بخشی از مقاله
چکیده
روند رو به رشد تقاضا و پذیرش طبیعت گردان و گردشگران در مناطق حساس و شکننده کوهستانی ایران طی سال های اخیر و عدم وجود برنامه ریزی مدون و جامع برای گردشگری این مناطق لزوم توجه خاص به این مناطق را تشدید کرده است. لذا در این مقاله، در راستای رویکرد توسعه پایدار گردشگری - طبیعت گردی - در مناطق کوهستانی ایران با استناد به روش ظرفیت برد گردشگری، آستانه ظرفیت پذیرش مناطق گردشگری کوهستانی سیب چال، خاس خانی و آغوزی واقع در منطقه دیلمان استان گیلان در بهار - 1392 مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور به برآورد ظرفیت برد منطقه از طریق مدل ظرفیت برد - تحمل - توریسم TCC در سه سطح فیزیکی، واقعی و موثر در منطقه پرداخته شد و ظرفیت برد های فیزیکی ، واقعی و موثر به ترتیب 40515 ، 24286 و 1215 نفر در روز برآورد گردید.
مقدمه
امروزه با گسترش گردشگری در مقیاس جهانی، حجم فعالیت ها و مشکلات به خصوص به لحاظ شرایط زیست محیطی و کیفیت تجربه گردشگران رو به فزونی است. از یک طرف این نوع فعالیت ها به دلیل ویژگی خاص آنها - مصرف گرا بودن - به سوی پیامدهای منفی و در جهت ناپایدار سازی محیط های طبیعی و انسانی حرکت می کنند و از طرف دیگر با پیامد های مثبتی در حوزه محیط طبیعی و انسانی توأم هستند که نادیده انگاشتن برنامه ریزی برای دست یابی به اثرات مثبت گردشگری را غیرممکن می سازد.
از این رو مقصدهای گردشگری با اتخاذ محدودیت ها و راه حل های مناسب در جهت توسعه پایدار گردشگری برآمده اند. توسعه ای که نیاز های نسل فعلی را تأمین می کند، بدون اینکه توانایی نسل های آتی را در تأمین نیازها به مخاطره اندازد. نتیجه، ظهور نظریه توسعه پایدار و به دنبال آن گردشگری پایدار در دهه 1990، ارائه نظریاتی در جهت اجتناب از بروز اثرات گردشگری و مدیریت مناطق بوده است. در این نظریه ها از تکنیک ها و مدل های کاربردی و ضروری مختلفی استفاده می شود، که از جمله این تکنیک ها؛ مدل ظرفیت پذیرش - تحمل - گردشگری1 است. ظرفیت پذیرش تلاشی جهت شناخت و درک محدودیت های اجتماعی و اکولوژیکی کاربری اراضی و اثرات آن، اجرای چارچوب مدیریتی و برنامه ریزی است. - طبیبیان و همکاران، - 1386
ظرفیت برد
منظور از ظرفیت برد یک منطقه گردشگرپذیر، تعداد گردشگرانی است که آن منطقه می تواند در یک ظرف زمانی معین - روز،ماه،سال - بپذیرد. این ظرفیت به وسعت و توپوگرافی منطقه، نوع خاک، نحوه رفتار جانوری، میزان و کیفیت تسهیلات گردشگری موجود در منطقه بستگی دارد. - زاهدی، - 1385 ظرفیت برد به عنوان راهی برای تفکر در مورد برنامه ریزی، مفید می باشد. توجه را بروی توانایی محیط طبیعی برای، حمایت از رشد متمرکز می کند و نشان می دهد که توسعه باید به عملکرد فرآینده های طبیعی محیط احترام بگذارد. اغلب به ظرفیت برد توریسم به عنوان روشی جهت کنترل روند و عواقب توسعه اشاره شده است. - Hall,1999 -
ظرفیت برد گردشگری:
هر منطقه یا کشوری توانایی محدودی در جذب گردشگر و رشته فعالیت مربوط به آن را دارد که این محدودیت ها را غالبا با تکنیک ظرفیت برد در چهارچوب نظریه توسعه پایدار گردشگری تبیین می کنند. اما قبل از هر چیز این نکته قابل ذکر است که ارائه تعریفی مشخص و قابل درک از ظرفیت برد گردشگری نیازمند بررسی آن به عنوان یک فرآیند در درون فرآیند برنامه ریزی توسعه گردشگری می باشد. این مقوله دارای دو فرآیند موازی و تکمیلی است که می تواند یک چهارچوب کلی جهت راهنمای جوامع محلی، برنامه ریزان و تصمیم سازان باشد. - - Coccossis and Maxa, 2002 در کل مفهوم ظرفیت برد گردشگری به عنوان یک ابزار برای برنامه ریزی در مناطق گردشگری قابل درک است. این یک تکنیک پویاست، که نتیجه آن ممکن است تغییر کند. - - Santos Lobo et all,2013 همانگونه که در شکل - 1 - قابل مشاهده است،
