بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت جامعه پذیری سازمانی در کارکنان دانشگاه تهران می باشد. جامعه پژوهش کلیه کارکنان دانشگاه تهران هستند، از این جامعه با روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای به حجم 286 نفر انتخاب گردید. روش پژوهش کمی، توصیفی و از نوع مطالعات پیمایشی است.
ابزار پژوهش پرسشنامه می باشد. لذا جهت سنجش وضعیت جامعه پذیری سازمانی و ابعاد آن در کارکنان از پرسشنامهی24 سؤالی محقق ساخته که بر اساس مدل تائورمینا - - 1997 طراحی شده بود، استفاده شد. جهت تعیین پایایی و روایی ابزار از تکنیک های آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تائیدی استفاده و نتایج بیانگر پایایی و روایی مطلوب ابزاربود.
جهت تحلیل داده ها از تکنیک های توصیفی - شاخص های مرکز و پراکندگی - و استنباطی - آزمون های تی تک نمونه و فریدمن - با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج بیانگر آنند که: وضعیت جامعه پذیری سازمانی در کارکنان دانشگاه تهران در سطح 0/01 معنادار و مطلوب می باشد. وضعیت ابعاد جامعه پذیری سازمانی در کارکنان دانشگاه تهران در سطح 0/01 معنادار و مطلوب می باشد. وضعیت رتبه بندی ابعاد جامعه پذیری سازمانی در کارکنان دانشگاه تهران در سطح 0/01 متفاوت و معنادار می باشد.
مقدمه
دنیای زندگی اجتماعی بشر، مستلزم وجود سازمان های گوناگونی است. این سازمان ها، نهادهای اجتماعی هستند که دارای هدف می باشند و برای رسیدن به اهداف خود، مداوم در حال تغییر و نوسازی هستند . از انجا که مهم ترین عنصر سازمانی، افراد هستند، اغلب سازمان های بزرگ، امروز دریافته اند که بخاطر مهارت ها و تجارب نیروی انسانی شان موفق خواهند بود، نه بخاطر سیستم های فیزیکی و مکانیکی و اگر نتوانند سطح علمی و تخصصی نیروهای انسانی را در سازمان بالا ببرند و نیروهای جدیدی را استخدام کنند، رو به زوال خواهند رفت
همچنین زندگی سالم و موفقیت آمیز برای انسان بدون همکاری و هماهنگی با دیگر انسان ها دشوار و برخی مواقع ناممکن است. فعالیت های گروهی افراد در سازمان ها در برگیرنده هویت و کارایی سازمان است. کارایی و توسعه هر سازمان تا حد زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد، هر اندازه که سازمان ها بزرگتر می شوند، بالطبع به مشکلات این نیروی عظیم اضافه می شود.
امروزه هنر و علم مدیریت را از ظریف ترین، دشوارترین و پرثمرترین کارها می دانند و آن را به عنوان یکی از شاخص های مهم تمدن معاصر، از جمله عامل موثر در رشد و توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جوامع کنونی به شمار می آورند لذا سازمان ها امروزه با این مسئله روبرو هستند که چگونه می توانند افراد تازه جذب شده را با ارزش ها و هنجارها و اهداف سازمانی، هماهنگ و همسو نمایند.
یکی از مفاهیمی که دراین زمینه می تواند به مدیریت در هر سازمانی کمک نماید، مفهوم جامعه پذیری سازمانی1 است. جامعه پذیری سازمانی، یکی از نکات کلیدی و ضروری در هنگام گزینش نیروی انسانی در هر سازمان است. برای سازمان ها بسیار ضروری است که پس از گزینش، استخدام و ورود افراد جدید، برای آنها تدابیری اتخاذ گردد، تا آنان بتوانند خود را با فرهنگ حاکم بر سازمان تطبیق دهند
کارکنان جدید، ارزش ها و منش های بیرون سازمان را با خودشان به داخل سازمان می آورند و در مقابل، سازمان ها تلاش می کنند آنها را با ارزش ها و منش های درونی آشنا و سازگار نمایند
توجه به فرآیند جامعه پذیری برای سازمان ها، بویژه در خصوص تازه واردها از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا تاثیرات پذیرفته شده در چند ماه اول، بر رفتار و عملکرد کارکنان ماندگار و عمیق خواهد بود، از طرفی کم توجهی به این فرآیند امکان بروز رفتارهای بیرون از چارچوب و هنجارهای سازمانی، توسط کارکنان تازه وارد را بیش تر می کند. تداوم این وضعیت موجب شکل گیری نگرش ها و رفتار های منفی، تعارضات و کشمکش ها، جابه جایی و ترک شغل می شود
این فرآیند در صورت اجرای صحیح آن بویژه در سازمان هایی که دارای ماموریت ها و وظایف متنوع و با این حال حساس و خطرناک می باشد، می تواند شوک و تنش های حاصل از تفاوت های بین انتظارات کارکنان و واقعیت های شغلی را به حداقل رسانده و در هزینه های مربوط به جذب و استخدام، تلفات جانی، خسارت های مالی و میزان تقاضا را برای جابه جایی کاهش دهد
با توجه به ویژگی ها و اهداف سازمان های آموزشی و اهمیت جامعه پذیری سازمانی در آنها، لذا در مقاله حاضر قصد بررسی وضعیت جامعه پذیری سازمانی و ابعاد آن را در کارکنان دانشگاه تهران را داریم.
مبانی نظری پژوهش:
جامعه پذیری سازمانی، کلیدی کارآمد و موثر در یکپارچه سازی کارکنان تازه وارد در سازمان است و درساخت ارزش ها و نگرش های افراد و همچنین سوء گیری های اجتماعی آن ها درباره بسیاری از مسائل اجتماعی، نقشی بسیار مهمی دارد
هماهنگ شدن با شغل و وظیفه جدید می تواند یک گزاره دلهره اور باشد، افراد تازه وارد در سازمان، به یادگیری چگونگی انجام دادن وظایف و همچنین دست یابی به رفتار نرمال و مقبول از سوی همکاران نیاز دارند
در واقع افراد تازه وارد، باید یاد بگیرند که چگونه محیط جدید را درک کنند و با آن سازگار شوند
جامعه پذیری، تغییر مهارت های نوین، دانش، توانش، توانایی ها، نگرش ها، ارزش ها و روابط و درک صحیح و چارچوب های کاری را در بر دارد که از طریق آن فرد دانش و مهارت های اجتماعی و فرهنگ را آموخته و با شیوه های عمل آشنا می شود و آنچه را فرا می گیرد، که در سازمان مورد انتظار است، در نتیجه، فقدان اطمینان و اضطراب فرد در اوایل ورود به سازمان کم می شود
از دیدگاه تلفیقی، جامعه پذیری فرآیندی مستمر است که در آن فرد و سازمان با هم تعامل کرده و بر هم تاثیر می گذارند. از یک سو فرآیند یادگیری است که از طریق آن، افراد، ارزش ها، هنجارها، شبکه های غیر رسمی و مهارت های مورد نیاز سازمانی را می آموزند و از سوی دیگر فرآیند مدیریتی است که از طریق آن سازمان، کارکنان را به اطاعت و پیروی از ارزش ها، قوانین و رفتارهای مورد انتظار ملزم می کند. جامعه پذیری سازمانی به محتوایی اشاره دارد که از طریق آن فرد با نقش خاص خود در سازمان سازگار می شوند
توجه به جامعه پذیری سازمانی، برای سازمان، حیاتی می باشد، زیرا می تواند فرصت های یک فرد را برای موفقیت در شغل و در دنیای کار توسعه دهد
طبق اذعان کارشناسان مدیریت منابع انسانی، جامعه پذیری سازمانی، مانند چرخش شغلی آموخته ها است و سازمان ها می توانند فرآیند جامعه پذیری را، مدیریت هزینه ماهرانه سازمان به حساب آورند در نتیجه می توان شاهد بود که افراد را به کارکنان فعال تبدیل کرده و به استمرار توسعه سازمان منجر شده که فرصت های مناسب را برای افزایش رقابت فراهم می آورد
ابعاد جامعه پذیری سازمانی:
تائورمینا - - 33-39 :1997 جامعه پذیری سازمانی را در چهار بعد: مهارت آموزش، تفاهم، حمایت کارکنان و چشم اندازهای آینده از سازمان تبیین و بیان می کند.
مهارت آموزش:2 آموزش می پرسد که کارکنان برای دریافت مهارت های ارائه شده از سوی سازمان، چگونه خود را ارزیابی می کنند. آموزش هایی را شامل می شود که در نهادها برای ترویج و ارتقاء سازگاری کارکنان در سازمان ها طراحی و به اجرا در می آید. این آموزش ها بسیار سودمند هستند، زیرا سبب می شوند که کارکنان از سطح مهارت های فنی و کارکردی مناسبی بهره مند شوند و بدین ترتیب در سازمان ها کارآمدتر شده و رضایت بیشتری را تجربه کنند.
