بخشی از مقاله
بررسی رابطه سلامت اجتماعی با تعهد سازمانی کارکنان در ادارات دارایی منطقه غرب استان مازندران
چکیده
سلامت اجتماعی وجود ارتباط میان افراد یا همان جامعهپذیري، لذّت بردن از بودن در میان دوستان، پشتیبانی شدن از سوي خانواده و بستگان و دوستان را دربرمیگیرد که ارتباط و تداخل کسانی در یک طبقه اقتصادي-اجتماعی همانند انجام می گیرد. الوانی .( (1380
بعد اجتماعی سلامت دربرگیرنده سطوح مهارتهاي اجتماعی، عملکرد اجتماعی و توانایی شناخت هر شخص از خود بعنوان عض وي از جامعه بزرگتر است. به طور کلّی از این دید هرکس عض وي از افراد خانواده و عضو یک جامعه بزرگتر به حساب میآید و بر شرایط اقتصادي و اجتماعی و رفاه» تمامیت شخص«در رابطه با شبکه اي اجتماعی، توجه میشود. ریشه ي سلامتی اجتماعی در “ محیط زیست مادي مثبت ” (یعنی متوجه بر موضوع هاي اقتصادي و اقامتی و) “محیطی زیست انسانی مثبت” است که شبکه اجتماعی مشخص را در نظر می گیرد) . کلید تصمیم گیري این است که بخشی از سلامت اجتماعی قسمتی از سلامت فردي است و این سلامت فردي میزان واکنش درونی افراد است که به صورت احساسات، افکار، رفتار، رضایت یا عدم رضایت از محیط اجتماعیشان نشان داده میشود. سلامت اجتماعی را به عنوان گزارش فرد از کیفیت روابطش با افراد دیگر(نزدیکان و گروههاي اجتماعی ) که وي عضوي از آنهاست تعریف می کنند و معتقدند که مقیاس سلامت اجتماعی بخشی از سلامت فرد را می سنجد و شامل پاسخهاي درونی فرد(احساس، تفکر و رفتار) است که نشانگر رضایت یا فقدان رضایت فرد از زندگی و محیط اجتماعیش می باشد. کیفیت زندگی و عملکرد شخصی فرد را نمی توان بدون توجه به معیار هاي اجتماعی ارزیابی کرد. و عملکرد خوب در زندگی چیزي بیش از سلامت روانی است و تکالیف و چالش هاي اجتماعی را نیز دربرمیگیرد. بین مفهوم سلامت روانی و سلامت اجتماعی فاصله نزدیکی وجود دارد همچنین مطالعات نشان داده اند که معیارهاي (مقیاس هاي) سلامت اجتماعی همبستگی مثبت و معتدلی بامعیارهاي سلامتی روانی دارند. (شیرکن،(1380
واژگان کلیدي: سلامت اجتماعی، کارکنان، ادارات دارایی، تعهد سازمانی
کلیات
مهمترین عامل انجام هر کاري دستیابی به هدف واقعی آن است با این حال اغلب تصور می کنند که پس از روشن کردن هدف واقعی کار و کسی اطمینان از اینکه هدف به خوبی درك شده است و اگر روشها و وسایل رسیدن به این هدف را مشخص کنیم کار تمام است در حالی کهالزاماً چنین نیست اگر ما راه و روش کار را به کارکنان نشان دهیم و از آنان بخواهیم که آنها را دنبال کنند اغلب هدف کار را جدي نمی گیرند . در نتیج ه عذر و بهانه می آورند که روشها و ابزار تعیین شده غلط بوده است. چنین عذرو بهانه هایی نشانه آن است که احساس مسئولیت و تعهد در کار کردن یعنی میل قوي آنها به تحقق هدف کاري وتعهد نسبت سازمان و هدف کاري که به آنها محول شده کاهش یافته استدر. اینجاست که باید به علل عدم انجام کارها در گروه هاي مختلف و دلایل کاهش کارکنان به تعهد سازمانی مورد بررسی قرار گیرد(شیرکن، (1380
چراکه تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداري کارکنان به سازمان و یک فرآیند مستمر است که بواسطه مشارکت افراد در انجام امور و تصمیمات سازمانی است و تعهد سازمانی ناشی از عوامل ومتغیرهاي مختلفی است که میتواند تعهد کارکنان را افزایش یا ،کاهش دهد. (رابینز (1381 متغیرهایی مانند حقوق و دستمزد، رضایت شغلی، تصمیم گیري گروهی، رفتار مدیران، سن، سابقه، خدمت، تحصیلات، حتی مکان فیزیکی سازمان ... همه اینها می تواند روي تعهد سازمانی تاثیرگذار باشند. ( الوانی،(1380
در این تحقیق بررسی سلامت اجتماعی بر تعهد و وفاداري افراد و سازمان مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا روشن شود که میزان تاثیرسلامت اجتماعی بر تعهد سازمانی چقدر است و آیا میان سلامت اجتماعی و تعهد سازمانی رابطه اي وجود دارد یا خیر؟
سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته:
سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی:
· علی بیگی((1387 به بررسی مقایسه تعهد سازمانی کارکنان در کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان استان گیلان پرداخته است. این تحقیق بین 3 گروه: مدیران معاونین، کارشناسان و مربیان فرهنگی هنري صورت گرفت. نتیجه تحقیق مشخص نمود که میزان تعهد سازمانی در بین گروه اول و دوم بیشتر ار گروه سوم است.
· مولائی((1386 تحقیقی در زمینه عوامل موثر بر تعهد سازمانی کارکنان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب (اهواز) انجام گرفته است.
·
نتایج این تحقیق نشان می دهد که متغیرهاي فرضیه اصلی بر تعهد سازمانی کارکنان جامعه مورد مطالعه تاثیر مثبت داشته است. همچنین این تاثیر بر هر یک از ابعاد عاطفی، هنجاري و مستمر تعهد آشکار است. در بین عوامل چهارگانه عوامل محیطی بیشترین و رضایت شغلی کمترین همبستگی و تاثیر بر تعهد سازمانی نشان داده است.
· طرفه((1385 به بررسی و تعیین عوامل موثر بر تعهد سازمانی در سازمان تأمین اجتماعی غرب استان گیلان پرداخته است.
نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد چندان دریافتی نقدي و امکانات رفاهی در شرایط فعلی آنچنان کافی نیست که در تعهد کارمندان سازمان نقش موثري داشته باشد وکارکنان نیز در دریافتی ها رضایت ندارند.
· غلامی((1388، به بررسی رابطه هوش هیجانی با تعهد سازمانی در کارکنان و مدیران بهزیستی استان گیلان.
نتایج تحقیق نشان داده است که گزینش کارکنان بر مبناي هوش هیج انی در مقایسه با شیوه هاي سنتی تر که ممکن است اتکاء بیشتري بر توانایی هاي شناختی و یا دانش تکنیکی داشته باشند، نتیجه ي بهتر و برتري ایجاد می کند و نیز مولفه هاي خودآگاهی و همدلی از هوش هیجانی با تعهد سازمانی رابطه معناداري ندارند.
اما مولفه هایی مثل خودنظم دهی، انگیزش و مهارت اجتماعی با تعهد سازمانی رابطه ي معناداري دارند.
سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته خارجی
نیکولاو دتسائوسیس (2010)، » بررسی تأثیر هوش هیجانی بر استرس شغلی و تعهد سازمانی.« نتایج این تحقیق رابطه منفی میان هوش هیجانی و استرس در سازمان را نشان می دهد، به این معنی که افرادي که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند
167
میزان استرس کمتري در محیط کار خود تجربه می کنند. و همین طور میان هوش هیجانی و تعهد سازمانی همبستگی مثبتی دیده می شود.
دانگ دلاو(» (2007بررسی تاثیرات مهارتهاي مدیریتی بر عملکرد شغلی، رضایت شغلی، تعهد سازمانی و نقل و انتقال کارکنان.« نتایج تحقیق نشان داده که هوش هیجانی با عملکرد شغلی و رضایت شغلی رابطه دارد.
روش تحقیق
این تحقیق از نوع کاربردي می باشد که با استفاده از زمینه و بستر معلوماتی که توسط تحقیقات بنیادي فراهم شده براي رفع نیازمندیهاي بشر مورد استفاده قرار می گیرد. نوع روش براي این تحقیق بر اساس توصیفی پیمایشی می باشد. زیرا اطلاعات بصورت پرسشنامه جمع آوري و از طریق مشاهده پدیده ها به منظور معنادادن به جنبه هاي مختلف اطلاعات جمع آوري می شود.
در این پژوهش در تجزیه و تحلیل آماري به دو رو ش کیفی و کمی استفاده خواهد شد. روش کمی کـه بـه رو ش آمـاري مشهور است و به دو شکل توصیفی و استنباطی انجام خواهد گرفت در آمار توصـیفی از مفـاهیم جـدول توزیـع فراوانـی و نسبتهاي توزیع، نمایش هندسی و تصویري توزیع، معیار پراکندگی استفاده خواهد شد.
در آمار استنباطی از آزمون ANOVA و آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون با بهره گیري از نرم افـزار SPSS و Excell استفاده خواهد شد.
این تحقیق از نوع کاربردي می باشد که با استفاده از زمینه و بستر معلوماتی که توسط تحقیقات بنیادي فراهم شده بـراي رفع نیازم ندیهاي بشر مورد استفاده قرار می گیرد. نوع روش براي این تحقیق بر اساس توصـیفی پیمایـشی مـی باشـد . زیـرا اطلاعات بصورت پرسشنامه جمع آوري و از طریق مشاهده پدیده ها به منظور معنادادن به جنبه هاي مختلف اطلاعات جمـع آوري می شود.
مدل مدیریت سنتی که در آن مدیر کنترل می کند و کارکنان تحت کنترل هستند دیگر کارآمد نیست. به منظور ایج اد محیط کار توانمند، نقش مدیر در سازمان بایستی از چارچوب ذهنی فرماندهی و کنترل به محیط حمایتی و مبتنی بـر حـس تعهـد و مسئولیت تبدیل شود که در آن کلیه کارکنان فرصت داشته باشند به نحو احسن همکاري و تبادل نظر کننـد. نـوآوري در ایـن پژوهش این است که بتوان با شناخت و درك صحیح از کار گروهی در این سازمان افراد را نسبت به گذشته متعهدتر و فعالتر نمود.
نتایج تحقیق
موضوع سلامت اجتماعی در بسیاري از جوامع مورد غفلت قرار گرفته است، لذا براي تقویت این جایگاه در جامعه و زندگی مردم و سیاستگذاران اجتماعی، بهترین گزینه مدیریت سلامت اجتماعی است تا با استفاده از سایر ظرفیت هاي موجود در جامعه و متخصصان روانی و اجتماعی در این زمینه گام هاي اساسی برداشته شود.. تنوع و گستردگی مولفه ها و شاخص هاي سلامت اجتماعی در ابعاد ایجابی و سلبی در جوامع مختلف و حتی در مناطق مختلف یک کشور و متغیر بودن این مولفه ها ایجاب می کند تا سنجش شاخص هاي سلامت اجتماعی مورد اهتمام جدي قرار گیرد و هرساله شاهد ارائه گزارش هاي اجتماعی و مولفه هایی از این دست باشیم .(موسوي ،(1390
با این باور که سلامت در ابعاد مختلف آن بر پیشگیري متمرکز است می توان انتظار داشت تقویت بعد اجتماعی سلامت در کنار سایر ابعاد آن بسترهاي لازم را براي افزایش نشاط اجتماعی، وفاق اجتماعی، تعامل اجتماعی، همبستگی اجتماعی، رضایت از زندگی، مسوولیت پذیري اجتماعی، مشارکت اجتماعی، کارآمدي بیشتر، کاهش آسیب هاي اجتماعی و جرایم، کاهش هزینه ها،تقویت هویت فرهنگی و...را می تواند در هر جامعه اي فراهم کند . در ضمن لازم است سیاستگذاران و برنامه ریزان هر کشوري عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت را به رسمیت بشناسند. در این زمینه و حوزه ساختارهاي اجتماعی بیش از ساختارهاي پزشکی (جسمی) می توانند اثرگذار باشند .
توجه به ابعاد اجتماعی سلامت کمک خواهد کرد تا افراد از نظر اجتماعی، جامعه سالم را شکل دهند. بدون شک تقویت و توسعه شاخص هاي سلامت اجتماعی در هر جامعه اي کاهش بار بیماري هاي جسمی و روانی را به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل مددکاران اجتماعی به دلیل چند و بین رشته اي بودن به عنوان پیشقراولان حوزه سلامت اجتماعی باید بیش از پیش احساس مسوولیت کرده و تلا ش کنند جامعه از دانش این حرفه در جهت ارتقاي مستمر کیفیت زندگی مردم و توسعه شاخص هاي سلامت اجتماعی بهره مند شود .(موسوي ،(1390
نکته قابل توجه این است که در سازمانهاي اداري ایران آنچه که انتظار می رود مقدار تعهد کارکنان مورد سنجش و ارزیابی قرار نگرفته تا نقاط ضعف و کاستی هاي موجود در سازمانها شناسایی و برطرف گردد(مقیمی، .(1380
