلیل نقش درک اثرات اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی گردشگری بر نگرش روستائیان روستای فرح آباد نسبت به توسعه گردشگری روستایی از ضریب همبستگی و رگرسیون خطی ساده استفاده گردید. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و همبستگی و روش اجرا کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق را ساکنین روستای فرح آباد تشکیل می دهد، برای گردآوری اطلاعات با استفاده از روش میدانی - پرسشنامه - از 323 نمونه، پرسشگری گردیده است.
نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که درک اثرات اقتصادی گردشگری 47 درصد، درک اثرات اجتماعی - فرهنگی گردشگری 13 درصد و درک اثرات زیست محیطی گردشگری 10 درصد تغییرات ایجاد شده را در متغیر وابسته - توسعه گردشگری روستای فرح آباد - پیش بینی می کند، از سوی دیگر بین متغیرهای درک اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی گردشگری و توسعه گردشگری روستای فرح آباد ارتباط معنادار در سطح 0/01 P 0/05 وجود دارد. لذا نتیجه گیری می شود که فرضیه های ارائه شده تحقیق پذیرفته می شود.
-1 مقدمه
صنعت گردشگری سومین پدیده اقتصادی پویا و در حال توسعه پس از صنایع نفت و خودرو به شمار می رود و سازمان توسعه و همکاری جهانی این صنعت را پس از بانکداری، دومین بخش خدمات در تجارت بین المللی معرفی کرده است - کرمی دهکردی و همکاران، . - 101 :1391 در شرایطی که قرن بیستم به پایان رسیده هنوز توسعه در نواحی روستایی کشور با مسائل و چالش های متعددی مواجه است چرا که راهبردهای گذشته در زمینه توسعه نواحی روستایی موفقیت آمیز نبوده و نتوانسته اند مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست را تامین نمایند.
از جمله راهبردهایی که اخیرا در اغلب کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته توسعه گردشگری در نواحی محروم و دارای پتانسیل لازم به منظور گسترش گردشگری می باشد - رحمانی و همکاران، :139 . - 2 توسعه صنعت گردشگری می تواند عاملی مهم در جهت رفع فقر، افزایش اشتغال زایی و افزایش درآمد برای مردم مناطق روستایی باشد - . - Sebele, 2010: 137 صنعت گردشگری 11 درصد از تولید ناخالص داخلی - - GDP جهان را تشکیل می دهد و بیش از 200 میلیون شغل را در سراسر جهان پشتیبانی می کند که 8 درصد کل اشتغال را شامل می شود - . - Rita, 2000: 434 گردشگری می تواند به عنوان یک منبع مالی جدید، وضعیت اقتصادی مردم محلی را بهبود و به عنوان منبعی در خصوص زدودن فقر باشد.
توسعه گردشگری روستایی به عنوان یک بخش ارزشمند و رشد یابنده در زمینه رهیافت اقتصادی مطرح است - . - Briedenhann & Wickens, 2004: 73 امروزه توسعه گردشگری و ورود گردشگران، تاثیرات اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی فراوانی بر مناطق پذیرنده گردشگر به وجود می آورد - ضرابی و اسلامی پریخانی، :1390 . - 39 مناطق روستایی دارای جاذبه های گردشگری، می توانند اثرات اجتماعی مثبتی چون ارتقای سطح دانش و آگاهی ساکنین و تثبیت جمعیت و مهاجرت و توسعه روابط، مناسبات و پیوندهای فرهنگی درون یک سرزمین و نیز سرزمین های دیگر را به دنبال داشته باشد - . - Szabo, 2005: 27 افزون بر این ها صنعت گردشگری دارای آثار اقتصادی گسترده ای نیز هست.
ایجاد اشتغال، تنوع فعالیت های اقتصادی، کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال برای مردم کم درآمد، دستیابی به درآمد ارزی پایدار و مناسب و بهبود زیرساخت ها و امکانات موجود از مهم ترین تاثیرات مثبت اقتصادی توسعه گردشگری به شمار می روند - . - Dolnical & Leisch, 2008: 672 گردشگری باید خود بخشی از محیط های طبیعی، فرهنگی و انسانی باشد تا تعادل بین آن ها را حفظ کند - . - Altinay & Husain, 2005, 274 توجه سازمان های مرتبط با صنعت توریسم به تحقیقات آکادمیک و دانشگاهی از عوامل موثر بر گسترش صنعت توریسم می باشد - Baum & . - Szivas, 2008: 784 کشور ایران با دارا بودن شرایط متنوع آب و هوایی و جاذبه های فرهنگی، طبیعی و اقلیمی و همچنین تنوع آداب و رسوم محلی این توانمندی را دارد تا با شناسایی و ارزیابی جایگاه توریسم، نقاط قوت و ضعف توسعه ی توریسم روستایی، فرصت هایی را با رفع تهدید های موجود فراهم آورد تا موجبات توسعه ی روستایی و بهره مند شدن نسل های امروز و آینده از معیشت پایدار و پتانسیل های موجود در ساختار اقتصادی، اقلیمی و اجتماعی روستا فراهم آورد روستای فرح آباد با توجه به داشتن جاذبه های طبیعی و تاریخی و سرمایه گذاری سال های اخیر در آن، می تواند مسیر توسعه افتصادی، فرهنگی - اجتماعی و زیست محیطی را طی کند.
این توسعه در صورتی میسر خواهد بود که درک اثرات اقتصادی، فرهنگی - اجتماعی و زیست محیطی گردشگری و تاثیر آن بر نگرش ساکنان نسبت به توسعه گردشگری روستایی مورد بررسی دقیق قرار گیرد. هدف مقاله حاضر آن است تا به بررسی درک اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی گردشگری و تاثیر آن بر نگرش ساکنان نسبت به توسعه گردشگری روستای فرح آباد از دیدگاه ساکنین روستا بپردازد. لذا فرضیه های تحقیق عبارتند از:
فرضیه اول: درک اثرات اقتصادی گردشگری بر نگرش ساکنان نسبت به توسعه گردشگری روستایی موثر است.
فرضیه دوم: درک اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری بر نگرش ساکنان نسبت به توسعه گردشگری روستایی موثر است.
فرضیه سوم: درک اثرات زیست محیطی گردشگری بر نگرش ساکنان نسبت به توسعه گردشگری روستایی موثر است.
-2 روش تحقیق
پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و همبستگی و روش اجرا کتابخانه ای و میدانی است. ابزار گردآوری داده ها در روش میدانی پرسشنامه است، که در طیف لیکرت 5 ارزشی تهیه و پایایی آن به وسیله آزمون آلفای کرونباخ - - = 0/81 تایید شد. پرسشنامه جهت پاسخگویی بین ساکنین - سرپرست خانوار - روستای فرح آباد به طور تصادفی توزیع گردید. جامعه آماری تحقیق را ساکنین روستای فرح آباد تشکیل می دهد. در تحقیق حاضر برای جمع آوری داده های تحقیق و تعیین حجم نمونه جهت تکمیل پرسشنامه از فرمول کوچران - Cochran - استفاده شده است. این مدل عموماٌ در تعیین جامعه آماری موفق و در سطح اطمینان 95 درصد =1/96 - مقدار - t و احتمال خطای 5 درصد محاسبه می کند. این مدل به صورت زیر ارائه می شود.
