بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی - بخش جغرافیا - از منظرفعال و غیرفعال بودن براساس روش ویلیام رومی درسال تحصیلی 1395-1394 می باشد جامعه مورد مطالعه دراین پژوهش کتاب مطالعات پایه پنجم است که مورد بررسی و تحلیل قرارگرفت.واحدمطالعه درس های مندرج در کتاب واحدتجزیه و تحلیل متن و تصاویر و فعالیت های کتاب است که براساس مقوله های فعال و غیرفعال توسط فرمول ویلیام رومی تحلیل و ضریب درگیری آنها مشخص شد.
نتایج به دست آمده نشان می دهد که متن باضریب درگیری 0/67متنی فعال و پویاست و تصاویر کتاب با ضریب درگیری 0/676نشاندهنده فعال و پویا بودن تصاویر است و زمینه رابرای فعالیت فراهم می کندو فعالیت های کتاب با ضریب درگیری 2/33نشان می دهد که فعالیت ها فعال و پویا هستند و زمینه رابرای یادگیری فراهم می کند . بنابراین متن و تصاویر و فعالیت های کتاب مطالعات لجتماعی به روش فعال تدوین شده است
مقدمه
کتاب درسی یکی از عناصرسیستم آموزشی است که به عنوان یک منبع ورفع یادگیری ازطریق ارایه اثربخشی محتوای آموزشی موجب انسجام و هدایت عوامل آموزشی وتحصیل جریان یادگیری-یاددهی می گردد
برنامه و محتوای کتاب درسی یکی از عناصر مهم نظام آموزشی و پرورشی است ودرتحقق اهداف آموزشی و پرورش نقش اساسی دارد.از آنجا که نظام آموزش و پرورشی ایران متم.یکرکز وبرنامه کتاب و علم تنهارسانه آموزشی یادگیری هستندوباتوجه به آنکه دربسیاری از موارد کتاب درسی شما رسانه آموزشی است که دراختیار معلم قراردارد. فرایندتدریس ویادگیری تنها بااتکابه محتوای برنامه درسیمفاهیم وارزش ها طرح شده درآن صورت می پذیرد
کتاب درسی وسیله یادگیری است به همین دلیل بایداز منطق یادگیری پیروی کند.یکی از نقاطی که درفرایند یادگیری اهمیت دارد زمینه ی یادگیری است یعنی ضروری است که برنامه ریزان درسی ومربیان زمینه و مقدمات لازم رابرای آماده شدن جهت یادگیری پیامداصلی درسی دریادگیرنده فراهم نمایند.بنابراین کتاب درسی بایدوسیله یادگیری بایدبخش مقدمات را دربرگیرد قسمت مقدماتی کتاب درسی زمینه عاطفی و شناختی ومهارتی اولیه برای ورود به مطالعه ی متن درس را در فراگیرنده فراهم می آورد
تصاویر و جداول و نمودارها در کتاب درسی بخشی از محتوا محسوب می شودبه همین دلیل درانتخاب و سازماندهی آنها اعمال دقت و نظر ضروری است براین اساس رجوع به نمودارها و تصاویر برای دانش آموزان و معلمان در کتاب های درسی باید باسهولت انجام گیردزیرا گامی رجوع به یک جدول و نمودار و تصاویر خلاصه ای از کل مباحث محتوای کتاب در اختیار فرد قرار می دهد
تحلیل محتوای کتاب درسی یک شیوه پژوهشی دقیق و عمیق و پیچیده است که از طریق تجزیه و تحلیل پیچیده متون به تعیین مفاهیم و واژه های درون متن می پردازدتاارتباطی بین مفاهیم وتاکیدات دلالت کندو ورای این توصیف و طبقه بندی مقوله های موجوددر پیام آشکار ازطریق درک موقعیت و شرایط سیاسی اجتماعی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی نویسنده تفسیر آثار و پیامدهای پیام در فراگیر بپردازد
تحلیل محتوا ، شکستن مطالب به اجزای تشکیل دهنده آن و یافتن روابط بین اجزا و نحوه سامان سافتن آن به عبارت دیگر توانایی تجربه کردن یک موضوع به اجزای تشکیل دهنده ی آن ومشخص کردن ارتباط بایکدیگرنیز درک نحوه سازمان یافتن عناصر یک کل و دریافت مبناو فرض به کار رفته و آن موضوع را تحلیل می گویند
محتوای یک ماده درسی عبارت است از دانش سازمان یافته و اندوخته شد اصطلاحات اطلاعات واقعیت ها حقایق قوانین اصول روشها مفاهیم تعمیم ها پیده ها ومسائل مربوط به همان ماده ی درسی است
هدف پژوهش بررسی میزان به کارگیری موثر تصاویر متن جداول نمودارها و خلاصه فصل های کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم که سخنانی از کتاب به صورت تصادفی در تحقیق به عنوان نمونه مورد استفاده قرارگرفته است و براساس آیتم های ویلیام رومی مورد یررسی قرار گرفته است
