بخشی از مقاله
چکیده
دانش آموزان در مدارس مکرر با وسایلی که احتمال دارد به باکتری های بیماری زا آلوده باشد مانند میزهای تحریر، شیرهای سرویس بهداشتی و غیره در ارتباط می باشند. این تحقیق با هدف تعیین فراوانی و نوع آلودگی و مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری های جدا شده از سطوح در تماس با دانش آموزان مقطع دوره اول متوسطه صورت پذیرفت.
به این منظور، سوآب های استریل به سطح میزهای تحریر و صفحه کلیدهای اطاق کامپیوتر، شیرهای آبخوری، دستگیره های درب کلاس ها و دستگیره های درب سرویس بهداشتی به عنوان سطوح به ظاهر تمیز کشیده و در کنار یخ به سرعت به آزمایشگاه باکتری شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان انتقال یافت و در محیط های کشت مناسب جهت رشد و جداسازی باکتری ها کشت داده شد.
در این تحقیق، 12 نوع باکتری پیدا شد. در پلیت های مربوط به کیبورد رایانه، میز کلاس و دستگیره درب کلاس تعداد بیشتری کلنی رشد کرد ولی در پلیت های مربوط به آبخوری و دستگیرهی درب سرویس های بهداشتی، تعداد کمتری کلنی به دست آمد. نوع باکتری با توجه به تست های اکسیداز، کاتالاز و خصوصیات میکروسکوپی و ظاهری تعیین گردید.
در این تحقیق باکتری های استافیلوکوکوس، میکروکوکوس، استرپتوکوکوس، باسیلوس، کورینه باکتریوم و اریزوپلوتریکس شناسایی شد و چهار باکتری هم بر اساس تست های انجام شده نامشخص در نظر گرفته شد. اماکنی که تصور می شد آلوده تر باشد مانند دستگیرهی درب دستشویی و شیر آب خوری در مقابل میز، کیبورد و دستگیرهی درب کلاس پاک تر و واجد باکتری های کمتری بود. بنابراین می توان پیشنهاد داد که مکان های نام برده به صورت دوره ای با مواد پاک کننده،تمیز شوند.
از طرف دیگر رعایت بهداشت فردی مخصوصاً شستشوی دست ها بخصوص قبل از خوردن غذا و میان وعده ها برای دانش آموزان ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق، بیشترین حساسیت آنتی بیوتیکی در برابر پنی سیلین و آمپی سیلین و بیشترین مقاومت در برابر سفتازیدیم بود. بنابراین باکتری هایی که در محیط وجود دارند نه تنها از نظر بیماری زایی حایز اهمیت اند بلکه از نظر انتقال ژن های مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک ها دارای اهمیت بسزایی هستند. مقامت در برابر آنتی بیوتیک ها در درمان بسیاری از بیماری های عفونی ایجاد اختلال می کند و باعث کاهش اثر درمانی آن ها می شود.
مقدمه
میکروب ها موجودات زنده بسیار کوچکی هستند که تنها می توان با میکروسکوپ آن ها را مشاهده کرد. در واقع میکروب ها آنقدر کوچک اند که در یک قاشق چای خوری خاک، بیش از یک میلیون میکروب وجود دارد. باکتری ها بیش از 60 درصد از موجودات زنده زمین را تشکیل می دهند و دانشمندان تخمین می زنند که 3-2 میلیارد گونه از آن ها در سیاره زمین وجود دارد. برخی میکروب ها باعث بیماری می شوند اما اکثریت آن ها کاملا بی ضرر است. در واقع ما نمی توانیم بدون آن ها زندگی کنیم، اما بسیاری از آن ها می توانند بدون ما زندگی می کنند.
این موجودات میکروسکوپی نقش کلیدی در حفظ حیات بر روی زمین، بازیافت گازها و تجزیهی گیاهان مرده و مواد حیوانی به مواد ساده تر دارند. انسان می تواند از فعالیت های میکروب ها بهره برداری کند، از جملهی آن ها می توان به تولید دارو، آنزیم ها و مواد غذایی اشاره کرد. از آن ها همچنین برای تبدیل فاضلاب و دیگر زباله های سمی به مواد امن استفاده می شود. میکرو ارگانیسم ها دارای تنوع شگفت انگیزی از اشکال و اندازه هستند و آنها را به 6 گروه باکتری، ویروس، قارچ، تک یاخته، آلگ و آرکی باکتر تقسیم می کنند
باکتریها متنوعترین و مهمترین میکروارگانیسم ها هستند. به طور کلی بدون فعالیت آن ها، حیات بر روی زمین مختل میگردد. به طور یقین یوکاریوتها از موجوداتی شبیه به باکتری به وجود آمدهاند. نظر به این که باکتریها ساختمان سادهای داشته و میتوان به آسانی، بسیاری از آن ها را در شرایط آزمایشگاه کشت داد و تحت کنترل درآورد، میکروب شناسان مطالعات وسیعی درباره فرایندهای حیاتی آن ها انجام دادهاند. هر چند باکتری ها برای موجودات زنده دارای فواید بسیاری هستند، ولی برخی از آن ها در انسان، حیوانات و گیاهان بیماری زا می باشد. باکتری های بیماری زا از راه های مختلفی به انسان منتقل می شود و باعث بیماری در انسان می گردند. از مهم ترین راه های انتقال می توان به داشتن تماس مستقیم یا غیر مستقیم با وسایل و افراد آلوده به باکتری های بیماری زا اشاره کرد
باکتری می تواند از طریق چهار مسیر وارد بدن شود که عبارتند از: دستگاه تنفسی - دهان و بینی - ، دستگاه گوارش - دهان - ، دستگاه تناسلی و در نهایت سطح پوست آسیب دیده. باکتری بیماری زا پس از ورود به بدن، خود را به جایگاه مخصوص خود می رساند، در آن جا تکثیر می کند و به آن محل آسیب می زند. در محیط های مختلف، باکتری های متنوعی وجود دارد که ممکن است از طریق راه هایی که ذکر شد به بدن منتقل شود. میزان آلودگی محیط به باکتری ها بر اساس نوع محیط و موجوداتی که در آن محل به طور موقت یا دائم زندگی می کنند متفاوت است
مدرسه به عنوان یک ساختار اجتماعی، برای آموزش، محیطی را فراهم می نماید که فرزندان ما در آن سال های حساس زندگی خود را سپری می کنند. بهداشت مدارس در سیاست بهداشتی و راهبرد کلی سرمایه گذاری های بهداشتی درمانی کشور و مجموعه برنامه های توسعه و رفاه اجتماعی جایگاه و اهمیت ویژه دارد. حضور در مکان های عمومی یکی از راه های مهم دریافت باکتری ها از محیط است. مدارس، از مکان های عمومی مهمی هستند که کودکان و نوجوانان تقریبا هر روز در آن حضور دارند و با وسایلی که احتمال دارد به باکتری های بیماری زا آلوده باشد مانند میز های تحریر، شیرهای سرویس بهداشتی و غیره در ارتباط می باشند.
مدرسه بعد از خانواده مهم ترین نقش را در سلامت کودک دارد و قطعا ارتقای سطح سلامت جامعه با حفظ بهداشت فردی دانش آموزان میسر است. لذا دانش آموزان با رعایت بهداشت فردی، نقش به سزایی را در حفظ بهداشت محیط در مدارس و ارتقای سطح سلامت جامعه دارنداز. آن جایی که افراد پس از مدرسه معمولاً به منازل خود بر می گردند، در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی ممکن است دیگر اعضای خانواده نیز در معرض آلودگی قرار بگیرند. بنابراین بررسی میزان آلودگی وسایلی که افراد در مدارس بیشترین تماس را با آن ها دارند، به افزایش آگاهی های ما از آلودگی موارد مذکور به باکتری ها و راه های مقابله با ابتلا به آن ها کمک می کند
مواد و روش کار
برای انجام این مطالعه ابتدا به تعداد مورد نیاز سوآب استریل تهیه شد. به منظور تهیه نمونه باکتری شناسی، سوآب ها به سطح میز های تحریر و صفحه کلیدهای اطاق کامپیوتر، شیرهای آبخوری، دستگیره های درب کلاس ها و دستگیره های درب سرویس بهداشتی به عنوان سطوح به ظاهر تمیز کشیده شد و هر از یک از سوآب ها در لوله آزمایشگاهی استریل دربدار قرار گرفت. پس از تعطیل شدن مدرسه، نمونه ها - سوآب ها - در کنار یخ به سرعت به آزمایشگاه باکتری شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان انتقال داده شد و در محیط های کشت مناسب جهت رشد و جداسازی باکتری ها کشت داده شد. نمونه ها در محیط های مک کانکی آگار و بلاد آگار کشت داده شد و برای 24 ساعت در انکوباتور با دمای 37 درجه سانتی گراد قرار گرفت.
