بخشی از مقاله
چکیده
هل در زبان انگلیسی Cardamom و در زبان علمی Elettaria cardamom نامیده می شود. هل متعلق به خانواده Zingibercease بوده و به شکل غلاف هایی کوچک که دانه های سیاه رنگ درون آن ها قرار گرفته اند یافت می شود. دانه ها و غلاف هل دارای عطر و طعم دل پذیری است. هل خواص درمانی فراوانی دارد که به دلیل خواص ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد التهابی و ضد سرطانی آن میتوان برای سم زدایی، درمان بیماری های دهان و دندان و بهبود گردش خون و ... اشاره کرد. پزشکان، گیاه شناسان و داروسازان یونان، بعنوان درمان محلی برای درمان سرفه، درد شکم، اسپاسم و سیاتیک استفاده می کردند.
در طب سنتی یونان هل به عنوان یک محرک قوی، ضد نفخ و اشتها آور در نظر گرفته شده است خواص منحصر بفرد هل بدلیل وجود اجزای شیمیایی خاص آن در هل می باشد. اجزای اصلی ترکیبات شیمیایی اسانس هل ترپینیل استات و 1و8 سینیول است. درصد عملکرد اسانس هل ممکن است از 0/2 تا 5/6 درصد متغیر باشد. باتوجه به اینکه از کدام روش استخراج و از کدام قسمت گیاه برای اسانس گیری استفاده کنیم، درصد اسانس حاصل از هل بنا بر روش استخراج و نوع اندام مورد استفاده برای استخراج اسانس متغیر میباشد.
مقدمه
گیاهان دارویی از دوران باستان نه تنها به عنوان دارو و عوامل طعم دهنده بلکه به عنوان نگهدارنده مواد غذایی مورد استفاده قرار میگرفته اند. این مواد به دلیل استفاده تاریخی و طولانی مدت بدون گزارش اثرات مضر و هم چنین به دلیل مطالعات اختصاصی سم شناسی، سالم شناخته شده اند. عصاره های گیاهی به طور وسیعی در صنایع غذایی، داروسازی، صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می شوند. ادویه ها و گیاهان دارویی دو نقش عمده در مواد غذایی ایفا می کنند.
یکی ایجاد طعم و مزه و دیگری افزایش زمان نگهداری مواد غذایی با به تاخیر انداختن فساد با توجه به دارا بودن ویژگی های ضدمیکروبی و ضد اکسیداسیونی. با توجه به لزوم تامین امنیت غذایی جامعه، تولید مواد غذایی سالم، ایمن و با کیفیت یکی از اهداف مهم تولید کنندگان مواد غذایی به شمار میرود. این مطالب اهمیت گیاهان دارویی و عصاره های گیاهی را به خوبی روشن می سازد. از میان گیاهان دارویی، هل تاریخچه ای به دیرینگی نسل بشر دارد و در طب قدیم و جدید کاربرد دارد. به عنوان طعم دهنده ی اصلی در چای و غذا استفاده می شود و به عنوان یکی از درمان های موثر خانگی برای بسیاری از ناراحتی های شایع سیستم گوارشی مطرح است.
هل در زبان انگلیسی کاردامم1 و در زبان علمی التاریا کاردامم2 نامیده می شود و به خانواده زنجبیل تعلق دارد. ارتفاع درخت 30 تا 50 سانتی متر و بعضی ها دارای اعضاء چوبی تا 3 متر ارتفاع و شاخه های هوایی و برگ های متناوب نوک تیز با گل های ریز سفید و میوه آن کوچک پوشینه دار به اندازه بند انگشت با پوست تیره رنگ و دانه های متعدد می باشد. هل به صورت غلافی دوکی شکل است که دانه های سیاه یا قهوه ای در داخل آن ها احاطه شده اند. ترکیبات عمده حاصل از آنالیز اسانس هل آلفا پینن، بتا پینن، سابینن، آلفافلاندرن، لیمونن، 1و8 سینیول، گاما ترپینن، پاراسایمن، ترپینولن،لینالول، الفا ترپینیول استات، سیترونلول، ژرانیول و ترانس نرولیدول میباشند Rout et . - al., 2003 - مطالعات صورت گرفته نشان داده اند که رژیم غذایی حاوی هل نتیجه مثبتی در مقابله با سرطان روده بزرگ دارد.
هل همچنین در درمان آسم و مشکلات تنفسی، تنظیم ضربان قلب، کنترل فشار خون بالا و کاهش چربی موثر است. روغن عصاره هل یکی از روغن های اصلی مورد استفاده در رایحه درمانی است. این ماده نه تنها برای مقابله با افسردگی بلکه برای درمان انواع مختلف بیماریها قابل استفاده است. در مطالعات متعددی، خاصیت ضدمیکروبی هل مورد بررسی قرار گرفته است به طوریکه بر باکتری های عفونی موثر بوده و تاثیر مخرب بر روی باکتری های پروبیوتیک ندارد. در تحقیق حاضر، گیاه داروئی هل از نظر طبقه بندی گیاهی ، شکل ظاهری، پراکندگی جغرافیایی و ترکیبات شیمیایی مورد بحث قرار می گیرد.
گیاه دارویی هل: طبقه بندی گیاهی، شکل ظاهری و پراکندگی
گیاهان دارویی اگرچه از دیرباز برای آدمیان آشنا و در بسیاری از مواقع مرهم دردهای بشری بوده است. اما پیشرفت های علمی و فن آوری طی سه دهه اخیر اهمیت و نقش سازنده گیاهان دارویی را در تامین نیازهای بشر به ویژه در حیطه دارو و درمان دو چندان ساخته است. امروزه به مدد بهره گیری از روش ها و فنون تخصصی، ترکیبات موثره این گیاهان شناسایی و استخراج شده و در ساخت انواع داروها و ترکیبات شفابخش بکار گرفته می شود. بشر در حال حاضر در جستجوی داروهای برتر و موثرتر برای درمان بیماری هایی هم چون سرطان با استفاده از عصاره گیاهان دارویی می باشد.
از میان گیاهان دارویی، هل تاریخچهای به دیرینگی نسل بشر دارد . اصطلاح کاردامم به دو گیاه Amomum و Elletteria اشاره دارد که هردو به خانواده زنجبیل مربوط هستند. این گیاهان دارای غلاف هایی با دانه های کوچک سیاه و عطر مشخصی هستند. مطابق آنچه که گفته شده، دو نوع هل که یکی از آنها هل سبز یا همان Elleteria cardamom و دیگری هل سیاه یا Amomum subulatum می باشد.
هل سبز در چند منطقه آسیایی از هند تا مالزی توزیع شده است. غلاف های بذر این گیاه چند ساله به عنوان یکی از گرانترین و ارزشمندترین ادویه ها به فروش می رسد. دانه های سیاه کوچک هل در پوسته ی بیضی شکل پوشیده شده اند و دارای عطر و طعم خوشایندی هستند . - Padmakumari et al., 2010 - هل سبز در دنیا کاربردهای دارویی و آشپزی دارد. این ادویه نه تنها به عنوان یک طعم دهنده و عطر خوش در چندین محصول غذایی استفاده می شود، بلکه به طور سنتی به عنوان درمان محلی برای درمان عفونت دندان ولثه، ریه ها ، سل ریه و اختلالات گوارشی و کلیه استفاده می شود - Hamzaa and Osman, 2012; Saeed et al., . - 2014 هل سبز از خانوادهی Zingiberaceas دارای بوتههای معطری است که می تواند تا ارتفاع 2-5 متر رشد کند. هل، بومی اصلی جنوب هند و سریلانکا است. اما در تانزانیا و گواتما نیزبه طور گسترده بومی شده است.
این ادویه به طور گسترده ای در مناطق مختلف دنیا مانند نپال، تایلند، میانمار، ویتنام، مراکش، مالزی و آمریکای مرکزی کشت می شود - Ravindran and . - Madhusoodanan, 2002 هل یک گیاه چند ساله با شاخه های راست و دوردیف با برگ های سبز یا سبز تیره است . برگ های آن نازک ، نوک تیز و صاف به اندازه -60 40 سانتی متر است و گل های آن سفید یا بنفش کم رنگ می باشد. میوه آن غلاف زرد و سبز، تخم مرغی شکل و به صورت دوکی و به اندازه 1-2 سانتی متر است که شامل 15-20 دانه های سیاه یا قهوه ای می باشد. دانه هایی که اطراف غلاف است، دارای بوی گرم و عطر و طعم تندی است . - Telja et al ., 2006 - شکل1، گیاه، گل و دانه های گیاه هل را نشان می دهد.
میوه، گل و دانه های گیاه هل
گیاه هل با تقسیم رویشی ساقه زیرین یا با نهال تخمی - جوانه - زیاد می شود. برای رشد خوب گیاه، خاک آن باید حاوی مواد آلی به صورت اسیدی باشد. هل با توجه به طعم و بوی منحصر بفرد آن بعنوان یکی از گرانترین و ارزشمندترین ادویه ها در دنیا پس از زعفران است. این یکی از مهم ترین ادویه های گیاهی است که بین چندین تمدن از آسیای غربی - خاورمیانه - تا مصر باستان ، یونان و روم دادوستد می شود. استفاده از خواص دارویی این ادویه به 3000 سال می رسد. مصری های بومی با استفاده از سوزاندن هل، از عطر و بوی معطر مواد زیستی آروماتیک هل، استفاده می کردند.
گیاه دارویی هل، ترکیبات و اثرات
ترکیبات عمده حاصل از آنالیز اسانس هل آلفا پینن، بتا پینن، سابینن، آلفافلاندرن، لیمونن، 1و8 سینیول، گاما ترپینن، پاراسایمن، ترپینولن،لینالول، الفا ترپینیول استات،
