بخشی از مقاله
چکیده
تکنولوژی های نوین آموزشی و فناوری اطلاعات با ورود در عرصه و فرایند یاددهی و یادگیری، فضای جدیدی از جریان علم آموزی و کیفیت یادگیری را رقم زده و با نقش آفرینی در روند آموزش، آن را از خود متاثر نموده و از قبل آن پیامدهای متفاوتی را بوجود آورده است. مقاله ی حاضر با رویکردی ترویجی و با بهره بری از تحقیقات پیشین و نتایج حاصل از آنها بر آن است تا تاثیرگذاری و تاثیرپذیری دو مقوله ی آموزش و تکنولوژی آموزشی را در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهد.
نتایج حاصل از این تحقیق گواه آن است که استفاده از تکنولوژی و فناوری های نوین از باب اهمیت و کارکرد چند وجهی آنها، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است و به همین سیاق روآوری نظام های آموزشی به تکنولوژی نوین در امر یاددهی و یادگیری یک ضرورت مضاعف است؛ خاصه آنکه ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت در دول مدرن ، تابعی از گسترش و توسعه ی تکنولوژی های نوین آموزشی و فناوری در دنیای مدرن است.
مقدمه
باتوجه به پیشرفت سریع فناوری دردهههای اخیر، به ویژه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات میتوان اظهار داشت که جهان پابه عرصهی تکنولوژی گذاشته است. یکی از کاربردهای فناوری، بهره گیری از آن در آموزش و یادگیری می-باشد.باتوجه به لزوم همراه شدن با تحولات جهانی، پرداختن به مسائل مرتبط با کاربرد فناوری در یاددهی و یادگیری ضروری مینماید، زیرا ورود فناوری های نوین، علاقه به کسب دانش با روش های متنوع را افزایش داده است.
بنابراین باتوجه به تحولات وسیع و فراگیر در جوامع، افراد برای پاسخگویی به نیازهای پیچیده جامعه مدرن نیازمند آموزش و پرورش مدرن هستندکه این امر جز با ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش و تغییر در محیط های یادگیری ممکن نخواهد بود.آموزش مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات، یادگیرنده محور، تعاملی،مشارکتی، انعطاف پذیر، همراه با استراتژی های یادگیری فعال و شیوه مناسب ارائه است که انگیزش و همکاری را در یادگیرنده افزایش می دهد - فرج اللهی و ظریف صنایعی،. - 1388بنابراین نیاز به استفاده از تکنولوژی روز و بهرهگیری از جدیدترین نوع آن در آموزش و یادگیری امری اجتناب ناپذیر است - سبحانی نژاد وهمکاران،. - 1386 بافناوری های نوین، راهبردهای آموزشی نوین توسعه می یابد و بسیاری از موانع ارتباطی نیز از بین می رود.
به همین دلیل است که امروزه جامعه، محدودیت های مدرسه سنتی را درک می کند و در مقابل آن خواستار مدرسه از نوعی است که در آن فراگیران می آموزند که چگونه یادگیری را دوست بدارند،معنای آنچه انجام می دهند را دریابند و کشف دانش را از آن آغاز می کنند.در چنین مکانی دانش آموزان راه های مختلف را جستجو می کنند و فناوری اطلاعات می تواند یک ابزار حمایتی مهم باشد که قادر است به روند تغییر تجربه تدریس کمک کند - 2009،. - Teresa and Cunha فناوری اطلاعات به عنوان مهمترین اصل توسعه در جهان به شمار می رود و بسیاری از سازمان ها در کشور های جهان، توسعه فناوری اطلاعات را به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های توسعه خود قرار داده اند.
آمادگی نظام آموزش وپرورش برای همراهی با دیگر نهادهای اجتماعی در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات برای پرورش انسانی که در این عصر ایفای نقش می کند ضروری است - آیتی وهمکاران،. - 1386 امروزه خانواده ها و معلمان تنها مربیان و اثرگذاران برتربیت افراد،به حساب نمی آیند و کتاب درسی و تخته و معلم تنها عناصر دخیل در یادگیری نیست.با استفاده از فناوری های نوین می توان آزمایشاتی را شبیه سازی نمود وآنها را چندین بار تکرار کرد، با سرعت های متفاوت کار کرد آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادوهمچنین نرم افزارهای ساخته شده قابلیت تکثیر دارند و در هر زمان و مکانی قابل استفاده هستند که این ابزار ها در صورت استفاده صحیح می توانند در نهایت به رشد تحصیلی چشمگیری منجر شوند - احمدی وهمکاران،. - 1392 با توجه به نو ظهور بودن فناوری اطلاعات و حضور آن در نظام اجتماعی و تاثیرش در نظام آموزشی شواهد کمتری در مورد نحوه تاثیر این فناوری بر دسترسی به آموزش وجود دارد.
به ویژه آنکه دسترسی به آموزش در ایران با جنبه های این موضوع در سایر کشورها به شدت متفاوت است.در کشورهای توسعه یافته اطلاعاتی، هدف از کاربرد فناوری اطلاعات در نظام های آموزشی، متنوع کردن شیوه های آموزشی و ایجاد بستری مناسب برای تعمیق آموزش هاست و به همین دلیل از امکانات مختلف فناوری اطلاعات به عنوان مکمل آموزش های رایج استفاده می کنند.در کشورهای در حال توسعه نیز از فناوری به عنوان ابزاری برای تعمیم آموزش های همگانی و نزدیک کردن فاصله های فیزیکی استفاده می شود.
کشورهای گوناگون طی دهه گذشته کوشش بسیاری در جهت تحقق انقلاب آموزشی کرده اند، ولی متاسفانه هنوز در ایران توانایی های آموزشی فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی ناشناخته مانده این ابزار جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است و با اینکه بیش از سی سال است که در ایران از رایانه استفاده می شود اما در تعلیم و تربیت کشور ما آنگونه که در خور آن است گسترش نیافته است بنابراین نظام آموزش و پرورش وظیفه دارد برنامههای آموزشی و درسی علوم را به نحوی ساماندهی کند که همه توانایی های شناختی و شخصیتی دانشآموزان رشد کرده و با بهره گیری از مزایای علوم و فناوری، توانمندی های لازم را برای رویارویی با تحولات جدید کسب نمایند.
اما شواهد موجود نشان میدهد که اغلب دانشآموزان فاقد این ویژگی هستند و به عبارت دیگر برنامههای آموزشی علوم نتوانسته است روحیه علمی و کاوشگری، آفرینندگی و خلاقیت را در دانشآموزان پرورش دهد رشد نظام آموزشی در هر کشور وابسته به میزان به کارگیری و استفاده از تکنولوژش آموزشی در امر آموزش است. اهمیت این موضوع و مصداق های آن در بسیاری از کشورها تایید شده است،اما تحلیل نقش تکنولوژی های نوین آموزشی و فناوری اطلاعات بر فرایند یاددهی ویادگیری بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد.تحقیق حاضر نیز با درک اهمیت و ضرورت تحقیق که اکنون تکنولوژی آموزشی دراثربخشی آموزش نقش ایفا می کند شکل گرفته و هدف آن تحلیل نقش تکنولوژیهای نوین آموزشی وفناوری اطلاعات برفرایندیاددهی ویادگیری می باشد.
مفهوم آموزش
آموزش از دیدگاه های متفاوتی مورد توجه قرار گرفته است که در این نوشتار به ذکر تعاریف چند تن از صاحب نظران آموزش خواهیم پرداخت.آموزش به طور کلی عبارت است از مدرسه رفتن و یا هر تجربه ای که منجر به تغییردر رفتار،مهارت و یا طرز تفکر و تلقی و برخورد فرد می گردد و آموزش فرایندی است که در آن فراگیر و آموزشگر یا معلم،درگیر فعالیت های متقابل می باشند و در یک محیط صمیمی سعی می کنند که پدیده های جهان را بشناسند و بر دانایی ها و آگاهی های خویش بیفزایند.کلیفتن وارتن1 آموزش را مجموعه تجارب درک شده ای می داند که موجب تحول و تطور الگوهای آینده رفتار آدمی می شود - رسولی آذر،. - 1385 آموزش نه یک نهاد است نه یک دوره،آموزش به فعالیت هایی گفته می شود که در خدمت پرورش و کارآموزی قرار دارد.
