بخشی از مقاله
چکیده
امروزه گردشگری یکی از امید بخش ترین فعالیت هاست که از آن به عنوان گذرگاه توسعه یاد می کنند.این پژوهش با هدف تحلیل پتانسیل های گردشگری در توسعه پایدار سکونتگاههای روستایی با تأکید شاخص های اقتصادی و اجتماعی در روستاههای دهستان انزل شمالی از شهرستان ارومیه انجام شده؛ که روش تحقیق براساس هدف از نوع کاربردی و براساس روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده؛ ابزار سنجش در مطالعات میدانی به صورت پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته که سوالات به صورت چندگزینه ای طیف لیکرت - 5گزینه ای - طراحی شده است
- توزیع پرسشنامه بصورت تصادفی ساده - حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 100خانوار - ؛داده های کسب شده با استفاده از نرم افزار - - Spss19 کدگذاری؛استخراج و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ؛برای اثبات آزمون فرضیات از آزمون کای اسکوئر - خی - 2و برای تعین شدت روابط بین دو متغیر از آزمون وی کرامر و برای ترسیم نمودار و نقشه از نرم افزاز - - Excel,ArcGisاستفاده شده است.
داده ها و نتایج حاصل از پرسشنامه و مطالعات میدانی بیانگر آن است از دیدگاه روستاییان - جامعه میزبان - گردشگری تغیرات مثبتی را در ابعاد اقتصادی و اجتماعی به همراه داشته است به طوری که همواره یک رابطه معناداری بین گردشگری و ایجاد اشتغال و درآمد؛ تثبیت جمعیت روستایی؛ کاهش مهاجرت روستایی؛نگاه امیدوارنه به آینده روستا؛ حفظ فرهنگ و آداب سنتی منطقه ؛ افزایش سرمایه اجتماعی - مشارکت - اعتماد اجتماعی - ؛کاهش فقر؛ و ... را به همراه داشته است، لذا در جهت توسعه بهبود بهترگردشگری در محدوده مورد مطالعه نیازمند برنامه ریزی کارآمد و مدیریت منسجم هستیم.
مقدمه
توریسم و تجربه های گردشگری به مفهوم امروزی خود،محصول جامعه کنونی است، جامعه ای که به تعبیر هگل بر پایه مدرنیسم شکل گرفته است و مدرنیسم نتیجه همان انقلاب صنعتی است، به عبارتی صنعت گردشگری جدید زاده انقلاب صنعتی است
امروزه صنعت گردشگری در نواحی روستایی و جوامع محلی به دلیل جهانی شدن و پیش به سوی دهکده جهانی رفتن اهمیت روز افزونی یافته است.در کشورهای در حال توسعه از گردشگری روستایی به عنوان مکمل کارکردهای فضای روستایی،ساماندهی آمایش و پراکندگی مناسب امکانات و خدمات در روستاهای هدف گردشگری استفاده می شود
در دنیای کنونی گردشگری یکی از مهم ترین بخشهای اقتصادی است که در این میان گردشگری روستایی به لحاظ مشکلات و مسائل متعدد در مناطق روستایی نظیر مهاجرتهای بی رویه،میزان بالای بیکاری ،فقدان امکانات رفاهی و خدماتی و درآمد پایین روستاییان از اهمیت دوچندانی برخوردار است. امروزه این مسله آشکار شده است که لازمه رسیدن به توسعه،توجه به بخش روستایی به عنوان بخش پایه اس
در واقع ضرورت توجه به توسعه روستایی نسبت به توسعه شهری به این علت نیست که اکثریت جمعیت جهان سوم در مناطق روستایی سکونت دارند بلکه از آن روست که راه حل نهایی مسله بیکاری شهری،تراکم جمعیت،حاشیه نشینی، مهاجرت و... در بهبود محیط روستایی است
بسیاری از سیاست گذاران و برنامه ریزان توسعه، در کشورهای جهان گردشگری را روشی مطمئن با چشم انداز روشن برای توسعه پایدار معرفی کردند
به عبارتی سیاست گذاران و برنامه ریزان برای گردشگری به چشم صنعتی که ثبات اقتصادی و جمعیتی را برای جوامع روستایی به دنبال دارند می نگرند و بسیاری نیز می پندارند که توسعه گردشگری را حل بسیاری از مشکلاتی است که مناطق روستایی گرفتار آنها می باشند، پس گردشگری عنصر لازم برای حرکت به سوی اصلاح مناطق روستایی است.در ایران گردشگری بیشتر متاثر از گردشگری داخلی است که خود به گردشگری روستایی وابسته است به همین دلیل به منظور رسیدن به نقش مثبت گردشگری در فرایند توسعه روستایی،لازم است تا مدیریت محیط زیست،مشارکت مردم محلی،بازاریابی و برنامه ریزی واقع بینانه و سیستمی در زمینه گردشگری مورد توجه قرار گیرد
بنابراین گردشگری روستایی راه حل کلی برای همه دردها و مسائل و مشکلات نواحی روستایی نیست اما یکی از شیوه های است که ممکن است آثار اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی مهمی داشته باشد و به نوعی می تواند به کند شدن روند تخلیه روستاها و کاهش مهاجرت روستایی،کمک به اشتغال زایی،حفظ محیط زیست و... داشته باشد، و این پژوهش با این هدف به تحلیل پتانسیل های گردشگری در زمینه اقتصادی و اجتماعی در روستاهای دهستان انزل شمالی از شهرستان ارومیه پرداخته است تا مشخص گردد گردشگری تا چه حد در محیط روستاهای مورد مطالعه از عدالت محیطی برخوردارند یا محروم اند، و عوامل اصلی عدم پیشرفت یا توسعه صنعت گردشگری در این محدوده چه بوده و راهکار و راهبرد پیشنهادی و عملی در جهت بهبود کمی و کیفی گردشگری چیست.
مبانی نظری
رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 آغاز شد و توجه به موضوع گردشگری روستایی از دهه 1950 میلادی در انگلستان و اروپا گسترش یافت که در دهه های 1960 و 1970 میلادی بیشتر در زمینه اقتصاد گردشگری روستایی برای کشاورزان و جوامع محلی مورد توجه قرار گرفت
از دیدگاه لین به گردشگری که در حومه شهراتفاق می افتد گردشگری روستایی می گویند، آنتونی دونت گردشگری روستایی را رهایی از زندگی کسالت بار شهری برای بهره گیری از مواهب طبیعی و برخورداری از جاذبه های طبیعی می داند که در محیط روستایی با ارائه تسهیلات رفاهی و خدماتی همراه است. روستا به عنوان حلقه آغازین زنجیره سگونتگاهی در ارتباط مستقیم با طبیعت قرار دارد و از این منظر دارای قابلیت های بالای گردشگری در طبیعت است .گردشگری از بعد جغرافیایی به عنوان گستردترین فعالیت جهانی دارای رشد چشمگیری بوده و اصولا در جهان کنونی فراتر از یک فعالیت اقتصادی بوده و به عنوان یک پدیده اجتماعی و جهانی دارای پیچیدگیهای خاص خودش می باشد
گردشگری و توسعه آن ابزاری ضروری برای برنامه ریزی توسعه روستا به شمار می آید که به شکوفایی روستا بسیار کمک می کند
