بخشی از مقاله
چکیده
سازند آسماري در برش روستاي دوان واقع در شمال کازرون داراي 555 متر ضخامت بوده و از توالی آهک ضخیم تا متوسط لایه به سن الیگو-میوسن تشکیل شده است. بر اساس مطالعات میکروسکپی انجام شده تعداد 9 رخساره میکروسکوپی براي این سازند تعیین گردید. رخساره هاي مطالعه شده نشان دهنده محیط هاي پهنه جزر و مدي، لاگون، اسلوپ و حوضه اي می باشد. با توجه به تغییرات تدریجی رخساره ها و همچنین عدم حضور آثار ریزشی محیط رسوبی سازند آسماري یک رمپ کربناته بدون حضور سد محصور کننده گسترش یافته تعیین گشت.
مقدمه
سازند آسماري توالی ضخیم لایه اي از سنگ هاي کربناته به سن الیگومیوسن سنگ مخزن اصلی نفت در حوضه زاگرس - جنوب غرب ایران - می باشد. این سازند در طول حوضه زاگرس بر روي پلتفورم کربناته نهشته شده است. هدف از مطالعه ریز رخسارهها شناسایی الگوهایی است که بیانگر تاریخچه سنگ هاي کربناته است. براي شناسایی ریز رخسارهها، مطالعه مقاطع میکروسکپی و تعیین بافت و تشکیل دهندگان زیستی آنها حائز اهمیت است.
این مطالعه بر روي سازند آسماري در ناحیه دوان 5 کیلومتري شمال کازرون و 60 کیلومتري شرق شیراز - شکل- - 1 به طول ’’۷۰ ’,۹۳ ˚,۱۵ شرقی و عرض ’’۳۰ ’,۲۴ ˚,۹۲ شمالی در زون فارس به منظور تعیین و تفسیر ریز رخسارههاي این سازند و همچنین دست یافتن به مدلی مناسب براي محیط رسوبی این سازند با توجه به پخش و پراکندگی و تغییرات ریز رخسارهها انجام پذیرفته است . در این پژوهش تعداد 320 مقطع نازك از سازند آسماري مطالعه گردید و ریز رخسارهها با توجه به بافت رسوبی و فوناي موجود و بر اساس طبقهبندي دانهام - 1962 - و امبري و کلوان - 1972 - تعیین گشته و بر اساس فلوگل - 2010 - مورد توصیف و تفسیر قرارگرفتهاند.
شرح ریز رخسارهها
بر اساس بافت رسوبی، عناصر اسکلتی و غیر اسکلتی مطالعه شده توسط میکروسکپ براي برش مورد مطالعه تعداد 9 ریز رخساره تعیین گردید که از عمیقترین بخش حوضه به ترتیب شامل:
شکل 1 موقعیت جغرافیایی و راه هاي دسترسی به منطقه
۱:MF پلانکتونیک فرامینیفرا بایوکلست وکستون پکستون - شکل - A-2
این رخساره با حضور روزنداران پلانکتون به صورت برجا در زمینه گل پشتیبان مشخص میگردد. بافت غالب این رخساره پکستون است. از دیگر فوناي مشاهده شده در این رخساره خردههاي بسیار ریز کورالیناسهآ و اکینید و همچنین روزنداران بنتیک کوچک مانند الفیدیوم و روتالیا میباشد. حضور روزنداران پلانکتون سالم، بافت دانه ریز و عدم حضور فرام هاي بنتیک درشت نشاندهنده شرایط رسوبی آرام و عمیق در شرایط شوري نرمال دریا و زیر سطح اساس امواج طوفانی - ٢٠١٠ Vaziri-Moghaddam, ;٢٠٠٠ - Geel, در رمپ بیرونی است.
۲:MF پلانکتونیک فرامینیفرا نومولیتیده لپیدوسیکلینا بایوکلست پکستون - شکل - B-2
این رخساره در یک زمینه گل پشتیبان با بافت پکستون تشکیل گردیده است. عناصر اسکلتی اصلی در این رخساره روزنداران پلانکتون به همراه فرامینیفر هاي بنتیک مانند لپیدوسیکلینا هاي کوچک - مگالوسفریک - و اوپرکولیناي کوچک و کشیده با دیواره نازك میباشد. خردههاي اکینید، کورالیناسهآ، بریوزوئر، دیتروپا و نئوروتالیا از دیگر فوناي مشاهدهشده در این رخساره میباشد. حضور همزمان روزنداران پلانکتون و کف زي هاي داراي همزیست نوري در یک زمینه گل پشتیبان دانه ریز نشانه رسوبگذاري در یک محیط عمیقنسبتاً با انرژي کم بین سطح اساس امواج عادي و طوفانی در پایینترین حد زون نوري در رمپ میانی میباشد
شکل :A2 پلانکتونیک فرامینیفرا بایوکلست وکستون پکستون - ١:Pl - - MF پلانکتونیک فرامینیفر، :Ec اکینید، :Te تکستولاریا - ،- :B پلانکتونیک فرامینیفرا نومولیتیده لپیدوسیکلینا بایوکلست پکستون - ٢:Pl - - MF پلانکتونیک فرامینیفر، :Op اوپرکولینا، :Lp لپیدوسیکلینا -
۳:MF بایوکلست نومولیتیده لپیدوسیکلینا پکستون رودستون - شکل - A -3
اجزاي اصلی این ریز رخساره روزنداران بزرگ و کشیده مانند لپیدوسیکلینا - Eulepidina sp., Eulepidina - dilitata, Nephrolepidana sp. و نومولیتیده - نومولیتس و اوپرکولینا - میباشند که تشکیلدهنده بافت رودستون تا پکستون هستند. از دیگر عناصر اسکلتی تشخیص دادهشده در این رخساره میتوان به روزنداران پلانکتون، آمفیستژینا، هتروستژینا، نئوروتالیا، خردههاي اکینید و کورالیناسهآ اشاره کرد. حضور لپیدوسیکلینا و نومولیتید هاي بزرگ و کشیده با دیواره نازك با حفظشدگی خوب در یک زمینه میکرایتی نشانه شرایط انرژي کم تا متوسط بین سطح اساس امواج عادي و طوفانی میباشد
۴:MF بایوکلست نومولیتید لپیدوسیکلینید نئوروتالیا پکستون_گرینستون - شکل - B-3
این رخساره داراي بافت پکستون تا گرینستون بوده که با حضور روزنداران کف زي دریاي باز مانند نئوروتالیا، لپیدوسیکلینا، نومولیتید ها، آمفیستژینا، خرده هاي کورالیناسهآ، اکینید و بریوزوئر مشخص میگردد. فوناي دیگر همچون الفیدیوم، هاپلوفراگمیوم، پلانوربولینا، دیتروپا و لنتیکولینا نیز در این رخساره مشاهده میگردد. وجود لپیدوسیکلینا و نومولیتید هاي با پوسته ضخیم و عدسی شکل و همچنین نئوروتالیا با پوسته ضخیم نشان دهنده رسوبگذاري در شرایط دریاي باز نزدیک به سطح اساس امواج عادي میباشد
۵:MF بایوکلست کورال کورالیناسهآ پکستون فلوتستون رودستون - شکل - A-4
قطعات اصلی تشکیل دهنده این رخساره کورال و کورالیناسهآ میباشند و فوناي همچون نئوروتالیا، هتروستژینا، آمفیستژینا، لپیدوسیکلینا، میلیولید، اکینید و بریوزوئر نیز به صورت فرعی در این رخساره مشاهده میشوند. بافت این رخساره از پکستون فلوتستون با زمینه میکرایتی تا گرینستون با زمینه اسپارایتی در تغییر است.
