بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به افزایش پیچیدگی تکنولوژی، نگهداری و تعمیرات - نت - نقش مهمی در عملکرد اقتصادی سیستم های تولیدی دارد. انتخاب و اجرای استراتژی مناسب در سیستم نگهداری و تعمیرات باعث ارتقاء دردسترس بودن و قابلیت اطمینان امکانات تولید می شود. ازاینرو، طراحی سیاست های نت مطلوب به سازمان ها اجازه می دهد که در فضای رقابتی کسب و کار عملکرد خوبی داشته باشند.
مسئله انتخاب استراتژی نت، یک مسئله تصمیم گیری چندمعیاره است. در این مقاله یک روش ترکیبی جدید بر اساس روش های AHP فازی و TOPSISبازه ای برای انتخاب استراتژی نگهداری وتعمیرات ارائه شده است. از روش FAHP در تعیین وزن معیارها توسط تصمیم گیرندگان استفاده شده و پس از آن استراتژی ها توسط روش TOPSISبازه ای رتبه بندی می شوند. جهت ارزیابی عملکرد روش پیشنهادی، یک مثال عددی مدل و حل شده است. نتایج نشان می دهند که روش پیشنهادی عملکرد خوبی در حل مسائل انتخاب استراتژی نت در سیستم های ساخت و تولید دارد.
.1 مقدمه
به عنوان یک اصل عملیاتی، آموزش و آمادگی فنی، نگهداری و تعمیرات تجهیزات، نقش مهمی را در حفظ، بهبود و افزایش بهره وری ایفا می کند. انتخاب حالت و تصمیم گیری نت مناسب می تواند هزینه های نت را به شدت کاهش و سودآوری نت را افزایش دهد. اکثر کشورها بیشتر توجه شان بر روی حالت ها و استراتژی های نت برای بهبود اثربخشی نت، معطوف کرده اند
نت پیشگیرانه به منظور جلوگیری از وقوع خرابی سیستم و کاهش عواقب بالقوه خرابی معرفی شده است، اما نت در برخی از موارد خرابی ها را شناسایی می کند. هر دو عمل مربوط به ابزار های برنامه نت پیشگیرانه است که برای حمایت از برنامه PM توسعه داده شده اند
به طور گسترده استراتژی نگهداری و تعمیرات در صنایع مختلف به شکل زیر طبقه بندی شده است، نگهداری وتعمیرات اصلاحیCM2، نگهداری وتعمیرات پیشگیرانه PM3، نگهداری و تعمیرات توقفSM4. PM به نگهداری وتعمیرات مبتنی بر زمان TBM5و نگهداری وتعمیرات براساس وضعیت CBM6طبقه بندی می شود
CM نوعی از تعمیرات است که بعد از خرابی سیستم بوقوع می پیوندد و هدف آن جلوگیری از رخداد حوادث ناشی از خرابی است. تعمیرات پیشگیرانه PM نوعی از تعمیرات است که قبل از خرابی سیستم بوقوع می پیوندد
TBM به عنوان نگهداری و تعمیرات دوره ای که روش سنتی است، شناخته شده است .
در استراتژی CBM اقدامات پیشگیرانه زمانی گرفته می شود که علائم خرابی از طریق نظارت مشاهده گردد
در ادامه این مقاله به شرح زیر می باشد، ابتدا مرور مختصری بر روش های انتخاب استراتژی نت و روش های FAHP و interval TOPSIS و کاربردهای ترکیبی ارائه کرده اند، سپس در بخش دوم، رویکردی برای انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات با استفاده از ترکیب FAHP و interval TOPSIS پیشنهاد شده است.
.2 مرور ادبیات
این قسمت شامل دو بخش می باشد بخش اول انتخاب نگهداری و تعمیرات را به عنوان مساله تصمیم گیری پیچیده در نظر می گیرد، در بخش دوم مروری بر ترکیب دو روش تاپسیس بازه ای و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی دارد.
1.2 انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات
در سالهای اخیر رویکرد تصمیم گیری چند معیاره بطور گسترده ای در مسئله انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات تجهیزات و ماشین آلات توسط محققان مختلف مورد استفاده قرار گرفته است برتولینی و بولیکا ،[6] 2006؛ بولیکا و براگلیا، 2006 .
بولیکا و براگلیا در سال 2000 برای انتخاب استراتژی نگهداری وتعمیرات در پالایشگاه نفت در ایتالیا از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی براساس چهار معیار اصلی یعنی هزینه، خسارت، کاربرد و ارزش افزوده، استفاده کردند .[7]برتولینی و بولیکا در سال 2006 برای انتخاب بهترین سیاست نگهداری وتعمیرات پمپ های سانتریفیوژ در یک پالایشگاه نفت از ترکیب روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی بابرنامه ریزی آرمانی بر اساس معیارهایی چون وقوع خرابی، شدت و کشف و محدودیت های موجود که شامل درآمد به دست آمده و زمان نگهداری و تعمیرات بود استفاده کردند
مایتی و ارانراج در سال 2010 با توجه به اهمیت ریسک خرابی تجهیزات روشی را برای انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات در صنایع شیمیایی که ریسک و هزینه را به عنوان معیار در نظر می گیرند؛ ابداع کردند .[8] آنها ازفرایند تحلیل سلسله مراتبی/برنامه ریزی آرمانیبرای رسیدن به نتایج استفاده کردند. نتایج فرایند تحلیل سلسله مراتبی نشان دادندکه با توجه به ریسک به عنوان یک معیارCBMبه TBM ارجحیت دارد همچنین توانایی کاهش ریسک CBMبهتر از TBM است.
به طور مشابه با در نظر گرفتن هزینه به عنوان یک معیار، نگهداری و تعمیرات اصلاحی CMترجیح داده شده است. با وجود این ها با در نظر گرفتن ریسک و هزینه به عنوان معیار چندگانه نتایجفرایند تحلیل سلسله مراتبی/برنامه ریزی آرمانینشان می دهند که CBM ترجیح داده شده. اخیرا مایتی و همکاران در سال 2012 با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای فازی روشی را برای یافتن انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات در کارخانه مواد شیمیایی که ریسک و هزینه را به عنوان معیار در نظر می گیرند ابداع کردند، نتایج فرآیند تحلیل شبکه ای فازی نشان دادند که با توجه به ریسک به عنوان یک معیار CBMبرای تجهیزاتی که ریسک بالا دارند و با در نظر گرفتن هزینه به عنوان یک معیار CM ترجیح داده می شود زمانی که این دو معیار به یک اندازه اهمیت دارند TBM مناسب است
یاگیاو و همکاران در سال 2012 روشی را درصنایع شیمیایی برای افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات با ریسک بالا و انتخاب سیاست CM برای تجهیزات با ریسک کمتر و کاهش هزینه ها ابداع کردند. آنها ازفرآیند تحلیل شبکه ای فازی استفاده کردند تا سناریوی شکست را اندازه بگیرند و با در نظر گرفتن ریسک به عنوان یک معیار پیامدهای ممکن را شکست تجهیزات، صدمه به پرسنل و تهدید محیط زیست و ضرر اقتصادی بیان کردند
2.2 ترکیب AHP فازی و TOPSIS بازه ای
با توجه به این واقعیت که، در برخی موارد، تعیین مقدار دقیق ویژگی ها مشکل است، تلاش می شود که مقادیر به عنوان بازه در نظر گرفته می شود، بنابراین جهانشاهلو در سال TOPSIS 2009 را برای داده های بازه ای توسعه دادند
با وجود طیف گسترده ای از کاربردها، روش مرسوم AHP، ممکن است به طور کامل سبک تفکر انسان را منعکس نکند. یکی از دلایل این است که معمولا تصمیم گیرندگان زمانی که در قضاوت های خود از شکلبازه ای به جای عددی تنها استفاده می کنند، احساس اعتماد به نفس دارند. در نتیجه، AHP فازی و الحاقیات آن برای حل انتخاب گزینه ها و مسائل موجود، توسعه یافته است. اگر چه FAHP نیاز به محاسبات خسته کننده دارد اما قادر به ارزیابی ابهام زبانی انسان، زمانی که مسائل تصمیم گیری چند معیاره پیچیده در نظر گرفته شده اند. می باشد.
در متون، روش های FAHP بسیاری، در هر زمانی ارائه شده اند مقاله اصلی مر بوط به وان لارون و پدریز در سال 1983 می باشد .[12] این روش نسبیت فازی را توسط ساختار توابع سیستم سلسله مراتبی در یک چهارچوب نسبی چندگانه، اندازه گیری می کند. بعدا باکلی 1985 روش AHP ساعتی را گسترش داد که در آن تصمیم گیرنده می تواند اولویت های خود را با استفاده از نسبیت های فازی به جای مقادیر دقیق بیان کند .[13] چانگ 1996 تحلیل گسترده فازی را برای AHP توسعه می دهد، که مراحل آن مشابه AHP دقیق است .[14] با این حال محاسبات این روش نسبت به AHP فازی آسان تر است. در این مقاله، ما از تحلیل گسترده چانگ برا یAHP استفاده می کنیم.
رویکرد ترکیبی FAHP و interval TOPSIS یک روش نوین در انتخاب مسائل تصمیم گیری چند معیاره می باشد که در سال 2011 آنا پیرز و همکاران فرایند AHP و TOPAIA را برای غربالگری و رتبه بندی گزینه ها برای کمک به تصمیم گیران انتخاب کردند
