بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت جو و نقش آن بعنوان منبع غذایی اصلی بسیاری از جوامع، تولید و خودکفایی این محصول از سیاستهای مهم کشاورزی هر کشوری میباشد.یکی از متداولترین روش ها جهت استفاده کارا از نهاده های تولیدی، استفاده از توابع تولید است چرا که به کمک این توابع می توان بسیاری از مسائل اقتصادی موجود در یک واحد کشاورزی یا یک منطقه را پاسخ داد. جامعه ی آماری جو کاران استان آذربایجان غربی هستند. با استفاده از نمونه گیری خوشه ای سه مرحله ای اطلاعات تکمیلی مورد نظر را از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه برای سال زراعی 93-94، به دست می آوریم. در این پژوهش تابع برتر را انتخاب کرده و با استفاده از تابع برتر تحلیل اقتصادی صورت گرفته و بهره وری اندازه گیری می شود. نتایج حاصل شده از این مطالعه نشان می دهند که نهاده های ماشین آلات و نیروی کار مؤثرترین عوامل تولید بوده و بیشترین بهره وری را در تولید جوآبی دارند. وضعیت اقتصادی کشورمان ایجاب می کند که بخش کشاورزی را بعنوان محور توسعه اقتصادی کشور تلقی کنیم. با استفاده از تابع تولید، بهره وری تولیدکنندگان اندازه گیری شده و با استفاده از رگرسیون چند متغیره که متغیر وابسته آن بهره وری می باشد، عوامل مؤثر بر بهره وری که در فرضیه ها مطرح شده اند مورد آزمون قرار می گیرند.از روش های آمار توصیفی برای توصیف اطلاعات و از روش های اقتصاد سنجی برای تحلیل اطلاعات و اندازه گیری بهره وری و عوامل مؤثر بر بهره وری استفاده خواهد شد.
-1 مقدمه
نقش غلات به ویژه جو در تأمین غذای انسانی، تأمین پروتئین حیوانی از راه خوراک دام و طیور و نیز برخی مصارف صنعتی اهمیت خاصی دارد. بنابراین بررسی وضعیت تولید و هزینه این محصول اهمیت ویژه ای دارد. جو یکی از سازگارترین غلات است که در شرایط آب و هوایی مساعد، در خاک حاصلخیز که قابلیت نگهداری آب در آن زیاد باشد، و همچنین در خاکهایی که پ.هاش آنها بین 7 تا 8 باشد تولید میشود. خاستگاه واقعی جو هنوز ناشناخته است. اما بسیاری از محققین، خاستگاه این گیاه را کوههای زاگرس در غرب ایران، آناتولی جنوبی و فلسطین میدانند. بر پایه نظریه والیوف، مبداء جوی ریشک دار و غﻻف دار، کشور اتیوپی و شمال آفریقا و مبداء نوع بدون ریشک، ریشک کوتاه و کلاهک دار، آسیای جنوب شرقی، به ویژه چین، ژاپن و تبت است.در حدود پنج هزار سال پیش از میلاد مردم غارنشین فلات ایران بر اثر تغییراتی که از لحاظ آب و هوا و تشکیل مزارع و چمنزارها به وجود آمد به دشتها روی آوردند و زندگی تازهای را آغاز کردند و در تمدن آنها نسبت به دورانهای پیشین پیشرفت بیشتری دیده شد. قدیمیترین مردم دشتنشین، مردم محل سیلکنزدیک کاشان بودند که آثار زندگی ایشان را در آنجا به دست آوردهاند.تحقیقاتی که در محل مزبور انجام گرفته است نشان میدهد که مردم فلات ایران به امر کشاورزی پرداختند
و حیوانات اهلی را نیز پرورش دادند. در هزاره چهارم پیش از میلاد مردم دشتنشین فلات ایران در کار زندگی پیشرفت بیشتری کردنددر این دوره تجارت نیز رو به پیشرفت نهاد. اما دادوستد بیشتر مربوط به محصولات کشاورزی مانند گندم و جو بود. مسئله دیگر که اهمیت دارد این است که کشت گندم و جو نخستین بار در ایران متداول شد. جو برای تعداد زیادی از مردمان نواحی سردسیر و خشک - به ویژه خاور میانه و شمال آفریقا - منبع غذایی مهمی به شمار میرود. البته امروزه بیشتر برای خوراک دام و تهیهفراوردههایتخمیریازاینگیاهاستفادهمیکنند.
این گیاه نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم تر است و بنابراین در آب و هوایی که آب، سبب محدود کردن تولید غلات میشود، جو میتواند بیشترین محصول را تولید کند. در شرایط دیم هم عملکرد جو بهتر از گندم و چاودار میباشد. تولید جو در همه نوع زمینی با بارندگی سالیانه 200 تا 250 میلیمتر امکانپذیر است. جو نسبت به دمای بالا - بیش از 32 درجه سانتی گراد - مقاوم است. اما در شرایط آب و هوای مرطوب، در برابر دمای بالا بسیار حساس است. دانه جو نسبت به گندم برای جوانه زدن به رطوبت کمتری نیاز دارد. در مواردی که پس از جوانه زدن دانه، گیاه به علت کمبود رطوبت خشک شود، با فراهم شدن شرایط مساعد رطوبتی، گیاه رشد مجدد خود را با شدت بیشتری آغاز مینماید.جو از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک استغذایی بسیار مقوی است، خاصیت نرم کننده دارد، در قدیم از جو زیاد استفاده می کردند، جو براب درمان نقرس مفید استجوشانده جو داروی خوبی برای مبتلایان به تب و کم خونی و سوء هاضمه است. در ایران بعد از گندم .جو در مقام سطح زیر کشت در رتبه دوم قرار دارد و علت آن هم نیاز آبی کم و مقاومت بسیار خوب در سرما و مقاومت در برابر شوری است.
-2 تعریف و بیان مسأله
وضعیت اقتصادی کشورمان ایجاب میکند که بخش کشاورزی را بعنوان محور توسعه اقتصادی کشور تلقی کنیم. در هر اقتصاد بهره وری و رشد بهره وری عوامل تعیین کننده بسیار مهمی هستند که درآمد سرانه را افزایش می دهند. در تولید، بهره وری را می توان در استفاده از منابع و یا دستیابی به سطح بالاترین خروجی ممکن با مجموعه ای از نهاده ها تعریف کرد. واژه ی بهره وری برای نخستین بار به وسیله فرانسوا کنه اقتصاددان مکتب فیزیوکراسی در قرن هجدهم، به کار برده شده است. تعریف های متعددی از بهره وری شده است. اما به طور کلی یکی از معمولی ترین تعریف بهره وری، نسبت ستانده به داده است. در سال 1883 فرد دیگری به نام لیتر، بهره وری را دانش و فن تعریف کرد. در سال 1950 سازمان همکاری اقتصادی اروپا به طور رسمی بهره وری را چنین تعریف کرد : بهره وری حاصل کسری است که از تقسیم مقدار یا ارزش محصول بر مقدار یا ارزش یکی از عوامل تولید به دست می آید - رفیعی و زیبایی، . - 1382 سطح زیر کشت جو در آذربایجان غربی در سال زراعی 94 حدود14100هکتار جو آبی و 30400هکتار جو دیم با تولید سالانه 102000 تن می باشد که از نظر آماری دومین گیاه زراعی کشت شده در استان می باشد، بنابراین بررسی وضعیت تولید و هزینه این محصول اهمیت ویژه ای دارد - آمارنامه کشاورزی، . - 1383
