بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر،تحلیل محتوای متن ، تصاویر و سوالات کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم دبستان سال 1394بر اساس تکنیک ویلیام رومی ، گانینگ و روش مفهومی با استفاده از مقوله های رشد اجتماعی و روش مورد استفاده در این پژوهش ، تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش و ابزار گردآوری اطلاعات کتاب مطالعات اجتماعی پنج دبستان سال 1394 بود.یافته های تحقیق نمایان ساخت که ضریب درگیری متن، 0/18 است که نشان می دهد متن کتاب مطالعات پایه پنجم دبستان به شیوه غیر فعالی نوشته شده است.ضریب درگیری تصاویر نیز 0/33 تعیین شد که نشان داد تصاویر کتاب نقش زیادی در فعال کردن دانش آموزان ندارد و بیشتر به انتقال دانش و حقایق می پردازنداما سوالات کتاب درسی با ضریب درگیری 2/33 نقش زیادی در فعال کردن دانش آموزان دارد .
با استفاده از تکنیک گانیگ سطح خوانایی کتاب 8/01 بدست آمد که نشان داد کتاب مطالعات پایه پنجم از نظر خوانایی مناسب برای دانش آموزان پایه هشتم و بالاتر است .
مفهوم رشد اجتماعی از منظر اسلام با مولفه هایمسئولیت پذیری ، ارتباط موثر با دیگران ، صبر و بردباری ، سازش با دیگران ، گذشت و بخشش ، تعاون و همکاری ، مشورت کردن در کتاب مطالعات اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه با خی دو محاسبه شده که برابر با 15/691 میباشد. و بزرگتر از خی دو جدول با درجه آزادی 5 و آلفای 0/0 5 که برابر با 12/59 است تفاوت معناداری بین خی دو محاسبه شده با خی دو جدول وجود دارد که نشان داد این مفهوم و مولفه هایش در کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم به میزان کمی به کار برده شده است.
مقدمه :
تعلیم و تربیت، عبارت است از فراهم آوردن زمینه ها و عوامل به فعلیت رساندن یاشکوفا ساختن شخص در جهت رشد و تکامل اختیاری او به سوی هدف های مطلوب وبر اساس برنامه ای سنجیده شده
درباره اهمیت تعلیم و تربیت همین بس که شکوفا شدن استعدادها و به فعلیت رسیدن قوای آدمی و تحقق گوهر وجود او در گرو آن است.تعلیم و تربیت صحیح، شرط لازم کمال آدمی است. اگر آدمی زیر نظر مربیان الهی تربیت شود فرشته خو می گردد، وگاه از فرشتگان فراتر می رود وگرنه به قهقرا رفته، به مرتبه ی حیوانات و فروتر از آن تنزل خواهد کرد.
رشد صحیح فردی و اجتماعی و پرورش استعدادهای آدمی، منوط به تعلیم و تربیت صحیح است.نظر به اهمیت تعلیم و تربیت، بزرگان علم اخلاق، تعلیم و تربیت را »اشرف صناعات« و برترین دانش ها دانسته اند.ثمره ی تعلیم و تربیت صحیح به اصلاح فرد منحصر نمی شود، بلکه جامعه را هم متحول می کند.
با نگرش دقیق به ساختار روحی و روانی انسان، ضرورت و اهمیت تعلیم و تربیت صحیح رخ می نماید؛ زیرا هر چند در نفس آدمی گرایش به خیر و شر وجود دارد و به تعبیر قرآن کریم، فجور و تقوا به او الهام گردیده است، اما گرایش یا آگاهی فطری به خیرو شر و سعادت و کمال، کفایت نمی کند؛ زیرا کمال و سعادت در پرتو تلاش و حرکت وتعلیم و تربیت به دست می آید.
تربیت یا آموزش و پرورش، با رشد و تکامل، رابطه تنگاتنگی دارد؛ یعنی رشد و تکامل،باعث ظهور استعدادها می شود آموزش و پرورش آن ها را تحقق می بخشد و جهت می دهد
تربیت یا پرورش را برخی معادل educationیا تعلیم و تربیت بهکار میبرند
برخی این واژه را معادل trainingبهکار میبرند که در اینصورت معنی آن با معنی educationبسیار متفاوت خواهد بود. پرورش بهعنوان معادل trainingکه کارآموزی معادل بهتری برای آن است به معنی گسترش نگرش، دانش، مهارت و الگوهای رفتاری مورد نیاز یک فرد برای انجام عملکرد مناسب در یک تکلیف یا شغل معین میباشد.
تعلیم و تربیت در عصر حاضر کاری پیچیده و دشوار است. تعلیم و تربیت امروزی تنها وظیفه انتقال میراث فرهنگی گذشته را به عهده ندارد بلکه رشد و تحول فرهنگ و تحقق واقعیت استان از اهم وظایف تعلیم و تربیت می باشد و تحقیق و تربیت انسان جز از طریق تعلیم و تربیت آگاهانه صورت نمی گیرد.در واقع تعلیم و تربیت آگاهانه مجموعه ای از تدابیر است که از طریق برنامه های آموزشی, فرصت هایی را فراهم می آورد تا کودکان و نوجوانان بتوانند در جریان ریشه, استعدادهای خدائی خود را از قوه به فعل درآورند.
اما تعلیم و تربیت ایران از زمان اشاعه آموزش و پرورش نوین, متکی به کتاب درسی بوده است که ریشه فراگیر را در تعدد بیشتر بر محتوای کتابهای درسی می داند, اما باید اذعان داشت با توجه به اینکه زمان حاضر عصر اطلاعات اهمیت گرفته است آیا باز هم می توان هدف تعلیم و تربیت را تسلط بر محتوای کتاب درسی دانست
"کتاب درسی یکی از مهمترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام کنونی آموزشی محسوب می شود و در ایران یکی از مهمترین نقش ها را ایفا می کند . به عبارت دیگر در کشور ر ما بیشتر فعالیتهای آموزشی در چهارچوب کتاب درسی صورت می گیرد . از جمله موارد زیر را میتوتن بیان نمود:
-1 تحقق هدف های کلی و جزیی آموزش و پرورش از طریق محتوای کتاب امکان پذیر است
-2 در تمام کشورها برای هر ماده درسی در هر پایه تحصیلی یک کتاب درسی تالیف و توزیع می گردد
-3 وجود نظاام آموزشی متمرکز که برای تمام کشور یک برنامه و یک کتاب درسی و یک نظام
