بخشی از مقاله
خلاصه
مدل تعالی آموزش نیروی انسانی در راستای مدل تعالی سازمانی و برگرفته از نگرش فرایند گرایی همراه با نتیجه گرایی و بابررسی مدلهای تعالی سازمانی و نیز تجارب گذشته با هدف تعالی فرایند آموزش شرکتها طراحی شده است. در این راستا نخست اصول و ارزشهای پایه ای آموزش تدوین و سپس به منظور اندازه گیری تحقق این اصول در فرایند آموزش سازمانها مدل تعالی آموزش متشکل از دو بخش توانمند سازها و نتایج طراحی گردید.
در طراحی این مدل فرایندها و رویکردهای مورد نیاز و نتایج مورد انتظار از یک آموزش متعالی پیش بینی شده و در برگیرنده الزامات یک اموزش متعالی است آنچه که در طراحی مدل مد نظر قرار گرفته تعامل فرایند آموزش با سایر فرایندهای سازمان منجمله فرایندهای منابع انسانی است که این خود موجب پویایی مدل است ضمنا در طراحی مدل به یادگیری و بهبود ناشی از آن بعنوان یک عامل مهم توجه شده است .
کلمات کلیدی : مدل تعالی آموزش ، آموزش ، مدل تعالی، آموزش و بهسازی
مقدمه
اگر معتقد باشیم که یکی از مولفه های تولید پایدار و حتی فراتر از آن تعالی هر سازمانی داشتن نیروی انسانی کارامد و لایق و شایسته بعنوان سرمایه اصلی می باشد و پایداری عملکردی هر سازمان داشتن و حفظ و نگهداری و بکارگیری صحیح از این سرمایه است لذا فرایند آموزش بعنوان یک فرایند توانمند ساز می تواند موجبات رشد و بالندگی این سرمایه را فراهم آورد به شرط آنکه این فرایند خود از بالندگی برخوردار باشد .
آنچه مسلم است تعالی فرایند آموزش می تواند رویکردی باشد در جهت تعالی سازمانی .برای تحقق این مهم و تحقق اصول و ارزشهای پایه ای آموزش به یک مدل تعالی بیش از پیش مورد لزوم می باشد از اینرو طراحی مدل مذکور با همین هدف صورت گرفته است .امید است با اتکال به خداوند متعال، همکاری، همفکری و همدلی همکاران زحمتکش در بخشهای ستادی و اجرایی حوزه آموزش حمایت و پشتیبانیهای لازم بتوانیم نقش مؤثری در ارتقاء و بالندگی آموزش و منابع انسانی توانمند شرکت ملی گاز ایران ایفا نماییم .
ماهیت مسئله
از آنجایی که سازمان متعالی سازمانی است که هر یک از فرایندهای آن متعالی می باشد و آموزش نیز بعنوان یک فرایند توانمند ساز در سازمانها از این مقوله مستثنی نیست از اینرو هر قدر این فرایند خود از تعالی برخوردار باشد می تواند بیش از پیش سازمان را در رسیدن به چشم انداز و اهداف عالی یاری رساند . آنچه مسلم است پیاده سازی استاندارد مدیریت کیفیت در آموزش - تنها می تواند بستری باشد جهت تعالی آموزش لذا ما می بایستی چارچوبی را فراهم آوریم که علاوه بر پوشش استاندارد مذکور میزان تحقق اصول و ارزشهای پایه ای آموزش را در فرایند آموزش سازمان اندازه گیری نماید.
لذا در همین راستا و به منظور سنجش میزان تعالی فرایند آموزش در سازمانها وجود مدلی جهت این مهم بیش از پیش ضروری بنظر می رسید از اینرو و با توجه به لزوم ارزیابی عملکرد آموزش سازمانی با استفاده از مدل تعالی منسجم و سازمانیافته بر آن شدیم تا با توجه به زمینه های علمی و نیز تجارب عملی در مدل های تعالی و مقوله آموزش نسبت به طراحی مدل مذکور برآییم تا سازمانها با ارزیابی فرایند آموزش مبتنی بر این مدل و شناسایی نقاط قوت و زمینه های قابل بهبود و تعریف و انجام اقدامات اصلاحی مناسب بتوانند موجبات تعالی این فرایند مهم را فراهم آورند.
مدلهای تعالی آموزش و توسعه منابع انسانی به رغم طراحی و استقرار مدلهای تعالی در حوزه کلان سازمان و یا منابع انسانی، به دلیل عدم اشباع حوزه آموزش و توسعه، خبرگان و فعالین این حوزه و انجمنهای حرفهای و علمی از چند دهه قبل در کشورهایی چون آمریکا و انگلستان با بهرهگیری از رویکرد تعالی، اقدام به طراحی جوایز و مدلهای تعالی خاص این حوزه کردند.
از جمله مهمترین جوایز این حوزه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:جوایز انجمن آموزش و توسعه امریکا،جایزه ملی آموزش انگلستان،جوایز ملی آموزش آی .تی .تی .دی،جایزه تعالی آموزشتی. اِی ای،جایزه آموزش استرالیا،جایزه ملی آموزش طاووس طلایی هندوستان،جایزه آموزش نیوزلند،مدل تعالی آموزش و توسعه در ایران، مدل تعالی آموزش و توسعه منابع انسانی ایران در سال 1390 و در بستر انجمن علمی آموزش و توسعه شکل گرفته است .این مدل با الگوبرداری از تجارب کشورهای پیشرو در امر آموزش کارکنان و با بهینه کاوی رویکردهای تعالی سازمانی در جهان طراحی شده است. همچنین به منظور اعتباریابی محتوایی مدل اولیه با مشارکت جمع کثیری از اساتید دانشگاهی، مطلعین کلیدی و فعالین حوزه منابع انسانی و آموزش در سال 1391 بررسی و بازنگاری شده است .
اصول و ارزشهای پایه ای آموزش
اصول و ارزشهایی پایه ای آموزش در واقع مفاهیمی هستند که مدیریت و راهبری آموزش در تمامی فعالیتها بایستی مد نظر قرار دهد. این اصول مفاهیمی هستند که مدل تعالی آموزش بر آنها بنا شده است و در واقع پایه و اساس مدل اند .
نگرش سیستمی
نظام آموزش در سازمان بایستی بگونه ای طراحی و استقرار یابد که با الهام از نگرش سیستمی ارتباطات و تعامل درونی و بیرونی بین فرایندهای آموزش از یک طرف و تاثیر و تاثرات آموزش با سایر فرایندهای مدیریت منابع انسانی همچون فرایند برنامه ریزی نیروی انسانی , انتصابات , جانشین پروری و ارزیابی عملکرد و ... در نظر گرفته شود .
نگرش راهبردی
یکی از عوامل موثر در تحقق اهداف و برنامه های هر سازمان ، منابع انسانی توانمند ، لایق و شایسته می باشد فرایند آموزش بعنوان یک فرایند توانمند ساز در هر سازمان نقش مهمی در توسعه و ارتقاء سطح دانش و مهارت و شایستگی کارکنان و مدیران را دارد که این مهم از طریق برقراری ارتباط بین اهداف ، استراتژی ها ، و برنامه ها و اقدامات آموزش با اهداف و استراتژی ها سازمان و هم راستا سازی آنها محقق خواهد شد.
جامعیت نگری
این اصل بیانگر جامعیت آموزش در ابعاد مختلف همچون در نظر گرفتن نیازهای آموزشی شاغل ، شغل و سازمان ، آموزش کارکنان و مدیران ، ذینفعان سازمان ، آموزشهای عمومی و تخصصی ، نوع شرکت کنندگان و فراگیران آموزش می باشد . در واقع این اصل بر این مهم تاکید دارد که برنامه ریزی و اجرای آموزش بایستی بگونه ای باشد که ابعاد مختلف جامعیت آموزش را در نظر گرفته تا از آن طریق بتوان تاثیر برنامه های آموزش را در ابعاد و سطوح مختلف سازمان مشاهده نمود.
همکاری و مشارکت
مشارکت مدیران و کارکنان , ذینفعان در فرایندهای مختلف آموزش همچون سیاستگذاری ، نیازسنجی و ارزیابی موجب می گردد علاوه بر طرح ریزی واقعی و هدفمند آموزش ها ، مسئولیت پذیری و حمایت مدیران و کارکنان از اقدامات آموزشی افزایش یافته و در نتیجه تحقق اهداف آموزشی و اثربخشی آنها امکان پذیر تر باشد .
