بخشی از مقاله
چکیده
سازند آسماري به عنوان بزرگترین مخزن نفت کربناته خاورمیانه یک سازند چندزمانی5 داراي محدوده سنی متفاوت در حوضه زاگرس میباشد. در این مقاله بررسی پخش و گسترش روزنداران بنتیک منجر به شناسایی 3 تجمع فونی گردید. بر اساس مطالعات زیست چینه نگاري و دیرینه شناسی و تطابق تجمعات فونی این پژوهش با بایوزونهاي معرفی شده براي سازند آسماري سن این سازند در برش روستاي دوان - شمال کازرون - ، روپلین-شاتین تعیین گردید.
مقدمه
از گروههاي فسیلی مهم براي تعیین سن توالیهاي سنوزوئیک روزنداران بنتیک میباشند. سازند آسماري از جمله سنگ مخزنهاي مهم نفت در حوضه زاگرس است و شناسایی و بررسی دقیقتر این سازند از لحاظ فوناي فسیلی جهت مطالعات کارهاي اکتشافی بسیار مفید و حائز اهمیت است.
سازند آسماري در برش تیپ متشکل از 314 متر توالی کربناته است که از لحاظ سنگ شناسی شامل سنگ آهک هاي مقاوم به رنگ کرم تا قهوهاي میباشد - مطیعی، . - 1372 رسوبات تبخیري کلهر در لرستان و رسوبات ماسه سنگی اهواز در منطقه خوزستان دو بخش سازند آسماري را تشکیل میدهند
زیست چینه نگاري سازند آسماري ابتدا توسط وایند - ۵۶١٩ - Waynd, انجام گرفت و توسط آدامز و بورژوا - ٧۶١٩ - Adams and Borgeios, مورد بازنگري قرار گرفته است. آدامز و بورژوا - Adams and ٧۶١٩ 4 - Borgeios, بایوزون براي سازند آسماري معرفی کردند - جدول - 1 که مدتها اساس کار چینه شناسان در کارهاي اکتشافی بوده است، متأسفانه آنها قادر به تفکیک آشکوب هاي الیگوسن نبودند.
براي اولین بار اهرنبرگ و همکاران - ٢٠٠٧ - Ehernberg, محدوده سنی تعدادي از فرامینیفر هاي سازند آسماري را توسط ایزوتوپ استرانسیوم مورد بازنگري قراي داده و ضمن تفکیک اشکوب هاي روپلین - شاتین 5 حادثه مهم زیستی را مشخص نمودند:
1. آخرین حضور جنس نومولیتس را کمی قبل از انتهاي روپلین تعیین کرد.
2. جنس Spiroclypeus blanckhorni را به عنوان شاخص شاتین معرفی کرد.
3. آخرین حضور جنس آرکیاس نزدیک یا درست بعد از قاعده میوسن تعیین گشت.
4. جنس میوژیپسینا در انتهاي شاتین ظاهر می شود.
گونه Borelis melo curdica را نیز به عنوان شاخص مناسب براي بوردیگالین تعیین کرد.
جدول 1 بایوزونهاي معرفی شده براي سازند آسماري توسط آدامز و بورژوا
بر اساس کارهاي اهرنبرگ و همکاران - ٢٠٠٧ - Ehernberg, زونهاي زیستی جدیدي براي سازند آسماري معرفی کردند - جدول - 2 که در سالهاي اخیر اساس کار محققین قرار گرفته است
همچنین ون بوخم و همکاران - ٢٠١٠ - Van Buchem et al., به منظور تفسیر بهتر مرز شاتین-اکیتانین و پی بردن به میزان اطمینان فسیلهاي شاخص، سن مطلق گونههاي روزنداران مختلف را با استفاده از ایزوتوپ استرانسیم تخمین زده و محدوده زمانی حضور فسیلهاي شاخص را بررسی نمودند - جدول - 3 و نتایج زیر را حاصل کردند:
-1 بازنگري مرز شاتین – اکیتانین و قرارگیري مرز کمی بالاتر از محل قبلی.
-2 اثبات وابستگی محیطی چندین فسیل شاخص Peneroplis evolutus - و Austrotrillina - howchini
-3 اثبات شاخص بودن فسیل Nummulites spp. براي آشکوب روپلین، Archaias hensoni و Miogypsinoides complanatus براي شاتین و Borelis melo curdica براي بوردیگالین.
-4 تأیید صحت بایوزون بندي ارائه شده توسط لارسن و همکاران - ٢٠٠٩ . - Laursen et al.,
در این مقاله زیست چینه نگاري سازند آسماري بر اساس روزنداران بنتیک انجام شده و با بایوزونهاي معرفی شده توسط آدامز و بورژوا - ٧۶١٩ - Adams and Borgeios, و لارسن و همکاران - ٢٠٠٩ - Laursen et al., مطابقت داده شده است.
موقعیت جغرافیایی و روش کار:
این مطالعه بر روي سازند آسماري در ناحیه دوان 5 کیلومتري شمال کازرون و 60 کیلومتري شرق شیراز - شکل- - 1 به طول ’’۷۰ ’,۹۳ ˚,۱۵ شرقی و عرض ’’۳۰ ’,۲۴ ˚,۹۲ شمالی در زون فارس به منظور تعیین سن نسبی این سازند انجام شده است. این پژوهش به صورت برش سطح الارضی بر روي سازند آسماري با 555 متر ضخامت انجام شده و نمونهها به صورت سیستماتیک هر 2 متر یک نمونه برداشت شده است.
زیست چینه نگاري:
به منظور تعیین سن سازند آسماري در برش روستاي دوان، تعداد 320 مقطع نازك تهیه شده و با مطالعه میکروسکپی مقاطع نازك و بر اساس روزنداران بنتیک سه زون تجمعی تعیین گردید
شکل 1 موقعیت جغرافیایی و راههاي دسترسی به منطقه
زون تجمعی -1 از قاعده تا متراژ 100 متري گسترش دارد و شامل مجموعه فونی زیر میباشد:
