بخشی از مقاله
چکیده
در این مقاله سه شبکه پیچیده مرتبط با بازار بورس اوراق بهادار تهران، استخراج و تحلیل خواهد شد.
این سه شبکه شامل شبکه سرمایهگذاري - سهامداران - ، شبکه همکاري هیئتمدیرهها و شبکه همبستگی قیمت سهام است. این شبکهها بهنوعی ارتباطات اجتماعی شرکتهاي فعال در بازار بورس را بیان میکنند.
ما در این مقاله توپولوژي این سه شبکه را مطالعه خواهیم کرد. نشان میدهیم درجه ورودي - تعداد سهام یک سهامدار یا به عبارتی تنوع پرتفوي - در شبکه سرمایهگذاري از توزیع توانی پیروي میکند. در شبکه همکاري هیئتمدیرهها، راسها و گروههاي مهم را استخراج و تحلیل خواهیم نمود.
همچنین نشان میدهیم انجمنهاي شکلگرفته در شبکه همبستگی قیمتها ارتباط زیادي با صنعتی دارند که شرکتها در آن جاي میگیرند.
-1 مقدمه
در دنیاي امروز فعالیت بازارهاي مالی منجر به تولید حجم انبوهی از دادهها میشود که دادهکاوي و استخراج اطلاعات را با چالشهاي محاسباتی روبرو کرده است. در این میان استفاده از تکنیکهاي شهوديسازي مانند نمایش داده ها در قالب گراف به درك بهتر این دادهها و به دست آوردن اطلاعات از آنها کمک می کند
فرم توزیع توانی که در برخی کمیتها مانند داراییهاي شخصی افراد، اندازه شرکتها و نوسانات بازارهاي مالی به چشم میخورد یکی از این توصیفات و سادهسازيهاست. ویژگی هاي مشترکی همچون ویژگی دنیاي کوچک2 و ساختار مستقل از مقیاس.
در شبکههاي متنوعی در دنیاي واقعی مشاهده مشاهده شدهاند و در حوزههایی همچون فیزیک، زیستشناسی و اقتصاد مورد مطالعه قرارگرفتهاند. توزیع درجه رئوس در شبکههاي مستقل از مقیاس از قانون توانی Pk ~ k تبعیت میکنند. در این شبکهها معمولا حدود 80 درصد ارتباطات توسط حدود 20 درصد از راسها تصاحب شده و 80 درصد راسهاي باقیمانده تنها 20 درصد ارتباطات را دارا هستند. در این شبکهها برخی راسها بهصورتی فاحش بیش از دیگر راسها ارتباطات اجتماعی دارند و قطب4 شبکه محسوب میشوند.
در این مقاله ما شبکه ارتباطات اجتماعی موجود در بورس اوراق بهادار را بررسی خواهیم کرد. بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن سهام شرکتهاي خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید و فروش میشود و از سویی محلی براي جمعآوري پسانداز و نقدینگی بخش خصوصی بهمنظور انجام پروژههاي سرمایهگذاري بلندمدت است. همچنین مرجعی است براي مردم که وجوه مازاد خود را براي سرمایهگذاري در شرکتها بهکارانداخته و از سود آن برخوردار شوند. در بورس اوراق بهادار، یک سرمایهگذار میتواند با سرمایه هرچند کوچک خود، در شرکتهاي پذیرفتهشده در بورس سرمایهگذاري نماید.
از طرفی، بازارهاي سهام با توجه به تعامل میان انواع شرکتها و سرمایهگذاران، نوعی از شبکههاي پیچیده محسوب میشوند. ارتباط شبکههاي اجتماعی و بازار بورس، تاکنون در ایران بهصورت جدي مطالعه نشده است. این در حالی است که قیمت سهام در بستر این شبکههاي اجتماعی بهصورتی پویا تغییر میکند و از تاثیر و تاثر گروههاي اجتماعی است که قیمتها بالا و پایین میرود. هدف نهایی ما از مطالعه شبکههاي اجتماعی موجود در بازار بورس، بررسی امکان استفاده از آنها در پیشبینی قیمت سهام شرکتها و کمک به سرمایهگذاران در بهینهسازي پرتفوي و بدستآوردن بازده بیشتر است.
ازجمله کارهایی که تاکنون در زمینه توصیف شبکه بورس اوراق بهادار، در سطح دنیا، انجام شده میتوان به مقاله Boginski, Butenko, Pardalos - ، - 2005 اشاره کرد که در آن از روش حد آستانه براي ساختن شبکه همبستگی قیمتها در بازار آمریکا استفاده شده است. بعلاوه، ساختار بازار از لحاظ اجزا5، کلیکها و مجموعههاي مستقل مورد مطالعه قرار گرفته و نهایتا از تکنیکهاي دادهکاوي براي دستهبندي مستندات مالی استفاده شده است. مقاله Huang, Wei-Qiang, Zhuang, Xin-Tian, Yao, Shuang - ، - 2009 نیز موارد اشاره شده در بازار آمریکا را در مورد بازار چین مورد مطالعه قرار داده است. در Tse, , Liu, Lau - ، - 2010 ارتباطات میان همبستگیهاي بین قیمت سهمها در بازار بورس آمریکا، توصیف شده و ساختار گراف بازار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
