بخشی از مقاله
چکیده
بیش از 3 دهه است که رابطه انسان با جهان طبیعت به دلیل رخ دادن طیف وسیعی از بحران های محیطی در رده مقوله های خاص و گاه چالش برانگیز درآمده است. در سطح وسیع، موضوعهای توسعه پایدار، استفاده از انرژی و محیط گرایی در رأس برنامه بیشتر حکومتها قرار گرفته است، در عین حال که در مقیاس شخصی، آگاهی محیطی فردی برای حمایت از مصرف کنندگان و ایجاد فضای سبز و سبکهای زندگی گوناگون همچنان رو به رشد است تا راهبردهای آنی مشخص و تعیین شوند. با این وجود تعامل محیط مصنوع با جهان طبیعی به صورت موضوع پیچیده ای همچنان مورد توجه همگان است. امروزه بنا به ماهیت فرآیند طراحی مجتمع های مسکونی و ضرورت بهره گیری از کاربری های چند منظوره در طراحی مجتمع های مسکونی که در راستای افزایش رفاه شهروندان و ساکنان مورد توجه قرار گرفته است، لازم است تا نگاهی جامع به نحوه اختلاط و ترکیب مسکن در مجتمع های مسکونی گردد. بر این اساس در این مقاله در روش تحقیق توصیفی به مقوله طراحی مجتمع های مسکونی نوین، آنهم به رویکردی نوین در اختلاط و ترکیب کاربریهای شهری نظری جامع انداخته می شود و مواردی چند نیز در رابطه با نمونه موردی میلتون کینز انگلستان مورد اشاره قرار می گیرد.
مقدمه
رویکردهای نوین شهرسازی از جمله برنامهریزی اجتماعی2، برنامه ریزی غیر اقلیدوسی3، نظریه انتقادی4، نظریه پدیدار شناسی5، نظریه اخلاقی6و نظریه »توسعه پایدار شهری7«را می توان تاکیدی بر کاربست رویکردهای نوین به انسان معماری و شهرسازی دانست که اصالتهایی همچون اجتماع در مقابل فرد، اخلاق در مقابل منافع، و کیفیت در مقابل کمیت از پارادایم های مشترک آن به حساب می آیند. انسان اکنون از لحاظ صرفه جویی در انرژی در موقعیتی قرار دارد که هیچ گاه تا بدین حد بحرانی نبوده است برای اجرای استانداردها و معیارهای دانش صرفه جویی در انرژی، تعیین و کنترل دقیق مصرف انرژی در ساختمان امری حیاتی است. فن آوری مربوط به این هدف نیز بسیار پراهمیت است به هر حال فن آوری صرفه جویی در انرژی در طراحی پایدار روندی است رو به تحول بنابراین یکی از راه های برآورده شدن نیازهای آسایش و فنی فرهنگی و مذهبی انسان استفاده از الگوی معماری پایدار می باشد و با ایجاد تعامل بین معماری و انرژی پایدار می توان به این هدف نزدیک تر شد، معماری پایدار یک روش طراحی است و به تقلیل مصرف منابع تجدیدپذیر و بهینه سازی مصرف منابع تجدید ناپذیر می پردازد و اظهار می دارد که آنچه را که ما برای بقاء نیاز است را می توان از محیط زیست بدست می آورد. »طراحی شهرها و ساختمانها در سراسر جهان گاه موجبات بهبود و گاه تخریب محیط زیست را در زمین فراهم می سازد. تأثیرات زیست محیطی اینها فقط بومی نیستند، بلکه اقیانوسها و نقاط قطبی و لایه های جو را نیز در می نوردد. با در نظر گرفتن هم پیوندی این تاثیرات، طراحی محیطهایی که ویژگی صرفه جویی در انرژی و هم چنین حفاظت منابع طبیعی را در خود داشته باشند در زمره اصلی ترین مسئولیتهای معماران فرض می شود« - جودت، 1380، ص . - 7 در این مقاله به مفهوم پایداری در معماری مجتمعهای مسکونی و بررسی آن در ابعاد پایداری مجتمع های مسکونی در میلتون کینز، انگلستان پرداخته می شود.
مبانی نظری تحقیق
پایداری
دهخدا پایداری را به معنای »بادوام و ماندنی« می داند. ریشه لغوی و عبارت مرتبط لاتین عبارتست از:
1 Sustain زنده نگه داشتن
2 Sustenance زندگی/ فرایند پایداری
3 Sustainable پایداری
علاوه بر پایداری به واژه دیگری در این مورد اشاره خواهد شد که دارای همان معنی است و آن سرزندگی و بقا می باشد - لینچ. - 1981 ایندو واژه کاملاً به هم مربوطند، زیرا هر دو تلاش در ترویج نوعی از شهرسازی دارند که بتواند سطح رفاه شهروندان را ارتقا بخشد که این مفهوم یوستگی معنایی نزدیکی را با رفاه شهروندان و گروه های ذی نفع اجتماعی دارد. تصادفی نیست که چنین مفاهیمی در سالهای اخیر در خط مقدم مباحث شهرسازی است زیرا این مفاهیم نیازهای حیاتی را مورد توجه قرار می دهد که از ماهیت توسعه شهری قرن بیستم سرچشمه می گیرد - فریادی، 1383، ص . - 42
توسعه و فرآیند توسعه
»توسعه8« را می توان تکامل سطح زندگی و رسیدن به شرایط آرمانی در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانست که تحقق مفاهیم آزادی، عدالت، پویایی اجتماعی، توسعه انسانی و رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را بهمراه می آورد. همچنین توسعه را کشف روشهای دستیابی به حرکتی تکاملی بشمار می آورند که پدیده های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را متعادل و متوازن می سازد و شرایطی نوین را برای پویایی اجتماعی، اقتصادی و تحقق عدالت اجتماعی9فراهم می کند - زاهدی اصل، 1381، ص. - 5 بر خلاف پیشرفت که حرکت به سمتی تازه را القا می کند، توسعه نوعی انطباق پذیری با چیزی که هم اکنون موجود است و استمرار در تحول که آن را هویت می نامند، را القا می کند و لذا از مفهوم پیشرفت متمایز می شود - مارک هنری، 1374، ص . - 77 بر این اساس هدف اساسی توسعه را بهره رساندن به انسان می دانند که بهبود کیفیت زندگی را در بر می گیرد و در قالب افزایش درآمد و گسترش اشتغال و رفاه عمومی امکان بروز می یابد - گریفین و مک کنلی، 1375، ص - 11 که از این باب مفاهیم توسعه انسانی و توسعه پایدار، رابطه ای التزامی می یابند که می بایست همگون و همگام با یکدیگر تحقق یابند که در این راه بهره مندی از سرمایه اجتماعی10 و بهره گیری از مشارکت عمومی11 مهم است. از این جهت رفاه اجتماعی پیش نیاز توسعه به
