بخشی از مقاله
الگوهای نوین توسعه بر پایه توسعه محلی و بهرهگیری از تنوعهای مکانی - فضایی استوار هستند؛ گردشگری و توسعه آن ابزاری ضروری برای برنامه ریزی توسعه روستایی به شمار می آید و همچنین به شکوفایی روستاها کمک زیادی می کند بنابراین، شناسایی ظرفیتها و توانمندیهای مختلف در سطوح خرد فضاهای جغرافیایی در کانون توجه برنامه ریزان توسعه قرار دارد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد و جهت جمع آوری مطالب از روشهای کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. همچنین در زمینه بازاریابی گردشگری با استفاده از مدل 62:7 مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در مورد بازاریابی گردشگری و ایجاد کارآفرینی در روستای افین در شهرستان زیرکوه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بررسی وزن نهایی قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها و تعیین اولویتها و راهبردهای گردشگری روستای افین نشان دهنده اهمیت نقاط قوت - S - کارآفرینی گردشگری با مجموع وزن نهایی 3/00 و فرصتهای - O - گردشگری با وزن 3/23، همچنین عوامل منفی ضعف در کارآفرینی گردشگری با وزن نهایی3/08 و نسبت تهدید با وزن نهایی3/12، می باشد.
بیان مساله
امروزه صنعت گردشگری یکی از مهمترین بخش هایی است که در اقتصاد هر کشور در زمینه اشتغال زایی و کسب درآمد می تواند تاثیرگذار باشد. توسعه گردشگری مسیر و روشی برای افزایش توسعه اقتصاد محلی می باشد - 2007، Thomas and . - Augustynگردشگری به عنوان یکی از سریعترین بخشهای اقتصادی در حال رشد است.کشورهای پیشرو در این بعد از فعالیتهای اقتصادی، سالانه سهم عمده ای از درآمدهای ناشی از ورود گردشگران را به خود اختصاص می دهند.در واقع نه تنها گردشگری بزرگترین صنعت دنیاست بلکه روز به روز نیز در حال رشد است، به گونه ای که سازمان جهانی پیش بینی کرده است که در سال 2020 تعداد گردشگران به 1/5 میلیارد نفر خواهد رسید - . - shaw and Williams,2004 کشور ایران جزو ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری و جزو پنج کشور اول جهان از لحاظ تنوع گردشگری است - world . - tourism organisation,2000 از این رو اهمیت دارد از قابلیتهای خود در توسعه گردشگری استفاده کند. از جمله عواملی که می تواند صنعت گردشگری کشور را توسعه و بهبود بخشد، بکارگیری ابزارها و پارامترهای موثر بازاریابی است - صردی ماهکان،1380،. - 43در این میان بازاریابی گردشگری اهمیت ویژه ای می یابد زیرا اگر بازاریابی را فرایندی مدیریتی بدانیم تمام فعالیتهای برنامه ریزی، تهیه محصولات گردشگری و جذب گردشگر نیازمند عملیات و فعالیتهای بازاریابی است . - pender,1999 -
تاکنون راهبردهای متفاوتی در دورههای مختلف برای توسعهی روستایی مطرح شده است. با توجه به تجارب جهانی و شرایط کنونی حاکم بر کشورمان، نیازمند بهکارگیری راهبرد جدیدی برای توسعهی روستاهای کشور هستیم که در این مورد میتوان به راهبرد توسعهی کارآفرینی روستایی اشاره کرد. کارآفرینی از نظر رفتاری شامل مجموعهای ازفعالیتهای مورد نیاز برای ارزیابی فرصتها، بهدست آوردن منابع مورد نیاز و انجام فعالیتهای مخاطرهآمیز است.کارآفرین کسی است که تغییرات محیطی را همچون یک فرصت میبیند و از عوامل تولید برای فرآوری کالا یا خدمات جدید بهره میگیرد. وظیفهی خاص کارآفرینان، توانایی بهدست آوردن عواملتولید - زمین، نیروی کار و سرمایه - و استفاده از این عوامل برای فرآوری محصول یا خدمات جدید است - داورخانی و همکاران،. - 170:1390 از آنجا که گردشگری یک صنعت پویاست، نیازمند کارآفرینانی است که فرصت های توسعه جدید و روش های خلاق مدیریت توسعه موجود را کشف نمایند. توانایی کشف فرصت ها، تامین منابع مالی مورد نیاز، شناسایی اماکن و سایت های برتر، استخدام طراحان به منظور توسعه فیزیکی، تامین منابع انسانی مورد نیاز برای مدیریت تاسیسات فیزیکی و خدماتی جهت توسعه گردشگری بسیار مهم می باشد - احمدیان و همکاران،. - 3:1393 در کشورهای توسعه یافته کارآفرینی بخشی از فرهنگ محسوب می شود و نبود این عامل در بسیاری از کشورهای توسعه نیافته به عنوان یک نقص اساسی، توسعه فعالیت های گردشگری را با مشکل مواجه می سازد - گان1،. - 2002 امروزه کارآفرینی به عنوان یک راهبرد در توسعه و شکوفایی و رشد جوامع انسانی، به جایگزین بی بدیلی تبدیل شده است که از طریق آن همه عوامل و منابع و امکانات یک جامعه به صورت خودجوش و از راه قرارگرفتن در یک روند تکاملی در جهت نیل به آرمان های بلند اجتماعی بسیج می شوند تا منشا بسیاری از آثار و پیامدهای مثبت اقتصادی- اجتماعی گردند - ایزدی و عطایی،. - 32:1392 برای توسعهی کارآفرینی ما به محیط حمایتی و مناسب و محیط انگیزشی کارآفرینانه نیازمندیم. رونق گردشگری در نواحی روستایی میتواند در شکلگیری محیط حمایتی و همچنین ایجاد زیرساختهای اولیه و... کمک کند و این امر میتواند، درنهایت منجر به توسعهی کارآفرینی شود. بنابراین میتوان گفت که با رونق گردشگری، یک محیط انگیزشیو حمایتی برای کارآفرینان بالقوه و بالفعل فراهم میشود - کریم زاده و همکاران،. - 270:1393 بنابراین با توجه به موارد گفته شده، میتوان گفت کهروستاهای ما بیش از پیش به توسعهی کارآفرینی نیازمند است و به همین دلیل است که پژوهش حاضر بر توسعهیکارآفرینی، بهویژه، کارآفرینی جوانان روستایی تأکید دارد و برای توسعهی کارآفرینی روستایی و نیز کارآفرینی در زمینهیگردشگری با استفاده از بسترسازی و رونق گردشگری مطالعه میشود.
پیشینه پژوهش
کارآفرینی موضوع کمابیش جدیدی است که بهطور جدی در سالهای گذشته مطرح شده و نزدیک به یک دهه است کهدر کشور ما نیز، مطالعه در این زمینه آغاز شده است. نجارزاده - - 1386 در مطالعهی میزان آگاهی افراد روستایی از مؤلفههای کارآفرینی در دهستان براآن جنوبی اصفهان به این نتیجه رسید که میزان آگاهی افراد روستایی از موارد فوق کم و خیلی کم است. داورخانی و همکاران - - 1390در مقاله ای به بررسی نقش گردشگری در توسعهی ویژگیهای کارآفرینانه و گرایش به کارآفرینی دربین جوانان روستایی در روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو پرداختند و به این نتیجه رسیدند که جوانان روستای کندوان نسبت به جوانان روستای اسکندان از ویژگیهای کارآفرینانه بالاتری برخوردارند و دلیل آن تعاملات فرهنگی در اثر حضور گردشگران و همچنین شکلگیری زیرساختهای او لیه و وجود فرصتهای جدید در اثر گردشگری است. کریم زاده و همکاران - 1393 - در پژوهشی به بررسی عوامل موثر در ایجاد فرصت های کارآفرینی در بخش گردشگری روستایی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که شناسایی فرصت های کارآفرینی در گردشگری روستایی یکی از عوامل کلیدی توسعه روستایی به شمار می رود.
لی - 2008 - معتقد است که امروزه، تغییرات سریع در دنیای اقتصاد، در بسیاری از جوامع بر اهمیت پیگیری فرصتهای کارآفرینانه برای ایجاد ثروت افزوده است. پژوهش درباره ی کارآفرینی کمابیش موضوع تازه و جوانی است و بعضی معتقدند که آن در دوران جوانی قرار دارد. تتسنر و هرلاو - - 2003 پژوهشی را با عنوان نوآوری و کارآفرینی اجتماعی در گردشگری، پتانسیلی مناسب برای توسعهی کسبوکارهایّ محلیانجام داده اند. در این پژوهش به پتانسیلهای موجود برای توسعهی کارآفرینی اجتماعی در زمینهی گردشگری اشاره شده و برای این کار، به بهرهگیری از سازمانهای غیردولتی و نیمهدولتی تأکید شده است. لورد کیپانیدزه - - 2002 در مطالعهای ضمن اشاره به کاهش اشتغال در بخش کشاورزی، افزایش مهاجرتهای روستایی را یادآوری میکند. ایشان نشان میدهد که توسعهی روستایی بهطور روزافزونی با کارآفرینی در ارتباط است و کارآفرینی را بهعنوان نیرویی برای رشد اقتصادی روستا معرفی میکند و بر ایجاد کارآفرینی و توسعهی روستایی از راه توسعهی گردشگری تأکید میکند.
مواد و روش ها
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی می باشد و جهت جمع آوری مطالب از روشهای کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. در روش کتابخانه ای از اسناد و مدارک چاپی شامل کتب, مقالات، آرشیو ادارات و... و در روش میدانی ضمن بازدید و مشاهده میدانی از منطقه مورد مطالعه از نظر20 نفر از متخصصان - کارمندان ادارات و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و اساتید در رشته های مرتبط با موضوع مورد مطالعه - در زمینه بازاریابی گردشگری استفاده شده و با استفاده از مدل
