بخشی از مقاله
چکیده:
هدف اصلی این پژوهش جایگاه الگوی سایبرنتیک در اداره کردن اداره کل تربیت بدنی استان اصفهان بود. روش: این پژوهش، از نوع به روش پیمایشی بود و جامعه ی آماری شامل 221 نفر از کارکنان اداره کل تربیت بدنی استان اصفهان در سال تحصیلی 1390 بود که از این تعداد، 132نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و به روش متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی الگوی سایبرنتیک با ضریب پایایی 0/88 بود. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی - فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار - و آمار استنباطی - آزمون t تک متغیره، تحلیل واریانس چند متغیره - انجام شد و وضعیت توزیع آزمودنی ها با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنوف طبیعی بود و تجانس واریانس نیز برقرار بود. سطح معناداری در این تحقیق p 0/05 در نظر گرفته شد.
نتایج:یافته های پژوهش نشان داد؛ اداره کل تربیت بدنی استان اصفهان در میزان استفاده از الگوی سایبرنتیک در سازماندهی فعالیت های خود، از جایگاه نسبتا مناسبی برخوردار است و این وضعیت در زمینه ی مؤلفه ی نظارت - با میانگین - 3/5 بیش از سایر استفاده می شوند. بین میزان نمرات الگوی سایبرنتیک با سطوح مختلف تحصیلی تفاوت وجود دارد و در مورد میانگین نمرات دو گروه زن ومرد ، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
بحث: با به کارگیری الگوی سایبرنتیک، خلاقیت در اداره تربیت بدنی بیشتر می شود و کارکنان در اهداف سازمان بیشتر مشارکت می کنند.
مقدمه
برای اداره سازمان ها الگوهای متعددی وجود دارد و پژوهشگران خاطر نشان کرده اند که ادارات با تکیه بر الگوهای مشخصی به سازماندهی فعالیت مبادرت می ورزند.این الگو ها بر اساس نظریه بیرن بائوم - 1988 - پنج دسته اند:
-1 مشارکتی
-2بوروکراتیک
-3سیاسی
-4هرج و مرج
-5سایبرنتیک
با نظر به ویژگی ها و تفاوت های هر یک از الگو ها مذکور بیرن بائوم بر این باور است که سازماندهی مؤثر فعالیت های سازمان های بزرگ به دلبل برخورداری از نظام پیچیده با تکیه بر نظارت های سایبرنتیک امکان پذیر است.الگو سایبرنتیک به صورت علم هدایت و نظارت سازمان با تکیه بر بازخورد های مناسب و پیوند های سست و سخت ، زمینهی توسعهی ارتباطات و تعاملات با محیط وواحد های درون سازمانی را به منظور خود تنظیمی آن فراهم میسازد - بذرافشان مقدم،. - 1386 بر اساس این تعریف، الگوی مدیریتی سایبرنتیک ، دارای شش مؤلفه تحت عناوین نظارت و کنترل ، پیوند سست و سخت ، نظارت ، تعاملات ، سلسله مراتب و رهبری می باشد - بائوم2،. - 1988
به طور کلی، کلمات متعددی که با cyber شروع میشوند از واژه یونانی kybernets به معنی سکاندار، هدایتگر و رهبر مشتق شده است؛ سکاندار بدین معنی که دریانورد ماهری، کشتی خود را به سلامت به بندرگاه میرساند و گاهی به صورت فعلkeybernao و gubernation میآید، یعنی کسی که اداره کننده یک شهر است و جلوتر از دیگران قرار دارد - مالتز، . - 1371 بوج و ارکوبی - - 2005 با استفاده از نظریه باختین و پس از اشاره به نظریه برتالنفی و بولدینگ از رویکرد جدیدی به نام سایبرنتیک و تأکید به ویژه آن به محیط و ضرورت تعامل سیستم و بازخورد جهت سازگاری با محیط و سایر ویژگی های آن ، از این رویکردبه عنوان " انقلاب سوم سایبرنتیک " فراتر از نظریه سیستم های باز یاد می کند .
تعاریف متعددی در مورد سایبرنتیک وجود دارد که عبارتند از دانش کار آمدسازمان - یولز3،. - 2010 سایبرنتیک عبارت است از هنر سکانداری و هدایت کردن یا هنر اداره کردن - رو4، . - 2010 در این پژوهش علم سایبرنتیک با بکارگیری تفکرسیستمی، بر مسائل ارتباط وکنترل تأکید میورزد. - بذرافشان مقدم و همکاران - 1386 علم سایبرنتیک با بکارگیری تفکرسیستمی، بر مسائل ارتباط وکنترل تأکید میورزد. در چنین سیستمی ارتباط و کنترل، لازمه حفظ تعادل سیستم است. نکته مهم اینجاست که عمل ارتباط و کنترل، توسط خود سیستم و بدون دخالت عوامل خارجی انجام میگیرد.
در سایبرنتیک برخلاف پاره ای علوم، که جهان را متشکل از ماده و انرژی صرف تلقی میکنند، به اصل بسیار مهم و عدولناپذیر دیگر تأکید میگردد و آن ارتباطات و تبادل اطلاعات است - بذرافشان مقدم و همکاران، در جهان امروز از دستاوردهای سایبرنتیک، در حل دشواریهای اجتماعی، اقتصادی، بیولوژیک، پزشکی و امور بشردوستانه استفاده میشود و خودکار نمودن فعالیت های اداری و تجاری از اهمیتی فزایندهای برخوردار شده است.
هدف اساسی که اینک پیش روی مدیران قرار دارد، عقلایی کردن سایبرنتیک در فرایند مدیریت بر اساس روشهای »بدون کاغذ« است از مقایسهی مجموعه تعاریف ارائه شده در جدول - - 1 -2، میتوان چنین استنباط کرد که مدیریت و رهبری آگاهانه سیستمهای بسیار پیچیده، ارتباطات، نظارت وکنترل، هسته مرکزی سایبرنتیک را تشکیل میدهد. الگوی سایبرنتیک دارای 5 مولفه می باشد که در ذیل به بحث در مورد آنها پرداخته شده است:
نظارت یا کنترل - دماپا و حلقههای بازخوردی -
سیستمهای سایبرنتیک، اساساً ریشه در مفهوم حلقههای کنترل بازخوردی دارند - کاسپرسکا7، 2002؛ - و فقط میتوانند در برابر محرکی واکنش نشان دهند که نسبت به آن حساس باشند. برای مثال، دماپا نسبت به تغییر دما، حساس و نسبت به سایر تغییرات محیطی غیر حساس است. کنترل یا نظارت مبین اعمال یا کنش های انتخاب شدهای است که بر روی یک یا چند پدیده انجام میگیرند و این کنشها مبتنی بر اطلاعاتی هستند که برای بهبود بخشیدن به کارکرد یا توسعه پدیده مورد نظر به کار میروند - خاکی، . - 1370 کنی - 2005 - 8 بازخورد را روشی میداند که یک سیستم از عملکرد گذشته خود، اطلاعات کسب میکند و از این طریق، درصدد رفع اختلالهای خود بر میآید.
نظارتهای سایبرنتیکی کمک میکنند تا سیستمهای اجتماعی بزرگ و پیچیده مانند سازمان، فعالیتهای خود را انتظام بخشند. بدین معنی که سازوکارهای خود اصلاحی به اعضاء میدهند و به هنگام وقوع رخدادهایی که سازمان را به جهتی ناخوشایند سوق میدهند، سیستمهای بازخورد منفی، خطاها را شناسایی کرده و رویداد دیگری که سازمان را به مسیر اصلی خود باز میگرداند، به طور خودکار شروع به فعالیت میکند.
