بخشی از مقاله
چکیده
پرستاري می تواند یکی از راه هاي قرب به خداوندودست یابی به کمال انسانی باشد.چنین نگرشی به شغل پرستاري،نشاط وعلاقه ویژه ايدر پرستاران ایجاد میکند.آنان به کار خود،به عنوان وظیفه اي الهی انسانی می نگرند.امام خمینی - ره - ،در تقویت این نگرش،خطاب به پزشکان وپرستاران می فرماید:" شما متوجه باشید که این شغل را خداي نخواسته آلوده نکنید به جهات مادي، به جهات دنیایی؛که هم کارکرده باشید و هم اجر الهی نبرده باشید. شما کاري بکنید که این شغل شما الهی باشد، براي خدا باشد
منافات ندارد اینکه براي خدا باشد، لکن به شما هم مثلاً اجري بدهند، اینها منافات با هم ندارد. شما توجه داشته باشید به اینکه با این بیماران خوشرفتاري کنید، کمک کنید آنها را، دلجویی کنید از آنها. اینها افسرده هستند باید دلجویی کنید. این شغل از آن شغل هاي بسیار ارزنده است."در سخنان معصومان - ع - خدمت به هم نوعان، از بهترین عبادت ها و ارزش هاي انسانی شمرده شده است
چنان که در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده :
« هیچ مسلمانی حاجت مسلمان دیگري را روا نمی سازد، مگر اینکه خداوند تبارك و تعالی به او خطاب کند که پاداش تو به عهده من است و کمتر از بهشت برایت نمی پسندم. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارزشهاي اخلاقی پرستاري در قرآن و متون اسلامی میباشد.
روشها
یک مطالعه تحلیلی دومرحله اي مشتمل بر بررسی تفسیر قرآن و سایر متون اسلامی براي شناسایی و تعریف ارزشهاي اخلاقی پرستاري و توافق درباره تعریف ارزشهاي اخلاقی از دیدگاه متون اسلامی است .در این مطالعه با استفاده از رسانه هاي نرم افزاري و پایگاههاي اطلاع رسانی معتبر موجود،تفسیرالمیزان،تفسیر نور و مجموعه کتابهاي شهید مطهري و سایر متون اسلامی معتبر، ارزشهاي شناسایی شده مورد جستجو قرار گرفتند .
نتایج
در این مطالعه دوازده ارزش اخلاقی شامل کرامت انسان،وجدان کاري، همدلی،ارتباط انسانی،دقت ودرستی عمل، امانت و رازداري،صداقت، عدالت،حفظ و ارتقاي شایستگی،معنویت،مسؤول بودن و استقلال و اختیار به عنوان ارزشهاي اخلاقی پرستاري شناسایی و تعریف شدند.
بحث
ارزشهاي اخلاقی اسلامی به دست آمده در این مطالعه نشان دهنده ارزشهاي اخلاقی پرستاران از منظر قرآن و متون اسلامی است .در نظر گرفتن این ارزشها و بکاربستن این ارزشهاي اخلاقی در تمامی اقدامات پرستاري، نه تنها منجر به ارزشمندي پرستار و پرستاري شده بلکه به تبع آن میتواند به ارتقاي حرفه پرستاري نیز کمک نماید.
مقدمه
اخلاق از مهمترین و شریفترین موضوعاتی است که همیشه مورد بحث و توجه بوده است؛ به گونه اي که پیامبر اکرم - ص - در خصوص اهمیت اخلاقفرموده اند: من جهت تکمیل مکارم اخلاقی مبعوث شده ام
پرستاران نیز به عنوان جامعه بزرگی از نظام سلامت، براي هدایت عمل و مراقبت درست، براي اداره کردن موقعیتها در آینده و براي ارائه مراقبت ایمن، شایسته،قانونی و اخلاقی از تمام بیماران در دنیاي پیوسته در حال تغییر امروز به اخلاق ودانش اخلاق نیاز دارند
در پرستاري اخلاق زمینه ساز ، استانداردهاي رفتاري است که چارچوبی براي اعمال و اقدامات را فراهم میکند
از این رو، پرستاران به مانند صاحبان سایر حرفه ها نیاز به شناسایی و درك ارزشهایشان دارند
ارزشها مبنایی براي ابعاد اخلاقی عمل بالینی و رفتار پرستاران فراهم میکنند
ارزشها ریشه در اعتقادات، مذهب و فرهنگ هرجامعه اي دارند و میتوانند تأثیر قابل ملاحظه اي بر روي سلامتی، آموزش و خط مشی هاي اجتماعی و به تبع آن بر روي مراقبت سلامتی یا مدلهاي ارائه مراقبت به بیماران داشته باشند
در مکتب اسلام، ارزشهاي اخلاقی ثابت ،هستند؛ مطهري بیان داشته که اخلاق، عبارت است از یک سلسله خصلتها وسجایا و ملکات اکتسابی که بشر آنها را به عنوان اصول اخلاقی می پذیرد وچگونگی روح انسان است که چگونه باید باشد و این یک امر ثابت و مطلق وهمگانی و همیشگی است، ولی رفتار انسان که عبارت است از پیاده کردن همان روحیات در خارج، در شرایط مختلف، متفاوت می شود و باید هم مختلف بشود وبه عبارت دیگر مظاهر اخلاق انسانی در شرایط مختلف، متفاوت است
امروزه در تمام جهان، افراد با استفاده از منابع مذهبی و اخلاقی موجود درسنتهاي خود، به دنبال پاسخ به سؤالات خود میباشند
از آنجایی که ریشه غنی فرهنگی و مذهبی مردم ایران به سیستمهاي بهداشتی درمانی تسري یافته، توجه به موضوعات فرهنگی، مذهبی و اخلاقی درحرفه هاي مختلف واجد اهمیت بسزایی شده است. با توجه به متفاوت بودن ارزشها و اختلاف فرهنگی بین کشور اسلامی ایران با دنیاي غرب، داشتن بارارزشی و فرهنگی ارزشهاي اخلاقی و صبغه مذهبی و دینی مراقب کنندگان و مراقبت شوندگان در سیستم بهداشت ودرمان، این ضرورت احساس میشود که ارزشهاي اخلاقی از دیدگاه اسلام شناسایی و تعریف شوند .لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین ارزشهاي اخلاقی پرستاري از منظر قرآن کریم و متون اسلامی می باشد.
روشها
این مطالعه قسمتی از یک مطالعه بزرگتر جهت تدوین کدهاي اخلاقی پرستاري در ایران میباشد .این تحقیق به صورت یک مطالعه تحلیلی مشتمل بر یک مطالعه تطبیقی انجام شد .که ، ازکتاب قرآن به عنوان منبع اصلی شناسایی و تعریف ارزشهاي اسلامی و به منظوردرك بهتر آن از کتابهاي تفسیر قرآن المیزان و تفسیر قرآن نور و همچنین از منابع اسلامی معتبر دیگر که در جدول 1 آمده استفاده شد.
روش کار بدین صورت بود که با استفاده از رسانه هاي نرم افزاري و پایگاههاي اطلاع رسانی معتبر موجود درباره تفسیرالمیزان، تفسیر نور و مجموعه کتابهاي شهید مطهري، ارزشهاي شناسایی شده با کلیدواژه هاي کرامت انسان، وجدان،همدلی، ارتباط انسانی، درستی عمل، امانت و رازداري، صداقت، عدالت،شایستگی، معنویت، استقلال و اختیار و مسؤول بودن مورد جستجو قرار گرفتند.
