بخشی از مقاله
چکیده
رشد چشمگیر فناوری اطلاعات و ارتباطات، زندگی افراد جامعه را دچار تحول کرده است و توانسته بسیاری از نیازهای افراد جامعه را برطرف کند .هدف بسیاری از فناوری هایی که در حال توسعه هستند این است که افراد معلول را به زندگی عادی برگردانند. مسأله اصلی که به دنبال روشن نمودن آن هستیم، این است که مشخص کنیم پیشرفت فناوری و تکنولوژی چه تأثیری در زندگی افراد کمبینا یا نابینا داشته است. به عبارت دیگر آیا دانش روز توانسته است باری هر چند کوچک از دوش زندگی این قشر بردارد.
استفاده نابینایان و کسانی که به هر صورت دچار نقص در قدرت بینایی خود هستند از تکنولوژی روز دنیا و صنایع مرتبط به آن، به وضوح توانمندیها و استعدادهای این قشر عظیم از جامعه جهانی را که جمعیتی بالغ بر 160 تا 180 میلیون نفر در کل جهان را شامل می شود تواناتر میکند. علاوه بر آن، استفاده از پیشرفت های دنیای ارتباطات و تکنولوژی اطلاعات در دنیای بیکران اطلاعات، همزمان با اختراع و ابداع فناوری و سیستم های خاصی برای نابینایان، استفاده از تکنولوژیهای صنعت آی تی مثل اینترنت را به سهولت افراد عادی برای نابینایان میسر کرده است.
ما در این نوشتار، سعی کردیم با روش توصیفی تحلیلی شمه ای هر چند کوتاه از سرویس ها و خدماتی را که تشکل های مدنی می توانند برای استفاده بهینه نابینایان و کم بینایان از اینترنت و تکنولوژیهای نوین ارتباطی صورت دهند بازگو کنیم. نتایج حاصل از این مطالعه این بود که پیشرفت دانش روز در دو زمینه کمبینایان و نابینایان را مدد رسانده است؛نخستین دستاورد آن در حوزه ی سختافزاری بوده و دومین دستاوردش در حوزه ی نرم افزاری است.
در حوزه ی سختافزاری میتوان به وسایل و امکانات هوشمند رایانه ای، وسایل هوشمند هدایتگر و جهتیاب اشاره نمود. در حوزه ی نرمافزاری نیز میتوان برنامه های کمکی در استفاده از کامپیوترها و دیگر وسایل هوشمند را نام برد.
مقدمه
عصر حاضر را باید تلفیقی از ارتباطات واطلاعات دانست .عصری که بشر در آن، بیش از گذشته خود را نیازمند به داشتن اطلاعات و برقراری ارتباط برای کسب اطلاعات مورد نیازمی داند. اطلاعات، نقش مهمی در افزایش آگاهی و دانش میان افراد دارد و افراد برای کمک به بهبود سلامتی خود وحفظ آن ،نیاز به آن دارند . - siamian .et al, 2012 - با این وجود، اثربخشی ارایه ی اطلاعات با ارزش از نظر اجتماعی، به دلیل نبود سیستم های اطلاعاتی مناسب کاهش می یابد
بدیهی است که ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات تحول عظیمی را در دنیای بشر امروز ایجاد کرده و بر کسی پوشیده نیست که هدف دستیابی به این تکنولوژی، بالا بردن سرعت ودقت انجام امور و همچنین فراهم کردن امکان ارتباط و یکپارچه سازی سایر دستاوردهای نوین بشری است؛ آنچه مسلم است با گذشت زمان، روز به روز برتعداد اختراعات و نوآوری های افراد علاقمند به مقوله ی تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در سراسر جهان افزوده می شود.
در دنیای مدرن تنها با یک کلید، انسان را از محدوده ی زمان و مکان خود عبور داده و دستاوردهای سایر افراد را در دسترس قرار میدهد. این مصنوعات برای آسایش همهی افراد جامعه به کار میآیند. از اقشار هر جامعه ، تعداد قابل توجهی از افراد دارای محدودیت در بینایی هستند که لازمه ی زندگی راحت و عادی آنها، بهرهمندی از امکانات و وسایل شهروندی و حضور در جوامع، به کارگیری از فناوری ها و تکنولوژی های نوین است و این فناوری ها نیز با سرعت در حال رشد و پیشرفت است.
این فناوری ها موجب گردیده است که در دو دههی گذشته تحولات شگرفی درتمام حوزه های اجتماعی، فرهنگی و... رخ دهد و زمینه رشد و توسعه فردی و اجتماعی را فراهم سازد و همچنین موجب توانمندسازی معلولان در عرصههای مختلف اجتماعی شده است، لزوم ورود به جامعه اطلاعاتی، ایجاد فرصت دسترسی به ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی است، این موضوع برای افراد عادی با وجود رایانه و ارتباط به شبکه های اطلاعاتی به سادگی صورت میپذیرد حال آنکه برای فرد معلول و به طور خاص نابینایان، لازمه به کارگیری رایانه و به تبع آن اتصال به جامعه ی اطلاعاتی، بهرهگیری از نرمافزارها و سختافزارهایی است که این امکان را برای ایشان فراهمکنند و نکتهی مهم این است که این ابزارها به منزلهی چشم برای یک نابینا کارآیی داشته و بسیاری از ناتواناییهای ایشان با استفاده از رایانه به توانایی بدل میشود.
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی - W.H.O - بین 40 تا 45 میلیون نابینا و 180 میلیون فرد کمبینا در سراسر جهان وجود دارد، این افراد برای ادارهی مستقل زندگی روزمرهشان نیازمند وسایل کمکی مخصوص نابینایان هستند، وسایلی که زندگی در دنیای پیشرفته و پیچیدهی امروزرا کمی آسان تر کند، و امروزه به شکرانه پیشرفت لحظه به لحظه فناوری، کمتر زمینهای است که استفاده از آن برای نابینا غیرممکن باشد و جستوجوگرهای اینترنتی مخصوص نابینایان، گاه بهتر از چشم افراد بینا به نتیجه می رسند.
رایانه به عنوان یکی از ابزارهای بهبود کیفیت زندگی افراد جامعه، جای خودش را پیداکرده است و در کنار آن، طراحی، تولید و ساخت سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری روز به روز گسترده تر می شوند .امروزه می توان از رایانه های گویا برای ذخیره ی اطلاعات درکشور و توزیع هدف مند آن درتمام دنیا استفاده کرد.زیرا بسیاری از منابع مرجع درکتابخانه ها، به صورت دیسک فشرده عرضه می شوند
فن آوری اطلاعات و ارتباطات در جهان امروز چشم اندازهایی را برای جهانیان به ارمغان آورده است که بر تمام ابعاد زندگی سیاسی، نظامی،اقتصادی، اجتماعی و آموزشی انسان قرن بیست و یکم تأثیر گذاشته است، به گونه ای که بیشترفراگیرندگان را به سمت رایانه ها وآموزش کار با آنها سوق داده است وکسب آگاهی،تحصیل دانش واطلاعات، مهارت آموزشی وتجدید نظردر نگرش ها را، با استفاده ازسیستم های اطلاعاتی معاصرتسهیل و تسریع کرده است
نفوذ رایانه ها در زندگی بشر،جهانی شدن آموزش، تبدیل اقتصاد سنتی به اقتصاد اطلاعاتی و دانش محور را در آینده بسیارنزدیکی نوید می دهد، مبادله اطلاعات در فرآیند مدیریت آموزشی مرزهای جغرافیایی را از بین برده و جهان پهناور را با آن همه تضاد و شگفتی به هم نزدیک کرده است و به عبارت ساده فاصله ها را بسیار تقلیل داده است
زمینه اصلی تحقیق حاضر ، دستیابی به فهم مناسب از میزان استفاده نابینایان از فن آوری های اطلاعات و ارتباطات است .در صورتی که این مسأله از ابعاد مختلف تبیین شود می توان برنامه های مناسبی برای استفاده بهنیه نابینایان از امکانات عصر اطلاعات و ارتباطات طراحی و به اجرا گذاشت.
بیان مساله
در عصر حاضر موج فناوری ، فرآیند های حیات را دستخوش تحولات فراوانی کرده است. بسیاری از تعاملات بشری در محیط مجازی و در قالب داده های الکترونیک تبادل می گردد .امروزه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از فناوری های نوین بشری، نه تنها خود دستخوش تغییر شده است؛ بلکه به سرعت در حال تأثیرگذاری بر الگوی زندگی ما است .این فناوری، دنیایی جدید را پدید آورده؛ تمام مفاهیم و معادلات رامتحول کرده است .در حال حاضر بسیاری از تعاملات بین فردی در این بستر صورت می گیرد.
حضور فناوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه جهانی وب، انسان معاصر را به اراده ای سیال در دنیای مجازی بدل کرده است
