بخشی از مقاله
چکیده:
تاقدیس ژرف با درازای نزدیک به 43 کیلومتر و پهنای 5 تا 8 کیلومتر و راستای چیره ی شمال باختری – جنوب خاوری، یکی از تاقدیس های واقع در کمربند چین خورده ی کپه داغ می باشد . در این مقاله سعی شده است عناصر سبک چین و مکانیزم چین خوردگی در تاقدیس ژرف مورد بررسی قرار گیرد. در مطالعه ی این تاقدیس 2 پیمایش عمود بر محور تاقدیس صورت گرفته است.
برداشت های صحرایی و اندازه گیری پارامتر های هندسی مربوط به یک سطح چین خورده و تجزیه تحلیل داده ها، حکایت از آن دارد که تاقدیس ژرف یک چین نا متقارن، باز، نیمه زاویه دار و وسیع است و بر اساس طبقه بندی رمزی در رده ی موازی - 1B - قرار می گیرد. مکانیزم چین خوردگی تاقدیس ژرف کمانشی - - Bucke است که فشارش موازی لایه بندی است و نیرو به موازات سطوح اعمال می شود از آن جا که در این منطقه گسل های راندگی نسبت به چین ثانویه هستند، به عنوان گسل های جای گرفته در چین - fold-accommodation fault - معرفی می شوند و به دلیل ضخامت کم رسوبات نرم در منطقه مورد مطالعه، ساز و کار خمشی- لغزشی - flexural-slip - را برای آن معرفی می کنیم.
مقدمه :
در این مقاله تاقدیس ژرف - شکل - 1 واقع در ارتفاعات کپه داغ مورد بررسی قرار گرفته است. تاقدیس ژرف در 95 کیلومتری شمال شرق مشهد در کمربند چین خورده ی کپه داغ واقع شده است. تاقدیس ژرف بین عرض جغرافیایی 47°47´ تا 37°00´ درجه شمالی و طول جغافیایی 59°28´ تا 59°55´ درجه ی شرقی قرار گفته است. درازای این تاقدیس 43 کیلومتر و پهنا آن 5 تا 8 کیلومتر است و راستای عمومی آن ، شمال باختری – جنوب خاوری است.
مرتفع ترین بخش تاقدیس را سازند مزوران تشکیل می دهد. نهشته های رسوبی و واحد های سنگ شناسی تاقدیس ژرف به ترتیب از قدیم به جدید - بر اساس افشارحرب - 1373 بطور مختصر شرح داده شده است. قدیمی ترین واحد سنگ شناسی تاقدیس ژرف سازند مزدوران - سنگ آهک ضخیم لایه - است و بعد از آن شوریجه - لایه های قرمز ماسه سنگ و گنگلو مرا - ، تیرگان - آهک - و سرچشمه - مارن وشیل خاکستری و مقداری لایه ی آهکی - قرار گرفته است - شکل 2 - که مزدوران هسته ی تاقدیس ژرف را تشکیل می دهد.جهت بررسی دقیق این تاقدیس 2 پیمایش عمود بر محور تاقدیس، در چهار روز عملیات صحرایی صورت گرفت
ترسیم برش های عرضی مناسب ترین روش برای پی بردن به مشخصات ساختاری بخش بالایی پوسته ی زمین و بهترین روش، برای ارایه ی اطلاعات سطحی و عمقی ساختار های زمین شناسی، به ویژه چین ها است بنابراین در دو مسیر پیمایش، برش عرضی نیز ترسیم شده است.
شکل -1 تاقدیس ژرف در کمربند چین خورده ی کپه داغ - عکس از - Google earth
شکل– 2 نقشه ی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه - تاقدیس ژرف -
شکل– 3 هسته ی تاقدیس ژرف دید شمال غرب
بحث :
بر اساس برداشت صحرایی انجام گرفته در مسیر های پیمایش 1 و 2 برش های ساختاری عرضی ترسیم شده است این برش ها ساختاری از جنوب باختری به شمال خاوری به ترتیب با AA´ , BB´ مشخص شده است.
برای تشخیص موقعیت محور و سطح محوری چین اطلاعات مربوط به لایه بندی در پهلوی شمالی و جنوبی تاقدیس بر روی استریونت پیاده و نمودار π تهیه شده است
بر این اساس موفعیت محور تاقدیس ژرف در برش 1/290 AA´ و موقعیت سطح محوری 75/205 می باشد و همچنین موقعیت محور تاقدیس در برش10/135 BB´ و موقعیت سطح محوری 59/214 است.
طول موج تاقدیس ژرف در برش 5.1 AA´ کیلومتر و زاویه ی بین پهلو ها 84 درجه است ، در برش BB´ طول موج تاقدیس برابر با 7.1 کیلومتر و زاویه ی بین پهلوها 87 درجه است - مقادیر بر اساس شیب و جهت شیب می باشد
