بخشی از مقاله
چکیده
تکنولوژی آموزشی نه تنها در آموزش علوم نقش مهمی دارد بلکه زمینه انجام انواع کارهای تحقیقاتی و پژوهشی را برای دانش آموزان فراهم می کنند. این تحقیق به منظور بررسی میزان استفاده از وسایل و مواد آموزشی و نقش آنها در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس زیست شناسی سال تحصیلی 92-93شهرستان جیرفت می باشد جامعه مورد مطالعه شامل دبیران و دانش آموزان شاخه نظری رشته تجربی است روش انجام آزمایش توصیفی است . که به صورت عملیات میدانی صورت گرفته است .روش نمونه گیری برای انتخاب نمونه روش تصادفی خوشه ای مبتنی بر انتخاب چند مرحله می باشد .
مهمترین چالش های پیش رو برای دبیران و دانش آموزان در مطالعه حاضر شامل مواردی از قبیل زمان ناکافی برای استفاده از مواد آموزشی، دشواری در هماهنگی در تهیه وسایل آموزشی مربوطه به درس زیست شناسی با اهداف برنامه ای این درس عدم تناسب وسایل آموزشی با تعداد دانش آموزان است. همچنین این مطالعه نشان داد که پسران نسبت به دختران در استفاده از تکنولوژی آموزشی علاقه مندتراند . معلمان در بکارگیری ابزار و وسایل آموزشی مهارت لازم را دارند حتی میزان این مهارت از حد متوسط بالاتر است باوجود تشابه و همسانی ابزار و لوازم موجود در دبیرستان های دخترانه و پسرانه این دو گروه از پیشرفت تحصیلی متفاوتی برخوردار بودند.
مقدمه
پیشرفتهای شگرف در عصر انفجار اطلاعات مدیون بهره گیری هماهنگ و بهینه از کلیه حواس انسان خصوصا حس بینایی و شنوایی است زیرا حدود 88 درصد از یادگیری انسان توسط این دو حس صورت می گیرد که نقش آنها در فرا گیری و تفهیم عمیق همراه با پایدار ماندن مطالب در ذهن نسبت به سایر حواس بسیار بیشتر است. چنین فراگیری با ثباتی توسط این حواس ،نیازمند استفاده از وسایل و لوازم خاصی است که به آن رسانه های آموزشی - ابزارهای آموزشی - می گویند.
تنوع این گونه ابزارها از طریق اختراع و اکتشافاتی که صورت گرفته زندگی بیشتر انسانها را در سراسر جهان بطور مستقیم و غیر مستقیم تحت نفوذ و تاثیر خود قرار داده است به نحوی که شیوه زندگی تغییر یافته و اثرات آن برخوردها و ارتباطات اجتماعی و رفتارهای مربوط به آن، سنتها و آداب و رسوم و حیات تمدن بشری راتحت تاثیر خود قرار داده و به آن شکل جدیدی بخشیده است - شعاری نژاد،. - 1363 اختراع رایانه ها ،ماهواره ها، تلویزیون ،رادیو ،نمابر ،ویدئو و دیسک،تلفن های سیار و معمولی مرزهایی را که زمانی افراد و فرهنگهای متفاوت جهان از نظر جغرافیایی،اقتصادی و سیاسی جدا کرده بود از بین برده است و ارتباط میان انسانها را تسریع بخشیده است - سیف،. - 1386
وسایل آموزشی ،کلیه ادوات و اشیایی را شامل می شود که برای تفهیم بهتر و بیشتر آموزش به فراگیران بکار می رود.معلمی که دردرس زیست شناسی از انواع مولاژ استفاده می کند از این گونه وسایل برای بهتر و بهینه نمودن مفاهیم درس و انتقال آن به ذهن دانش آموزانش استفاده کرده است در اینجا معلم نقش رسانه آموزشی دارد و مولاژ به عنوان وسیله کمک آموزشی است .اگر در یک برنامه آموزشی تلویزیون از تخته و گچ استفاده شود،تلویزیون نقش رسانه آموزشی و تخته و گچ نقش و سایل کمک آموزشی را ایفا نموده است - . - hofestein,2004 تفاوت رسانه آموزشی با وسایل کمک آموزشی در این است که رسانه آموزشی به عوامل ،وسایل یا ابزاری گفته می شود که کل محتوای آموزش را به فراگیران منتقل می کند،در حالی که وسایل کمک آموزشی شامل اشیاء ، وسایل و ابزاری است که تنها در بخشی از آموزش از آنها استفاده می شود - . - hofestein,2004
اگر در یک دوره آموزشی محتوا، وسایل انتقال محتوا و معلم به عنوان یک رسانه و گیرنده محتوا - دانش آموز - مشخص باشد، آموزش به صورت کامل قابل اجرا است .چنانچه هر یک از عوامل فوق وجود نداشته باشد، تحقق آموزشی غیر ممکن می شود .پس می توان گفت وسایل کمک آموزشی و رسانه آموزشی ،انتقال محتوا را به فراگیران آسان می سازد. بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت که وجود وسایل کمک آموزشی می تواند میزان یادگیری را بالا ببرد و هر کدام از انواع مواد و وسایل کمک آموزشی نقش بسزایی در تدریس و یادگیری دارند.
محققان و دانشمندان تعلیم و تربیت بر آنندتا از راه پژوهش نقش بیشتر این گونه مواد و تجهیزات مربوط به آنها را در امر آموزش آشکار سازند تا در اختیار مربیان و مسئولان امور آموزشی قرار دهند زیست شناسی علمی تجربی و آزمایش محور است .فعالیت های آزمایشگاهی یکی از ارکان اصلی علوم تجربی به خصوص زیست شناسی به حساب می آید .تحقیقات نشان داده است که%57 یادگیری از طریق بینایی،%13 شنوایی و%12 باقی مانده از طریق حواس لامسه، بویایی و چشایی صورت می گیرد و ضروری است که به این امر توجه لازم معطوف گردد - . - lunetta,2004 همچنین از دیدگاه روانشناسی استفاده از وسایل کمک آموزشی نوعی رغبت و علاقه در دانش آموزان جهت یادگیری صحیح و اصولی به وجود می آورد بنابراین ضروری است که در جهت استفاده بیشتر و بهینه از وسایل کمک آموزشی راه حل ها و طرق مفیدی که بر پایه علمی باشد و بر اساس تحقیقات علمی صورت گرفته باشد ارائه داد - سیف،. - 1386
روش ها:
جامعه مورد مطالعه شامل همه دانش آموزان دوره متوسطه رشته تجربی شهرستان جیرفت سال تحصیلی93-92 شامل 320 نفر بوده است .جمع اوری اطلاعات از طریق تنظیم پرسشنامه صورت گرفته است وروش نمونه گیری برای انتخاب نمونه روش تصادفی خوشه ای مبتنی بر انتخاب چند مرحله میباشد.
