بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق بررسی رابطه بین توسعه منابع انسانی و رعایت مسئولیت اجتماعی اداره کل دارایی استان اصفهان است بود.روش تحقیق ،توصیفی از نوع همبستگی است جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کارکنان اداره کل دارایی استان اصفهان بود.که در تابستان 1394 ،610 نفر گزارش گردید حجم نمونه را با استفاده از جدول - کرجسی و مورگان - بر اساس حجم جامعه 234 نفر برآورگردید. نمونه گیری به شیوه تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات ، شامل پرسشنامه استاندارد توسعه منابع انسانی گوک و پرسشنامه محقق ساخته رعایت مسئولیت اجتماعی بود .
روایی محتوایی و صوری ابزار تحقیق توسط استاد راهنما ، صاحبنظران موضوعی و چند تن از افراد جامعه آماری تایید گردید . همچنین پایایی پرسشنامه توسعه منابع انسانی و رعایت مسئولیت اجتماعی از طریق شاخص آلفای کرونباخ به ترتیب %86و %79 محاسبه گردید. یافته های پژوهش نشان داد بین متغیرهای توسعه منابع انسانی و رعایت مسئولیت اجتماعی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد .
همچنین بین هر یک از مؤلفه های توسعه منابع انسانی با رعایت مسئولیت اجتماعی رفتاری - r=0/32 - "خلاقیت - r=0/26 - ،ادراکی - " - r= 0/30 شغلی - " - r= 0/23 نگرشی - - r= 0/46 "فکری - r=0/48 - رابطه معنادار وجود داشت.نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین ابعاد توسعه منابع انسانی ابعاد فکری ،نگرشی ، ادراکی و رفتاری تعیین توان پیش بینی رعایت مسئولیت های اجتماعی را دارا بودند .
مقدمه
منابع انسانی مهمترین و با ارز ش ترین دارایهایی است که هر سازمان در اختیاردارد. مدیریت منابع انسانی معطوف به سیاست ها، اقدامات و سیستم هایی است که رفتار، طرز فکر و عملکرد کارکنان را تحت تأثیر قرار میدهد. آرمسترانگ بیان کرده که مدیریت منابع انسانی عبارتست از رویکردی استراتژیک به جذب، توسعه، مدیریت، ایجاد انگیزش و دست یابی به تعهد منابع کلیدی سازمان؛ یعنی افرادی که در آن یا برای آن کار می کنند و در کل فرایندی است که شامل چهار وظیفه جذب، توسعه، ایجاد انگیزش و نگهداشت منابع انسانی می باشد.
از طرفی اهمیت رعایت مسئولیت اجتماعی توسط شرکت ها در سال های اخیر افزایش یافته است که علت آن بیشتر به رسوایی های عمومی وسوء مدیریت برمی گردد. معنای آن، افزایش تقاضا از طرف مشتریان، کارمندان، نهادهای قانونی و عامه مردم برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این موضوع بوده است که آیا شرکت ها استانداردهای قابل قبولی ارائه می دهند؟
همچنین حساسیت این موضوع درحدی بوده است که سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل و اتحادیه اروپا، استانداردهایی را در این زمینه ارائه کرده اند. همچنین به خوبی آشکار شده که شرکت ها و صنایع به طور قابل توجهی رشد کرده اند و بر رفاه اجتماعی تاثیر می گذارند. از آنجا که کسب و کار در محیط اجتماعی در حال رشد است، شرکتها باید رفاه اجتماعی که ممکن است توسط فرایند کسب و کار کاهش یابد، حفظ کنند. در واقع مسئولیت اجتماعی شرکت ها اقداماتی است که در آن شرکت ها دخالت خود را در فعالیت های اجتماعی در نظر می گیرند.
منابع انسانی، نقش مهمی در تحقق مسئولیت های اجتماعی شرکت ها دارد. مسئولیت اجتماعی شرکت ها، بدون منابع انسانی این خطر را در پی دارد که در قالب روابط عمومی دیده شود یا به صورت سطحی نمایشی در نظر گرفته شود. در عین حال، مسئولیت اجتماعی شرکت، فرصتی است برای منابع انسانی تا با نگاه استراتژیک به آن بپردازند و به عنوان شرکای تجاری همکاری نمایند
در حال حاضر ایده مسئولیت اجتماعی شرکت ها، پاسخ گوی این چالش گسترده می باشد که نه تنها درگیر بحث های اقتصادی و مالی بلکه درگیر تعاملات اجتماعی، انسانی و نیز زیست محیطی باشند. هرشرکتی که بخواهد از توسعه پایدار برخور دار باشد باید از مزیت تعامل در یک رویکرد اجتماعی استفاده کند
بیان مسأله
یکی از وظایف و فرآیندهای اصلی در چرخه منابع انسانی، توسعه منابع انسانی می باشد. توسعه منابع انسانی به مسائلی چون ایجاد یک سازمان پویا و فرصت های آموزش و پرورش و یادگیری کارکنان به منظور بهبود عملکرد سازمانی، گروهی و فردی می پردازد. فعالیت توسعه منابع انسانی شامل طراحی اولیه و ارائه آموزش، پرورش، توسعه برای بهبود اثربخشی سازمان می باشد.
توسعه منابع انسانی مزایای مختلفی برای سازمان دارد. ابعاد این مزایا از خلاقیت های فردی-سازمانی، نوع شکل و رفتارهای کارکنان در سازمان، انطباق با قوانین و انعطاف با اهداف سازمان، ارتقاء سطح عملکرد و بهره وری فرد و سازمان و در آخر رشد و بلوغ فکری کارکنان را شامل می شود. اهمیت توسعه منابع انسانی از آنجاست که با به حرکت درآوردن کارکنان در یک مسیر رشد ذهنی - رفتاری - عقیدتی؛ آنها را تغییر می دهد. پذیرش رعایت مسئولیت های اجتماعی توسط کارکنان در سطح سازمان یکی از کارکردهای توسعه منابع انسانی می باشد.
درحقیقت اگرکارکنان انگیزه ای برای رعایت مسئولیت اجتماعی نداشته باشند، مسئولیت اجتماعی سازمان نا موفق می شود. و شاهد از دست رفتن وجهه، اعتبار، برند سازمان و نیز از دست رفتن انگیزه ها و تعهدات سایر ذینفعان نیز خواهد بود.
توسعه منابع انسانی نقش برجسته و بارزی در تبدیل مسئولیت اجتماعی به آنچه باید داشته باشد، دارد و به عنوان یکی از بزرگترین ارکان پشتیبانی این مفهوم عمل می کند. هنگامی که مسئولیت اجتماعی شرکت ها در مسیر واقعی خود قرار می گیرد، استراتژی کسب و کار به عنوان مکانیزمی برای شکوفایی استعداد های منابع انسانی قلمداد می شود. به طور کلی، امید رو به رشد کارکنان، برای دستیابی به اهداف بالاتر شغلی، محیط شاداب تر کاری و افزایش رضایت شغلی است که به عنوان موتور محرک این مفهوم عمل می کند.
همچنین ارتباط »مسئولیت اجتماعی« با »توسعه منابع انسانی« از آنجاست که می تواند موجب اشتهار و خوشنامی سازمان شود. خوشنامی سازمان و محصولات آن سبب می شود فرآیندهای منابع انسانی ازجمله جذب، نگهداری و انگیزش با سهولت بیشتری اجرا شود.. طبق بررسی های انجام شده گرایش استفاده از محصولات وخدمات شرکت هایی که مسئولیت اجتماعی را رعایت می کنند رو به افزایش است
یکی از راهکارهای برقراری رابطه میان »مسئولیت اجتماعی« با »توسعه منابع انسانی« این است که از طریق ترویج ارزشها و تبیین مسئولیت اجتماعی، پیوسته به مدیران و کارکنان اطلاع رسانی شود و درسراسر سازمان از منشور اخلاقی، ارزش ها و رعایت مسئولیت اجتماعی پاسداری شود. دیویس معتقد است که " مسئولیت اجتماعی یعنی نوعی احساس تعهد به وسیله مدیران سازمان های تجاری بخش خصوصی که آن گونه تصمیم گیری نمایند که در کنار کسب سود برای مؤسسه، سطح رفاه کل جامعه نیز بهبود یابد"
یکی از مزایای اصلی عملکرد اجتماعی شرکت ها و سازمان ها، ارتباط مثبت آن با عمکلرد سازمان است. زیرا سازمان های مسئولیت ناپذیر به احتمال زیاد دارای سود آوری زیادی نیستند و در دراز مدت این سازمان ها برای بقا به مشکل بر می خورند. بنابراین سازمان های امروزی در زمینه های گوناگون تحت فشار شدید برای جلب اعتماد عمومی و حفظ رقابت در بازار جهانی هستند.
مسئولیت اجتماعی، تمامی اصول بنیادی را، که از سازمان ها انتظار می رود آنها را بپذیرند و در اقدامات خود منعکس کنند، در بر می گیرد. اصول مزبور، در میان بقیه موارد، شامل احترام به حقوق انسان، رفتار منصفانه با نیروی کار و مشتریان و تامین کنندگان، شهروندان خوبی بودن برای جوامعی که در آنها فعالیت می کنند و حفاظت از محیط زیست می شوند.
این اصول نه تنها از لحاظ اخلاقی، اهداف مطلوب و پسندیده ای هستند، عوامل کلیدی مهمی نیز در حصول اطمینان از این نکته به حساب می آیند که جامعه امکان بقای سازمان را در دراز مدت فراهم می آورد، زیرا از فعالیت ها و رفتار سازمان بهره می برد.
نمونه های مزایای مستقیم ناشی از رعایت مسئولیت اجتماعی سازمان ها به این شرح هستند: افزایش ارزش تجاری، نشان تجاری، دسترسی بیشتر به منابع مالی و سرمایه گذاری، نیروی کار سالم تر و شاداب تر، مدیریت ریسک و نظارت موثر تر بر امور سازمان،کارکنان با انگیزه تر، وفاداری بیشتر مشتری، افزایش اعتماد و اطمینان همه ی ذینفعان، تقویت وجهه عمومی.
با توجه به مطالبی که گفته شد تحقیق حاضر به دنبال آن است که آیا بین توسعه منابع انسانی و رعایت مسئولیت اجتماعی توسط کارکنان رابطه معنادار وجود دارد؟
