بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: چالش پرستاری امروز پاسخ به نیازهای در حال تغییر جامعه است و تضمین موفقیت در محیط دایما در حال تغییر امروزی، استفاده رهبران پرستاری از سبک های مناسب رهبری می باشد. این پژوهش با هدف تعیین سبک رهبری مدیران پرستاری و ارتباط آن با سابقه آموزش دوره های مدیریتی در بیمارستان های منتخب اصفهان در سال 1392انجام گردید.
روش: جامعه پژوهش مدیران پرستاری شاغل در13 بیمارستان منتخب اصفهان می باشند که به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه دو قسمتی شامل سوالاتی راجع به مشخصات فردی و پرسشنامه استاندارد سالزمن بر اساس دیدگاه سبک رهبری رنسیس لیکرت استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون کای اسکوئر و با کمک نرم افزار SPSS 20 تحلیل شد.
یافته ها: . بیشترین درصد فراوانی 70/9 - ٪ - مربوط به سبک مدیریت مشارکتی و کمترین درصد - 7/5٪ - مربوط به سبک مدیریت استبدادی - خیرخواهانه در مدیران پرستاری است و بیشترین درصد فراوانی - 82/9٪ - مربوط به سبک مدیریت مشارکتی در مدیران پرستاری است که سابقه آموزش دوره های مدیریتی دارند آزمون آماری کای اسکوئر نشان داد که توزیع فراوانی سبک های مدیریت در مدیران پرستاری با سابقه آموزش دوره های مدیریتی تفاوت معنی دار دار - . - P<0/001
بحث: دربیمارستانهای منتخب استان اصفهان ،مدیریت مشارکتی حاکم است ، به نظرمی رسدکسب دانش وآگاهی پیرامو ن شیوه های رهبری می تواند اثرات مثبتی برنگرش مدیران به سبک رهبری داشته باشد بنابراین توصیه می شود به آموزش مدیران درمباحث رهبری و مدیریت بیش ازپیش توجه شود
تعیین سبک رهبری مدیران پرستاری و ارتباط آن با سابقه آموزش دوره های مدیریتی در بیمارستان های منتخب ایران - اصفهان - در سال 1392 مقدمه:
اهمیت مدیریت را می توان این چنین بیان کرد که رمز موفقیت و شکست سازمان ها در مدیریت آن خلاصه می شود[1] مدیریت،هماهنگی منابع مادی وانسانی به منظوردستیابی به اهداف سازمان به طریقی است که موردقبول جامعه باشد.دراین میان رهبری ازاساسی ترین وکلیدی ترین عناصر مدیریت است[2] مهمترین سرمایه سازمانها نیروی انسانی آنها است که به عنوان غنی ترین منبع سازمان به واسطه هدایت ورهبری درجهت تحقق اهداف سازمان گام برمی دارند .هدایت چنین سرمایه ارزشمندی در هر سازمان نیازمند اتخاذ سبک رهبری مؤثر ازسوی مدیریت است . شناخت الگوهای رفتاری و رابطه آن باکارایی و اثربخشی نقش مهمی در اداره بهینه امورسازمانی دارد که دراین رابطه سبک رهبری می تواند به عنوان یکی از متغیرهای مهم تعیین کننده در رفتارسازمانی مورد توجه قرارگیرد.[3]
رهبران با استفاده از سبک های مناسب رهبری می توانند بذر اعتماد را در سازمان بکارند که هدف نهایی از این امر تضمین موفقیت سازمانی و عملکرد بهینه در بازار به شدت رقابتی است.[4] از دهه 1960 میلادی به بعد، تربیت نیروی انسانی جایگاه ویژه ای یافته است و اگر جامعه ای بخواهد نظام اقتصادی، صنعتی، سیاس و اجتماعی خویش را دگرگون سازد و آن را با مقتضیات و نیازمندی های جدید همساز نماید، ناچار است سیاست جامعی در توسعه نیروی انسانی کارآمد داشته باشد و این امر جز از طریق تعلیم و تربیت میسر نخواهد بود[5] آموزش کارکنان به عنوان کلید طلایی توسعه هر سازمان، یکی از عوامل اصلی و ارکان مهمی ا ست که سازمان را به پویایی و نهایت کارایی و اثربخشی می رساند.
[5] آموزش وبهسازی منابع انسانی،نوعی سرمایه گذاری مفیدوعامل کلیدی دربهبودوتوسعه عملکرد سازمانها محسوب می شود و در ارتقای بهره وری نقش اساسی دارد[6] پرستاران بزرگترین گروه حرفه ای در سیستم مراقبت بهداشتی و درمانی هستند. به طوری که حدود./. 40 از کل کارکنان یک بیمارستان را پرستاران تشکیل می دهند. آنان نقش بارزی را در سیستم مراقبت بهداشت و درمان برعهده دارند و به عنوان یکی از ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی ملزم هستند تا نیاز بیماران را بر آورده کنند.[7]
چالش پرستاری امروز پاسخ به نیازهای در حال تغییر جامعه است و تضمین موفقیت در محیط دایما در حال تغییر امروزی استفاده رهبران پرستاری از سبک های مناسب رهبری می باشد[4]چرا که پیچیده شدن وظایف پرستاران با پیچیدگی بیشتر مهارت های رهبری مدیران پرستاری همراه است[8] وجودرهبری درست وآگاهانه برکارکنان پرستاری جهت ارائه مراقبتهای پرستاری باکیفیتی بالاضروری است[9]
با توجه به نقش مهم پرستار در سیستم بهداشت و درمان جامعه و از آن جا که اثربخشی ناکافی یا غیر اثربخش بودن مدیران پرستاری بیمارستان ها مشکلاتی را برای کارمندان و به تبع آن برای بیماران و در نهایت جامعه بوجود آورده است .[10] ضعف سیستم مدیریت و عدم آشنایی مدیران به سبک رهبری درواحدهای کشور بخش مهمی ازافزایش هزینه ها،کاهش کارائی واثر بخشی و به هدر رفتن منابع مالی و عدم انگیزش کارکنان و افت رضایت شغلی آنان را در ادامه خدمت و احساس مسئولیت درانجام وظیفه خطیرخودرا به دنبال داشته است[3] انجام پژوهشی در این زمینه ضروری به نظر رسید و آنچه که در این مطالعه مورد توجه پژوهشگر قرار گرفت تعیین سبک رهبری مدیران پرستاری و ارتباط آن با سابقه آموزش دوره های مدیریتی در بیمارستان های منتخب اصفهان در سال 1392 بود.
روش
این مطالعه مقطعی و از نوع همبستگی می باشد. جمعیت مورد مطالعه در این پژوهش را کلیه مدیران پرستاری شامل: مترون، سوپروایزر و سرپرستاران شاغل در بیمارستان های منتخب اصفهان تشکیل داده بودند. محیط پژوهش در این تحقیق بیمارستان های دولتی، تامین اجتماعی و خصوصی منتخب اصفهان شامل بیمارستان های فیض ، نور و علی اصغر، فارابی، امین ، چمران ، الزهرا، بهشتی ، کاشانی، عسگریه ، سعدی ، کلینیک خانواده، شریعتی، غرضی و فاطمه زهرا نجف آباد بوده است. قبل از شروع مطالعه موافقت مسئولان محترم اخذ گردید.در این مطالعه از روش نمونه گیری در دسترس - آسان - استفاده شد.
نمونه های مورد مطالعه با توجه به معیارهای ورودی انتخاب شدند. به دلیل گستردگی جامعه، نمونه ها از طریق استفاده از فرمول، 63 نفر در هر گروه - مرد و زن - انتخاب شدند که با توجه به احتمال ریزش10 درصدی داده ها، از هر گروه 70 نفر انتخاب شدند که از این تعداد 134 نفر به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند.کلیه اهداف، مراحل پژوهش و حق انتخاب شرکت یا عدم شرکت در پژوهش به واحدهای پژوهش توضیح داده شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد سبک رهبری استفاده شد پرسشنامه استاندارد سبک رهبری سالزمن1 بر اساس سبک رهبری رنسیس لیکرت می باشد که به بررسی چهار سبک رهبری سبک استبدادی- استثماری ، سبک استبدادی - خیرخواهانه، سبک مشاوره ای وسبک مشارکتی می پردازد.
پرسشنامه سالزمن بر روی طیف پنج درجه ای - همیشه، غالبا، گاهی اوقات، بندرت و هرگز - پاسخ داده می شود که در مقیاس فوق به همیشه، غالبا، گاهی اوقات، به ندرت و هرگز به ترتیب امتیازات 5، 4، 3، 2 ، 1 داده می شود. 15 سوال این پرسشنامه جنبه رابطه مداری و 20 سوال آن جنبه وظیفه مداری مدیر را مشخص می کند که با استفاده از دو نمره فوق و با توجه به نظریه لیکرت، سبک رهبری مدیر مشخص می شود. در این پژوهش به منظور بررسی روایی پرسشنامه از روایی محتوی استفاده شد و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ در پژوهش های مختلف داخلی و خارجی بالای80٪داشته است . سالزمن و اندر کولک2 در سال 1982 این پرسشنامه را در بین مدیران یک سازمان اجرا کردند و با تاکید بر ضریب آلفای کرونباخ ضریب پایایی 0/86 را گزارش داده اند.
شیدر در سال1977 در مطالعه ای که بر روی رهبران سازمان های دولتی انجام داد ، با تاکید بر ضریب آلفای کرونباخ ضریب پایایی 0/88 را مشاهده کرد . در ایران در پژوهش یارمحمدیان و دهقان در سال 1383 ضریب پایایی این پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 81٪ گزارش شده است و در پژوهش مصدق راد در سال 1384 پایایی این پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 8139٪ گزارش شده است. آزمون آماری مورد استفاده در این پژوهش آزمون کای اسکوئر می باشد که با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است.
