بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری از جمله فعالیتهایی است که میتواند بر اقتصاد تاثیر بسزایی داشته باشد. امروزه گردشگری یک صنعت نامگذاری شده است چرا که بر شاخههای گستردهای از صنعت و تولید تاثیر دارد. از جمله مسائلی که با گردشگری در ارتباط است صنایع دستی و فرهنگ هر منطقه است که بر توسعه گردشگری می تواند تاثیر داشته باشد. اقتصاد گردشگری نیز یکی از ارکان مهم در تجارت محسوب میشود.
در این مقاله به بررسی اهمیت گردشگری پرداخته شده و با اشاره به جاذبه و پتانسیل قطبهای گردشگری ایران، توانمندیهای کشور در دو حوزه توریسم و صنایع دستی موردتحلیل قرار می گیرد. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت گردشگری در ایران و تاثیر آنها در رونق صنایع دستی میباشد. نتایج این تحلیل نشان دهنده آن است که با افزایش فعالیت صنعت گردشگری و ورود گردشگران، بازار صنایع دستی رونق و توسعه می یابد. نظر به پتانسیل های بالا و جذابیت گردشگری در ایران، افزایش تولید ناخالص داخلی، جلوگیری از خروج ارز ناشی از جذب گردشگران داخلی و همچنین، تولید و فروش محصولات صنایع دستی از پیامدهای اقتصادی توسعه فعالیتهای گردشگری خواهد بود.
مقدمه و مرور ادبیات
گردشگری یکی از فعالیتهای مهمی است که در دهههای اخیر از جایگاه ویژهای در توسعه اقتصادی برخی کشورها برخوردار بوده است. این صنعت بر درآمدزایی ارز آوری، اشتغال زایی و تبادل فرهنگها، سهمی را در بین فعالیتهای اقتصادی جهان، از جمله صادرات به خود اختصاص داده است. ایران به سبب وجود جاذبههای فروان طبیعی، تاریخی و فرهنگی در زمره مستعدترین کشورهای جهان محسوب میشود، لیکن وابستگی شدید درآمد ارزی به صادرات فراوردههای نفت و گاز، موجب کم توجهی به این صنعت شده است.
همچنین صنعت توریسم در ایران با توجه به اقلیم شهرهای مختلف کشور و پتانسیل قطبهای بزرگ آن - اصفهان، شیراز، یزد، همدان، مشهد، شهرهای شمالی کشور و... - رشدی فراخور نامش نداشته و سیاست گذاری مدونی دراین خصوص صورت نگرفته است. توسعه توریسم میتواند در بهبود و کیفیت صنایع دستی و روستایی و افزایش تولید موثر و نهایتا به امر اشتغالزایی کمک شایانی نماید.
اولویت بندی توسعه صنعت گردشگری ورزشی در اشتغال زایی از دیدگاه کارشناسان و مححققان میتواند کمک شایانی به توسعه گردشگری نماید
صنعت گردشگری در ایران دارای مزیت نسبی بسیار بالایی است که در صورت دستیابی به جایگاه شایسته خویش میتواند به رشد اقتصادی، بهبود اشتغال، افزایش رفاه اجتماعی و موارد بسیار دیگری منجر گردد. ارزیابی میزان اشتغال زایی جذب توریست بر اساس الگوی ایستادی داده-ستاده منطقهای میتواند به افزایش جایگاههای شغلی کمک نماید و نرخ بیکاری را کاهش دهد
نتایج یک تحقیق نشان داد که میزان اشتغالزایی جذب توریست به طور متوس پانزده درصد کل اشتغالات در استان فارس بوده است. در این بین، موانع و مشکلات مختلف در گردشگری شهری نقش برجسته شهرداریها را در اداره این امور مشاهده میشود
گردشگری و کاهش میزان فقر، شناسایی سلیقه گردشگران در خرید و در نهایت صنعت توریسم و تبلیغ فرهنگی از محورهای دیگر این دیدگاه است.
جاذبههای منحصر به فرد هر منطقه از مهمترین عوامل جذب گردشگر، هزینهکردهای گردشگران و فراخور آن، توسعه اقتصادی جامعه میزبان هستند و جاذبههای مرتب با میراث فرهنگی در کنار جاذبه های طبیعی این موقعیت را به بهترین شکل ایجاد میکنند. اگرچه محی طبیعی، سه رکن اصلی تولید صنایع دستی شامل نیاز به تولید صنایع دستی، مواد و مصالح تولید صنایع دستی و شکل های لازم برای تولید صنایع دستی را به انسان میبخشید، این ارکان به رکن چهارم قدرت تفکر بشری نیاز داشتند که امانتی الهی در وجود انسان بود.
انسان بر اساس چهار رکن یاد شده و با آزمون و خطاهای فراوان، بهترین پاسخ را برای رفع نیازهای خود یافت که شامل مناسبترین مواد و مصالح و بهترین فرم ها بود. با توجه به استعدادهای فرهنگی بالقوهای که انسان در صنایعدستی به ارث گذاشته است، رونق بخشیدن به تولیدو فروش صنایعدستی اقوام در مقصدهای گردشگری دو هدف عمده را محقق میکند.
یکی از بهترین راههای ارزآوری،تبلیغ جاذبه های گردشگری و کسب دلارهای گردشگران خارجی است. ازاین رو، امروزه تولید صنایع دستی یکی از فعالیت های ویژه و اصلی در حوزه گردشگری محسوب میشود و نقش مهمی در کارآفرینی کوچک مقیاس و خصوصی دارد
علاوه بر اینها، در برنامه پنجم توسعه بدون در نظر گرفتن فصلی برای گردشگری تنها در مواد فصل 11 ،204،194،12 این قانون به طور ضمنی موضوع گردشگری و توسعه آن را مورد توجه قرار گرفته است
همچنین با توجه به آمار و اطلاعاتی که از طریق نهادهای مربوط به دست آورد، مشخص کرد که بین جاذبههای جهانگردی، جذب جهانگرد و افزایش اشتغال در بخش صنایع دستی - آموزش و احداث کارگاه - رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد
تخمین تابع تقاضای خارجی کل گردشگری ایران و تابع تقاضای خارجیان برای گردشگری در ایران طی سالهای 1385-1350 بررسی شده است
نتایج تخمین مدل دلالت بر این دارد که کششهای درآمدی، قیمتی و عادات رفتاری و انتظاری دارای تغییرات منظم و ثابت طی زمان بوده و به تدریج تغییرات آنها طی زمان کاهش مییابد؟ همچنین کشش درآمدی تقاضای خارجی گردشگری در ایران در مقایسه با کششهای قیمتی و عادات
رفتاری بیشتر میباشد.کشش درآمدی تخمین زده شده نشان میدهد که تقاضای گردشگری خارجیان در ایران یک کالای نرمال بوده و از طرف دیگر کشش قیمتی نیز حاکی از آن است که این کالا، کالای کم کشش میباشد. علاوه بر این، تقاضای گردشگری ایران با متغیر مجازی جنگ رابطه معکوس داشته که نشان میدهد با وقوع بحران جنگ، تقاضای خارجیان برای گردشگری در ایران کاهش یافته است
اولویت بندی قطبهای گردشگری و تدوین راهبردهای توسعه گردشگری منطقهای نیز میتواند به توسعه گردشگری کمک نماید
تحقیقات متعددی نشان داده که شناسایی و اولویت بندی قطب های گردشگری و تدوین برنامه ریزی استراتژیک، نقش مهمی در ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی خواهد داشت علاوه بر اینها، رابطه عوامل جمعیت شناختی و رفتار خرید صنایع دستی گردشگران اروپایی با اهمیت است این موضوع در یکی مطالعات پیشین در اصفهان ارزیابی شده است
صنعت گردشگری به زیر ساختهای مهارتی، آموزشی، اقتصادی و الکترونیکی نیاز دارد. آثار و پیامدهای گردشگری در مفهوم عام خود از دو جنبه بررسی میشوند. یکی بعد منفی که بیشتر شامل موارد عدم رعایت مسائل زیست محیطی است ودیگری بعد مثبت که شامل عواید اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی می باشد.
