بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: همسرآزاری یکی از مسائل مهم و مورد توجه در خانواده های امروزی است . مطابق دیدگاه کنش معقول، رفتار هر فردی تابع مؤلفه های نگرش او نسب ت به آن عمل می باشد در این راستا کنش ارتباطی معقول که معطوف به حصول تفاهم می باشد، اگر بین نگرش و باورشان نسبت به هم درک منطقی وجود نداشته باشد منجر به همسرآزاری می شود.
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه کنش های معقول و خرده مقیاس های آن با همسرآزاری در شهر آمل انجام شده است.
روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است . جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی زوج های دارای مشکل خانوادگی که به مراکز بهزیستی درشهر آمل در سال 1393 مراجعه نمودند. نمونه مورد نیاز پژوهش شامل215 نفر از تمام زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده که دارای مشکلات خانوادگی بودند، که به
صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شده است . ابزار جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه تفکر
منطقی میلون و همسرآزاری می باشد. برای تجزیه و تح لیل اطلاعات بدست آمده در پژوهش از آزمون تحلیل
رگرسیون چندگانه و روش همبستگی استفاده گردید.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد بین باورهای قصد ونیت انجام رفتا ر، نگرش فرد نسبت به رفتار، نگرش فرد نسبت به پیامد رفتار، باور فرد درباره نگرش و بازنمایی هنجارهای اجتماعی در ذهن و همسرآزاری زوجین رابطه معنی داری وجود دارد.
نتیجه گیری: شناخت عوامل مؤثر در بروز همسرآزاری می تواند به طراحی برنامه های هدفمندتری جهت کاهش و پیشگیری از آن کمک نماید.
مقدمه
همسرآزاری1یکی از آسیب های اجتماعی پنهان است که معمولاً در محیط بسته خانه شکل می گیرد و سبب از هم گسیختگی کانون خانواده می شود . قربانیان اصلی خشونت در محیط خانواده در مرحله نخست زنان و پس از آن کودکان و سالمندان می باشند - شعبانی و همکاران،. - 1384 پدیده خشونت خانوادگی علیه زنان ریشه بسیاری از آسیب های فردی و اجتماعی تلقی می شود و در تمامی کشورهای دنیا، توسعه یافته و در حال توسعه، و در همه طبقات اجتماعی و اقتصادی، گروههای سنی و شغلی متفاوت به چشم می خورد
به طوری که بر اساس زمینه یابی های بسیار گسترده در 60 کشور جهان، شیوع همسرآزاری جسمی و جنسی مردان علیه زنان در طول عمر به ترتیب 69٪ - 10٪ و 25٪ می باشد
این مسأله بهداشتی، اجتماعی و سلامت عمومی علل مهم مرگ بسیاری زنان در سراسر جهان بوده است . خشونت خانگی رایج ترین شکل خشو نت علیه زنان می باشد که تأثیر منفی بر سایر اولویت های بهداشتی مهم نظیر سلامت و ایمنی مادران تنظیم خانواده و بهداشت روانی دارد
بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی خشونت علیه زنان پدیده ای جهان شمول است که در کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لات ین نیز گزارش شده است
در انگلستان از هر پنج زن، یک زن قربانی خشونت همسر می شود و در ترکیه نیز همسرآزاری یک مشکل جدی است. یک مطالعه در ژاپن نشان می دهد که زنان 2.5 برابر بیشتر از مردان قربانی خشونت خانگی هستند. در کلمبیا بیش از 20 درصد زنان مورد ازار کلامی یا روانی شوهرانشان قرار می گیرند. میزان همسرآزاری گزارش شده در کنیا 42 درصد، در هندوستان 22 تا 60 درصد و در آلبانی 40 تا 80 درصد، در پرتغال 52.8 درصد، در مجارستان 10 درصد، در جمهوری چک 38 درصد و در ترکیه 32 درصد گزارش شده است
به طور کلی می توان گفت تقریباً یک سوم زنان جهان خشونت خانگی را تجربه کرده اند. با توجه به اینکه، هسته اصلی و اساسی جامعه ایرانی را خانواده تشکیل می دهد، پدیده ای مثل خشونت نسبت زنان در خانواده به عنوان یک آسیب اجتماعی جدی در نظر گرفته می شو د،چرا که خشونت می تواند مهمترین عامل از هم گسیختگی ساختاری بنیادی ترین بخش جامعه، یعنی خانواده باشد و پیدایی آن بسیاری از کارکردهای خانواده سالم را از بین ببرد
وقوع رویدادهایی همچون خشونت خانگی با اضطراب فراوانی توأم است . در چنین موقعیت هایی اگر زنان تصور کنند که کسی نیست تا از ایشان حمایت نماید، قادر به رویارویی با این رویداد استرس زا که سلامت آن ها را تهدید می نماید نخواهد بود
به علاوه، شرط اساسی و سرآغاز هر رابطه انسانی نیاز به احساس اعتماد و قابلیت اتکا به دیگری دارد لزوم این عنصر حیاتی در تمامی تعاملات و روابط اجتماعی در سطوح مختلف علی الخصوص در محیط خانوادگی، بین زن و شوهر، امری اجتناب ناپذیر است . در محیطی که اعتماد وجود داشته باشد، ستیزهای سهمگین کاهش یافته و درجه بردبتری و شکیبایی افراد در برابر یکدیگر افزایش می یابد . بدین سان، هر اندازه اعتماد بین زن و شوهر بیشتر باشد و افزایش یابد، تعارض ها، اختلافات و اعمال خشونت آمیز کاهش می یابد
سوال اصلی پژوهش این است که چه رابطه ای بین کنش های معقول و خرده مقیاس های آن با همسرآزاری در مراجعین مراکز بهزیستی شهر آمل چگونه است؟
اهداف تحقیق
هدف اصلی پژوهش حاضر » تعیین رابطه کنش های معقول و خرده مقیاس های آن با همسرآزاری مراجعین مراکز بهزیستی شهر آمل« می باشد. در راستای دست یابی به هدف کلی مزبور، اهداف جزیی ذیل در نظر است:
- تعیین رابطه بین قصد ونیت انجام رفتار و همسرآزاری.
- تعیین رابطه بین نگرش فرد نسبت به رفتار و همسرآزاری
- تعیین رابطه بین نگرش فرد نسبت به پیامد رفتار و همسرآزاری.
- تعیین رابطه بین باور فرد درباره نگرش دیگران و همسرآزاری.
- تعیین رابطه بین بازنمایی هنجارهای اجتماعی در ذهن و همسرآزاری.
ادبیات نظری
همسرآزاری در تمام طبقات اجتماعی و در همه جوامع رخ می دهد . شیوع همسرآزاری بسته به جمعیت مورد مطالعه و تعریف همسرآزاری متفاوت است و هنوز آمار روشنی در زمینه شیوع عوامل مؤثر در بروز آن در دسترس نمی باشد. افراد با مشخصات فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی خاص ممکن است در معرض خطر برای ایجاد مشکل بوده یا سبب تشدید آن شوند، همچنین نگرش اجتماعی و قانونی جامعه صرف نظر از وضعیت اجتماعی اقتصادی افراد، عامل خطر اصلی در همسرآزاری محسوب می گردد
فیشبین و آجزن2 - 1980 - مفهوم کنش معقول را مطرح ساختند .این مفهوم مبتنی بر دیدگاه شناختی است .
بر اساس این مفهوم تصمیم به انجام یک رفتار توسط انسان و عملی کردن آن تابع چند مولفه است که عبارتند از -1: قصد و نیت انجام آن عمل یا رفتار
-2 نگرش فرد نسبت به آن عمل
-3 نگرش فرد نسبت به پیامد آن عمل
-4 باور فرد درباره نگرش دیگران نسبت به آن عمل
-5 بازنمایی هنجارهای اجتماعی مربوط به آن عمل در ذهن خود،
-6 میزان خویشتن داری فرد برای عدم انجام آن عمل
بارنت همسرآزاری را الگویی از رفتارهای تهاجمی و اجباری شامل حملات فیزیکی, جنسی و روانی و همچنین فشار و تهدیدهای اقتصادی که افراد علیه شریک صمیمی شان به کار می برند تعریف کرده است
مگزواشتروس معتقد است خشونت رفتاری با قصد و نیت آشکار یا رفتاری با قصد و نیت پنهان اما قابل درک برای وارد کردن آسیب فیزیکی به فرد دیگر می باشد. محقق دیگر یلو در سال 1983 معتقد است خشونت رفتاری آگاهانه در نظر گرفته می شود که نتایج احتمالی آن، ایجاد آسیب فیزیکی یا درد در فرد دیگر است - مراد پناه،. - 1387 شلسکی3 جامعه شناس آلمانی برای نهاد خانواده کارکرد یگانه و بسیار مهمی را قای ل است که آن را کارکرد سبکبارکردن می نامد .
بارکر - 1998 - 4 معتقد هستند افراد جوان اغلب بر پایه احساسات و تمایلات جنسی متقابل به همسر گزینی دست می زنند . طرفداران مکتب ساختی کارکردی بر این عقیده اصرار می ورزند که اجتماعی شدن اعضاء توسط خانواده صورت می گیرد . به نظر پیروان این مکتب خانواده دارای چهارکارکرد است که تداوم جامعه را تضمین می کند .این کارکردها عبارت اند از کارکردهای جنسی، اقتصادی، کارکردهای مربوط به زاد و ولد و تعلیم و تربیت...
