دانلود مقاله نقش فناوری های نوین در طراحی آموزشی و اثربخشی انتقال محتوا

بخشی از مقاله

چکیده:

لازمه ی یک طراحی آموزشی اثربخش استفاده از فناوری است. فناوری فقط به وسایل سمعی و بصری گفته نمی شود بلکه به آن چه که تدریس را آسان و اثربخش تر می کند، می گویند. طراحی آموزشی پیش بینی و تنظیم و رویدادهای آموزشی براساس اهداف، محتوا و امکانات موجود با توجه به ویژگی ها و ساخت شناختی دانش آموزان است. طراحی آموزشی خواه مربوط به یک دوره کامل یا به یـک جلسـه ی آموزشـی باشـد، از اهمیت خاصی برخوردار است. توجه و دقت در تنظیم آن می تواند موجب کارایی و اثربخشـی تـدریس شـود. تکنولوژی آموزشی به مفهوم جدید آن از وسایل سمعی و بصری بحث نمی کند هم چنین هـدف تکنولـوژی آموزشی، ترویج و توسعه ی تلویزیون، رادیو و ماشین های آموزشی، کامپیوتر و سایر ابزارهای آموزشی قـدیم یا جدید نیست و به علاوه تکنولوژی آموزشی به وسایل مکانیکی یا الکتریکی اطلاق نمی شود و چنـان چـه روزی نیروی برق برای همیشه از بین برود تکنولوژی هم چنان وجود دارد و مـا نیـز همـواره بـه آن نیازمنـد خواهیم بود؛ زیرا تکنولوژی به همان گستردگی آموزش و پرورش است. در تعریف کلی، محتوا بـه هـر واحـد اطلاعاتی اطلاق می شود که به صورت دیجیتالی ارائه شود و به صورت الکترونیکی قابل مدیریت باشد. ایـن محتوا می تواند به صورت هر یک از موارد، صفحات وب، تصاویر، ویـدئو، انیمیشـن، مسـتندات، فایـل هـای PDF و اطلاعات ذخیره شده در بانکهای اطلاعاتی در دسترس عموم قرار گیرد. هدف این تحقیق بررسی نقش فناوری های نوین در طراحی آموزشی و اثربخشی انتقال محتوا می باشد. برای گردآوری اطلاعات ایـن پژوهش از روش کتاب خانه ای استفاده شده است. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. نتـایج ایـن تحقیق نشان داده که فناوری ها نقش مهمی در طراحی آموزشی دارند که باعث می شود انتقـال محتـوا بـه بهترین وجه صورت بگیرد و یادگیری را برای دانش آموزان تسهیل شود.

کلید واژه ها: فناوری، طراحی آموزشی، محتوا

1

مقدمه:
لازمه ی یک طراحی آموزشی اثربخش استفاده از فناوری است. فناوری فقط به وسایل سمعی و بصری گفته نمی شود بلکه به آن چه که تدریس را آسان و اثربخش تر می کند، می گویند.

تکنولوژی از نظر لغوی ترکیبی از دو واژه ی یونانی )Technioبه معنای فن، هنر، مهارت و پیشه) و )Logicبه معنای شناخت علم و آگاهی) است که فرهنگستان زبان معادل فناوری را برای آن برگزیده است. فناوری عبارت است از هر گونه دانش کاربردی سیستماتیک مبتنی بر تجربه و یا تئوری های علمی که در سازمان ها، روش ها و مهارت های تولید و ماشین آلات به منظور تبدیل تولید به کالاها و خدمات به کار رفته و بهبود و توسعه آن ها به نحوی ایجاد مزیت رقابتی نماید(.(www.Tdca.ir

فناوری در بردارنده ی کلیه روش ها، فرایندها، سیستم ها و مهارت هایی است که جهت تبدیل منابع به محصولات به کار گرفته می شوند. به هر گونه تغییر و تحول در فناوری(ترک روش های قدیمی و سنتی انجام امور) »نوآوری« اطلاق می شود از جمله مهم ترین انواع نوع آوری، می توان به »نوآوری در محصول« و »نوآوری در فرایند« اشاره کرد. نوآوری در فرایند عبارت است از: ایجاد تحولات مؤثر در روش های تولید، بروندادها و محصولات. نوآوری در محصول نیز در برگیرنده تغییرات و تحولات ایجاد شونده در خود بروندادها(اعم از محصولات و خدمات) است(.(www.vista.ir

بنابر تعریف اتحادیه فناوری اطلاعات آمریکا (ITAA) فناوری اطلاعات به معنای مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده سازی، حمایت یا مدیریت سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه به خصوص برنامه های نرم افزار و سخت افزارهای رایانه ای است. فناوری اطلاعات عبارت است از کاربرد رایانه ها و دیگر فناوری ها برای کار با اطلاعات. برخی هم معتقدند فناوری اطلاعات متشکل از چهار عنصر اصلی و اساس؛ انسانی، ساز و کار، ابزار و ساختار است. به طوری که در این فناوری، اطلاعات از طریق زنجیره با ارزشی که از به هم پیوستن این عناصر ایجاد می شود و جریان یافته و پیوسته تعالی و تکامل سازمان را فرا راه خود قرار می دهد.

در این تعریف عناصر اصلی فناوری اطلاعات که در ذیل به آن ها اشاره شده است: انسان: منابع انسانی، مفاهیم و اندیشه نوآوری.

ساز و کار: قوانین و مقررات و روش ها، ساز وکارهای بهبود و رشد، ساز و کارهای ارزش گذاری و مالی. ابزار: سخت افزار، شبکه و ارتباطات.
ساختار: سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی.
در لغت نامه انگلیسی آکسفورد، فناوری اطلاعات به شاخه ای از فناوری اطلاق می شود که توزیع، پردازش و ذخیره اطلاعات به خصوص توسط رایانه را شامل می شود(.(www.ictPress.ir
فناوری آموزشی به زبان ساده به معنی به کارگیری مجموعه ای از فنون، برنامه ریزی ها، سازماندهی مدیریتها، به کارگیری تجهیزات و رسانه های آموزشی، دانش و تجربه بشری در زمینه آموزش و یادگیری، به طوری که به بهینه سازی آموزش و رسیدن به یادگیری عمیق، کارآمد و پایه دار منجر شود که با عشق و علاقه یاد دهنده و یادگیرنده همراه باشد. با توجه به تعریف مذکور فناوری آموزشی نسبت به سایر رشته های مرتبط با تعلیم و تربیت جامعیت بیشتری دارد(.(babolkenar.blogsky.com

از مهم ترین شاخص های توسعه در یک کشور کیفیت برونداد نظام آموزشی است که آن نیز چگونگی نظام انتقال اطلاعات برنامه ریزی شده آموزش به فراگیرندگان و نیز بهبود فرایند یاددهی-یادگیری بستگی دارد. در دنیای امروز این امر مهم را فناوری آموزشی بر عهده دارد که استفاده بهینه از فناوری آموزشی در جریان تدریس به سبب فعال کردن حواس فراگیران، امر آموزش را واقعیتر و نیز علمی تر نموده و ضمن غنی کردن کیفیت تدریس و یادگیری، کارایی تعلیم و تربیت را ارتقاء بخشیده است. درس هایی مانند علوم، جغرافیا، زمین شناسی، آزمایشگاه علوم زیستی و حتی ادبیات می توانند از وسایل

2

تکنولوژی و کمک آموزشی مؤثر در یادگیری استفاده نمایند. چون حالت مجسم در ذهن دانش آموزان به وجود می آید و درک آن ها نسبت به درس افزایش می یابد در نتیجه بهره وری در سیستم آموزش به وسیله وسایل آموزشی و تکنولوژی بالا می رود و بازدهی هم از نظر قبولی و معلومات بسیار زیاد می شود(.(www.sce.ie

از جمله فناوری نوینی که در تدریس باید استفاده شود رایانه (کامپیوتر) و اینترنت می باشد معلمان باید با چگونگی کار کردن آن آشنا باشند و در آموزشی تأثیر گذارند و آموزشی را راحت تر و قابل فهم تر می کنند حال به تشریح آن ها می پردازیم:

رایانه(کامپیوتر): کامپیوتر وسیله ای است که از قطعات الکترونیکی و دیجیتالی تشکیل شده و برای پردازش اطلاعات با سرعت و دقت زیاد و نگهداری اطلاعات زیاد برای دراز مدت به کار می رود( www. instruction. .(iranbyog.com یا وسیله ای الکترونیکی است که با توجه به نیاز انسان قابل برنامه ریزی می باشد و توانایی انجام محاسبه و مقایسه را در اختیار دارد(.(www.yara22.blayfa.com

در آموزش؛ در روند تکامل بشر حوادث بی شماری که خوب یا بد، خوشایند یا ناخوشایند همیشه با افزایش تجربه همراه بوده است. برخی از این حوادث به قدری تأثیرگذار بوده است که بررسی تحولات را منوط به شناسایی آن حوادث به عنوان نقطه عطفی در زندگی لازم نموده است. بدون شک یکی از مهم ترین این تحولات نقش رایانه است.

رایانه ها قادرند بسیاری از امور را در حداقل زمان و با دقت کافی و بدون اینکه احساس خستگی به وجود آورند و یا هزینه زیادی در برداشته باشند انجام دهند، شروع ساخت رایانه های امروزی نیز مانند سایر اختراعهای بشر از موارد ساده ای نشأت می گیرد.

یکی از کاربردهای رایانه در آموزش افراد، نقش آموزش دهندگی آن است، رایانه به عنوان استادی که بدون اغماض، خستگی، فراموش کاری و سایر عللی که باعث ایجاد ضعف در نحوه ی آموزش می گردد با دقت بسیاری که دارند نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.

کامپیوترها به علت انعطاف پذیری زیاد، در بالا بردن میزان هوش و توانایی های کاری، بسیار مؤثرند و استفاده از آنها بسیار ساده شده است. به این دلیل در کشورهای پیشرفته، آزمایشگاههای کامپیوتر از سطح دبستان به بالا وجود دارد و فراگیری کامپیوتر اجباری است(.(www.instruction.iranblog.com

اینترنت، سیستمی جهانی از شبکه هایی از کامپیوترهای به هم پیوسته است که از پروتکل اینترنتی استاندارد IP (TU) برای خدمات رسانی به میلیاردها کاربر در سراسر جهان فعالیت میکند. شبکههایی است که از میلیون ها شبکه محلی یا سراسر مخفی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی تشکیل شده است که توسط تکنولوژی الکترونیکی، بی سیمی، نوری به یکدیگر متصل شده اند.

اینترنت، محدوده وسیعی از منابع اطلاعاتی و سرویس ها نظیر صفحات به هم گره خورده اینترنتی در شبکه جهانی وب و با ایمیل های الکترونیکی را در خود جای داده است(.(www.noyasystem.com
امروز کاربردهای اینترنت آن چنان گسترده شده که نمی توان تمامی کاربردهای آن را برشمرد. چندان عجیب نیست که بگوییم به زودی اینترنت یکی از اجزای ضروری زندگی انسانها میشود. در گذشته، پُست به علت ارزان بودن آن بسیار مورد استفاده قرار میگرفت، اما مدت زمان دریافت نامه توسط گیرنده زیاد بود. اکنون میتوان به سادگی متنی را تایپ کرده و با فشار یک دکمه آن را برای شخص دیگری در دورترین نقطه کره زمین ارسال کرد و آن شخص نیز نامه را در کمتر از چند لحظه دریافت کند(.(www.ms.computers.blogfaoch وقتی دانش آموز از بسته های نرم افزاری کاربردی از قبیل واژه پردازها، بانک اطلاعاتی یا صفحه گسترده استناد می کنند مهارت هایی را می آموزند که بیشتر به مهارت های استفاده از قلم، ماشین تحریر یا ماشین حساب است(.(www.asltano500blogfa.com