بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به گسترش پدیده شهر نشینی، حمل و نقل در شهرها ابعاد گسترده ای پیداکرده است و پاسخگوی نیازهای ترافیکی مردم در سطح شهرها نیست. این موضوع در شهرهای متوسط و بزرگ دنیا بیشتر نمود داشته است. در شهر تبریز همانند سایر شهرهای کشور مشکلات ترافیکی نسبت به بسیاری از کشورهای جهان در سطح بالای قرار دارد. گرچه در این مسئله عوامل مختلفی چون افرایش بی رویه وسائط نقلیه موتوری و . . . دخالت دارند لیکن یکی از این عوامل به الگوهای برنامه ریزی و طراحی شهری بر می گردد. در اغلب موارد، به عنصر شبکه ارتباطی با هدف صرفا کارائی ترافیک سواره نگریسته می شود و این ترافیک سواره و گره های ترافیکی با خود معضلات فراوانی را به دنبال می آورد که یکی از آنها افزایش تصادفات ترافیکی است. در این مقاله حجم تصادفات ترافیکی منطقه 8 تبریز در شبکه پیچیده شهری به روش برآورد چگالی هسته - KDE - با استفاده از ARCMAP و نرم افزار SANET مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، تا بتوان با استفاده از نتایج تحلیل شبکه، راه حلی مناسب جهت حل حوادث ترافیکی در نقاط و گره های پر ترافیک سطح منطقه ارائه نمود.
-1× مقدمه
حوادث جادهای در سرتاسر جهان اتفاق افتاده و رو به افزایش هستند، عمدتاً به این دلیل که توسعه زیرساختهای حمل و نقل نمیتواند پا به پای بخشهای دیگری همچون صنعت و مستغلات پیش برود . - Bela et al ., 2009 - اکثر این حوادث ناشی از خطاهای انسانی - بیتوجهی رانندگان - هستند، بنابراین، تجزیه و تحلیل سیستماتیک حوادث، با استفاده از راهحلهای مناسب مانند تجهیزات کنترل ترافیک، طراحی بهتر جادهها، و همچنین فعالیتهای مؤثر پلیس راهنمایی و رانندگی میتواند به کاهش تعداد یا شدت حوادث بیانجامد. مهمترین خطای انسانی که سبب حادثه میشود بیدقتی رانندگان یا عابرین پیاده است. از اینرو، با تجزیه و تحلیل سیستماتیک سناریوی حادثه و با توسل به راهحلهای مناسب، شامل استفاده از دستگاههای کنترل ترافیک مناسب، طراحی مناسب جادهها و فعالیتهای مؤثر پلیس راهنمایی و رانندگی اغلب میتوان احتمال وقوع حادثه و شدت آن را کاهش داد. در همین راستا به منظور پیش برد پژوهش سوالاتی مطرح است:که چگونه میتوان گره های اصلی بروز حوادث ترافیکی را تعیین نمود؟ و چه راه کاری برای کاهش حجم تصادفات در این گره های ترافیکی ارائه نمود؟
-2× مروری بر پیشینه پژوهش
در ارتباط با موضوع تصادفات و حوادث ترافیکی پژوهش×هایی×انجام×شده×است×که×در×ادامه×به برخی از مهمترین×آنها×اشاره× خواهد×شد×تا×راه گشای×پژوهشهای×آینده×باشد؟ ×
· شفابخش و همکاران - 2017 - به تحلیل فضایی حوادث ترافیکی شهری مبتنی بر سیستم اطلاعات پرداختند آنها از سیستم اطلاعات جغرافیایی - GIS - به عنوان یک سیستم مدیریتی برای تحلیل تصادفات با استفاده از ترکیبی از روشهای فضایی آماری استفاده کردند.
· کیم و یاماشیتا - 2007 - الگوهای فضایی تصادفات عابرین پیاده در هونولولو، هاوایی را با استفاده از فنون خوشهبندی کی میانگین مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند
· باراتیان گورگی و همکاران - 2015 - با ابداع روش جدیدی برای پیشبینی اولین و دومین نقطه ورودی ممکن بر اساس محل تصادف و فاصله آن از تقاطعهای غیر همسطح بالا دست، محلهای پر تصادف را رتبه بندی کردند.
· یک بررسی در مورد تصادفات رانندگی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی - GIS - و روشهای مکانی زمانی در سال 1996 در نورفولک، انگلستان انجام شد. در این بررسی، از روش تحلیل تابع k برای شناسایی حضور یا عدم حضور نقاط داغ خوشهای استفاده شد. پژوهشگران، با یافتن حوادث خوشهای متمرکز، توانستند تعداد حوادث در این نقاط را کاهش دهند . - Jones et al., 1996 -
· اردوغان و همکاران - 2008 - برای ارزیابی توزیع حوادث در یک بزرگراه واقع در ورودی شهر افیون قره حصار، پژوهشی را در ترکیه انجام دادند. این پژوهش از دو روش مختلف تجزیه و تحلیل چگالی هسته استفاده کرد و بعد از شناسایی نقاط داغ، شرایط حوادث بصورت ساعت به ساعت، روزانه و فصلی مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، با معرفی سه نقطه داغ مهم، پژوهشگران چند استراتژی برای حل این مسئله به اداره راهنمایی و رانندگی ارائه دادند
-3× منطقه 8 تبریز به عنوان نمونه مورد مطالعه
تبریز×در×غرب×استان×آذربایجان×شرقی×و×در×منتهی الیه×مشرق×و×جنوبشرق×جلگه ی تبریز×قرار×گرفته×است×؟این×شهر×از× سمت شمال×به×شهرستان×مرند×و×اهر،از×جنوب×به×شهرستان×مراغه×و×هشترود،از×مشرق×به×شهرستان×سراب×و×میانه×و×از×مغرب×به دریاچه ×ارومیه× محدود×شده× است. در سال 1395 خورشیدی، جمعیت تبریز بالغ بر 693٬ 558٬1 نفر بودهاست . رشد و توسعه سریع و افزایش تعداد وسایل نقلیه احتمالاً به افزایش تصادفات رانندگی منجر میشود. بنابراین، پیشبینی نقاط داغ ممکن است به تصمیمگیرندگان در مشخص کردن قسمتهای امن جاده کمک کند که به نوبه خود میتوانند به عنوان مدلهایی در توسعه جادههای ایمنتر بکار روند که قبل از تجزیه و تحلیل نقاط داغ لازم است تجزیه و تحلیلهای مناسبی انجام شوند -
شکل 1 و .2 منطقه بندی شهر تبریز - تصویر سمت چپ - و نقشه منطقه 8 تبریز - تصویر سمت راست -
-4 روش شناسی پژوهش
هدف اصلی این مطالعه بررسی توزیع حوادث از طریق شناسایی نقاط داغ با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی - GIS - و نرم افزار SANET از طریق ابزار Kernel density می باشد که در اینجا به توضیح و نحوه استفاده از آن میپردازیم.
SANET -1-4 - جعبه ابزاری برای تحلیل فضایی در یک شبکه -
SANET مجموعه ای از ابزارهای مبتنی بر ArcGIS را برای تحلیل رویدادهایی که در شبکه یا در کنار آن رخ می دهد فراهم می کند. مثال های نمونه عبارتند از: تصادفات جاده ای در جاده ها، سرقت در خیابان های عابر پیاده، فروشگاه های خرده فروشی در کنار خیابان ها در یک منطقه شهری، مسافت های بیش از حد در جریان و غیره. این پلاگین براساس بسته نرم افزاری مرکز علوم تحلیل فضایی دانشگاه توکیو ارایه شده است که هدف آن آگاهی از اطلاعات فضایی برای علوم اجتماعی و انسانی است. SANET میتواند دو نوع پدیده فضایی شبکهای را بررسی کند: نوع اول پدیدههایی هستند که در یک شبکه واقع میشوند - یعنی بطور فیزیکی در یک شبکه قرار دارند - . حوادث رانندگی نمونهای از این نوع پدیدهها هستند. نوع دوم پدیدههایی هستند که ”تقریبا“ در امتداد یک شبکه واقع شدهاند - یعنی بطور فیزیکی در یک شبکه قرار ندارند - . توزیع فروشگاههای خرده فروشی در یک منطقه شهری نمونهای از این نوع پدیدهها است. توزیع واقعی در شکل 3 - تصویر سمت چپ - نشان داده شده است که در آن نقاط نماینده مرکز ثقل رستورانهای نودل در شیبویا، توکیو میباشند. در واقع ورودی این فروشگاهها رو به خیابان است - شکل 4 - تصویر سمت راست - - . - Okabe et al., 2005: 57 - شکل 3 و .4 توزیع رستوران های نودل در شیبویا، توکیو. نقاط نماینده مرکز تجمع این رستوران ها هستند - تصویر سمت چپ - . توزیع رستوران های نودل در شبکه شیبویا، نقاط نماینده ورودی ها - نقاط دسترسی - رستوران ها هستند - تصویر سمت راست - .
