بخشی از مقاله
چکیده
از فرآیند مدیریت استراتژیک برای ایجاد هماهنگی و انسجام هر چه بیشتر در اهداف و برنامه های یک سیستم مدیریت زیست محیطی و نیز اطمینان از اجرا و پیاده سازی هدفمند طرح ها استفاده میشود. در واقع مدیریت استراتژیک بحث گسترده ای است که جهت تشریح فرآیند تصمیم گیری و اجرا مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله توصیفی - تحلیلی که با هدف کاربردی نگاشته شده است. با تشریح چگونگی بررسی محیط یا سازمان در طی سه مرحله ورودی، مقایسه و تصمیم گیری سعی شده است تا چهارچوب تحلیلی مناسب را برای تدوین استراتژی به صورت مبسوط بیان نمود . در مرحله ورودی از ماتریس های ارزیابی EFE، IFE و ماتریس بررسی رقابت استفاده شد.
در مرحله دوم که مرحله مقایسه می باشد، ماتریس SWOT، برای استخراج استراتژی های مختلف شرح داده شد. سپس جهت تعیین وضعیت کلی سازمان و پیشنهاد بهترین توصیه برای کاربرد نوع استراتژی های تدوین شده، ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک ارائه شد . در ادامه با شرح ماتریس داخلی و خارجی - IE - به استراتژیست ها و خواهان به کارگیری برنامه راهبردی این امکان داده شود که اثرات مورد انتظار بر سیستم سازمان خود را پیش بینی کنند.
در مرحله آخر که به مرحله تصمیم گیری موسوم است، ماتریس QSPM پیشنهاد داده شد تا به صورت علمی، بهترین راهبردها انتخاب و برای اجرا به کار گرفته شوند. پیشنهاد داده می شود برای انسجام تدوین برنامه استراتژیک، در کنار روش SWOT از روش های تصمیم گیری چند معیاره مانند روش تحلیل سلسله مراتبی و یا روش آنتروپی شانون به عنوان تکنیک های کمکی استفاده شود.
واژه های کلیدی: تدوین استراتژی، SPACE، محیط زیست، روش تحلیل SWOT، عوامل داخلی و خارجی، ماتریس .IE
مقدمه
مدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیند تضمین دست یابی سازمان به فواید ناشی از به کارگیری استراتژی های سازمانی مناسب، همچنین هنر و علم فرمول بندی، اجرا و ارزیابی تصمیمات چند بعدی با تأکید بر یکپارچه سازی عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می باشد. استراتژی یک برنامه نیست بلکه یک طرز نگرش است که اساس آن بر تشخیص فرصت های اصلی و محقق ساختن منافع نهفته در آن قرار دارد.
یکی از اصول حرکت به سوی توسعه پایدار توجه خاص به محیط زیست است. جامعه اگر خواهان توسعه ای پایدار است در وهله نخست می بایست شناختی کامل از محیط زیست و منابع طبیعی خود به دست آورد و دوم با برنامه ریزی دقیق و راهبردی در حفظ آن بکوشد فرآیند مدیریت استراتژیک شامل سه مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی می باشد. برنامه ریزی استراتژیک غالبا" به عنوان نظامی تلقی می شود که در آن شرکت ها در سطوح و مشاغل مختلف اقدام به تصمیم گیری، اجرا و کنترل آن می نمایند.
همه سازمان های عمومی و خصوصی، تولیدی و خدماتی، انتفاعی و غیر انتفاعی-از مدیریت استراتژیک به منظور مقاومت در مقابل رقابت شدید بازار به طور گسترده استفاده می کنند. مدیریت استراتژیک فرآیندی است که سازمان ها می توانند با شناخت متقابل خود و محیط پیرامون خود، استراتژی های خود را تنظیم، اجرا و نظارت کنند یکی از مناسب ترین فنون برنامه ریزی و تجزیه و تحلیل استراتژی، ماتریس - SWOTتحلیل نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها - است که امروزه به عنوان ابزاری نوین برای تحلیل عملکردها و وضعیت شکاف، مورد استفاده طراحان و ارزیابان استراتژی قرار می گیرد.
در واقع یک چهارچوب مفهومی برای تحلیل های سیستمی محسوب می شود که امکان بررسی عوامل و مقایسه تنگناها، تهدیدها، جنبه های آسیب زننده، فرصت ها، تقاضاها و موقعیت های محیط بیرونی را همراه با نقاط قوت و ضعف استراتژی به وجود می آورد تحلیل SWOT یک ابزار مهم حمایت کننده برای تصمیم گیری می باشد و به صورت معمول به عنوان ابزاری برای تحلیل سیستماتیک محیط داخلی و خارجی یک سازمان به کار برده می شود.
این روش یک ابزار تحلیلی برای تعیین رابطه اهمیت فاکتورها یا توانایی ارزیابی متناسب گزینه های تصمیم گیری بر مبنای این عوامل را ارائه نمی کند. و تنها عوامل مجزا را به صورت مختصر شرح می دهد. تحلیل SWOT به تحلیل گرها اجازه دسته بندی عوامل داخلی و خارجی در ارتباط با تصمیم گرفته شده را می دهد، بنابراین آنها را قادر می سازد تا فرصت ها و تهدیدها را با نقاط قوت و ضعف مقایسه نمایند، اگر چه نتیجه تحلیل SWOT اغلب فقط یک لیست یا یک نسبت کیفی ناقص از عوامل داخلی و خارجی می باشد و این تحلیل نمی تواند فرآیند تصمیم گیری استراتژیک به صورت جامع ارزشیابی نماید. قبل از تدوین استراتژی انجام می گیرد. این تحلیل شامل اثر داخلی - نقاط قوت و ضعف - و اثرات خارجی - فرصت ها وتهدیدها - در هر بخش و یا هر نوع تجارت است.
روش کار
این پژوهش به لحاظ نوع هدف، کاربردی و از لحاظ نوع روش توصیفی- تحلیلی است. به منظور ارائه مدل مدیریتی برای تدوین استراتژی محیط مورد مطالعه، اطلاعات مورد نیاز در مرحله اول به صورت کتابخانه ای جمع آورد گردید. استفاده از سایت های اینترنتی مرتبط، مقالات ، نشریات، کنفرانس ها و همایش هایی با موضوعات مرتبط مدیریتی از جمله مراجع مورد استفاده به منظور جمع آوری اطلاعات و ادبیات تحقیق می باشد.
روش پیشنهادی تحقیق
می توان روش های مهم تدوین استراتژی ها را در یک چهارچوب تصمیم گیری سه مرحله ای گنجانید. این چهارچوب را نشان می دهد که ابزارها یا روش های ارائه شده در آن برای انواع سازمان ها - در اندازه های گوناگون - مناسب است و به استراتژیست ها کمک می کند که استراتژی ها را شناسایی، ارزیابی و گزینش نمایند.
