بخشی از مقاله
چکیده
دنیای فرآروی سازمان ها، دنیایی پرچالش و صعب العبور است . روند فزاینده رقابت و ضرورت دستیابی سازمان ها به سطوح باﻻتری از کیفیت و بهره وری، ایجاب می کند که مدیران آینده سازمان ها، به مراتب تواناتر، مستعدتر و شایسته تر از مدیران امروز باشند. از این رو نیاز سازمان ها به مدیران شایسته بیش از پیش آشکار شده است .چرا که ما در عصری به سر می بریم که شایسته ساﻻری و استفاده از مدیران شایسته، جایگاه ویژه ای را در جامعه سازمانی به خود اختصاص داده است. اما متاسفانه در عمل همیشه در جوامع جهان سوم، شاهد تصدی پست های مدیریتی به وسیله مدیران ناﻻیقی بوده ایم که تعداد آنها نیز کم نبوده تا قابل اغماض باشند .از این رو یکی از آسیب های مدیریتی، کمبود مدیران شایسته و اثربخش است .بنابراین ضروری است در این مقاله، ابتدا مروری کوتاه بر مفاهیم شایستگی، شایستگان و شایسته ساﻻری داشته و سپس ویژگی های مدیران شایسته، فرایند شایسته ساﻻری، شایستگی مدیران، مدیریت مبتنی بر شایسته ساﻻری را به صورتی روشن بیان کنیم.
واژههای کلیدی: شایسته ساﻻری ،انتخاب و انتصاب سازمان های یادگیرنده
-1 کارشناس ارشد برنامه ریزی منابع انسانی
مقدمه
مدیریت به مفهوم کلی، سابق های به قدمت زندگی اجتماعی انسان و حتی بیشتر از آن دارد .وجود سازما ن ها و ادارات در مصر قدیم تا تشکیﻻت اداری منظم در روم و چین باستان نشانگر قدمت علم مدیریت است .در علم مدیریت جدید برای مدیر، اصول و وظایفی را تعریف کرد ه اند که موارد زیر کم و بیش مورد اتفاق اکثر علمای علم مدیریت است .اصول یاد شده عبارتنداز: هماهنگی و وحدت هدف، سلسله مراتب، تخصص، وحدت فرماندهی، نظارت و کنترل، اختیار و مسئولیت، تعادل، انعطاف پذیری، مداومت و کارایی]سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، بهار [1388 ویژگی های مدیران شایسته در ابتدا ﻻزم است مروری کوتاه بر مفاهیم شایستگی، شایستگان و شایسته ساﻻری داشته باشیم: شایستگی عبارت است از هر نوع گرایش، مهارت، رفتار، انگیزه یا سایر خصوصیات فردی که در انجام کار مهم باشدبه عبارت دیگر، شایستگان در هر جامع های، سرمایه دانایی آن جامعه به شمار می آیند و به دلیل اهمیت و دارا بودن ویژگی های خاص، آنگونه که ادبیات مدیریت دانایی نشان می دهد، با الگوهای مدیریت و رهبری رایج، قابل اداره نیستند .شایستگان دارای چهار ویژگی یا سرمایه مهم هستند: 1 -سرمایه فکری : داشتن دانش و تخصص در زمینه مورد نیاز وتوانایی به کارگیری دانش و درک پارادایم های مناسب جهان امروز. 2 -سرمایه عاطفی :عشق به کار و داشتن انگیز ه های ﻻزم برای انجام کار. 3 -سرمایه اجتماعی :توانایی شرکت در کارگروهی و تیمی و برخورداری از مهار ت های ﻻزم در این زمینه. 4 -سرمایه اخﻻقی :داشتن سﻻمت اخﻻقی و توانایی نگهداری از خود در برابر تباهی و فساد ، با پیشرفت صنعت در امور مختلف و ایجاد سازما ن های گوناگون در جوامع، برای تصدی پست مدیریت، دو عامل تحت عنوان ویژگی های مدیریت شایسته قابل بررسی است،] مرعشی،.[ 1387این دو عامل عبارتند از:
الف _ساخت شخصیتی : این عامل را می توان از نقطه نظر قدرت فکری، مهارت در به کاربردن قوای تفکر و قضاوت و استدﻻل صحیح مورد توجه قرارداد. هرگاه مدیر از یک طرز تفکر قوی، مبتنی برشناخت ها وآگاهی های ﻻزم برخوردار باشد، می تواند در ایجاد روابط انسانی با همکاران و زیردستان، موفق شده اما با توجه به مقایسه های انجام شده درباره مدیران، از نظر موفقیت یا شکست آنان در اجرای امور می توان پار های از خصوصیات فردی را که موفقیت مدیران را موجب می شود، به طور مختصر بیان کرد: 1 -قدرت تدبیر :پیش بینی مشکﻻت سازمان را موجب شده وسبب نقشه کشی برای برطرف کردن آنها می شود.صحت تفکر، سرعت عمل در اجرای تصمیمات گرفته شده، مشورت با دیگران 2 -جرات انتقاد از خود :بدین معنی که خود مدیر برای به کارگیری مدیران شایسته مزایایی به این شرح در بردارد: افزایش روحیه کارکنان، ارتقای رضایت شغلی، ایجاد انگیزه برای اثربخشی فرد و سازمان، احساس تعلق کارکنان به سازمان، رشد و شکوفایی نخبگان، فرصت بروز استعدادها و افزایش بهره وری و بهسازی روش کارخود، به انتقاد ازخود پرداخته واز سایرین نیز انتقادات سازنده بخواهد. 3 -جرات اجرای مصوبات و مقررات سازمان :یعنی مدیر با جرات به اجرای مصوبات و مقررات سازمان مربوطه و اموری که هدف موسسه را برآورده می سازد، اقدام کند. ﻻزم به ذکر است رایزنی و مشاوره صاحب نظران در اموری که خارج از موضوعات مصوب ومقررات سازمان هستند، الزامی است.
ب_دانش مدیریت :دانش مدیریت باید تلفیقی از آگاهی ها به خصوص از مواردی که سازمان بر اساس آنها به وجودآمده و اموری که در رابطه با خود فن مدیریت است . برآورد این منظور از طریق ضروری است آموز ش های ﻻزم برای مدیریت کامﻻ و بدین جهت گماردن فردی بی اطﻻع در راس یک موسسه، کاری عبث می باشد .این آموز ش ها را می توان به شرح زیر خﻻصه کرد :
اطﻻعات اداری :هدف، آگاهی از موازین و مقررات مربوط به سازمان است.
اطﻻعات فنی :برای هر مدیر ﻻزم است ازفعالیت هایی که در یک سازمان جریان دارد، اطﻻعات کافی داشته باشد .این امر بنا به نوع فعالیت در حوزه مدیریت تغییر می یابد
اطﻻعات روانشناسی مدیر : مدیر که نقش هادی و فرمانده را دارد، ﻻزم است توانایی کار با سایرین در تمام سطوح مختلف را داشته باشد .به کارگیری رو ش های متاثر از شناخت روانشناسی، می تواند در مورد اعمال کارکنان، طبق یک قضاوت صحیح، درپیش گرفتن تصمیم سریع را برای او تسهیل کند.] الوانی،.[1389