بخشی از مقاله
چکیده
امروزه خلاقیت و نوآوری و ایجاد تغییر و دگرگونی در سازمان ها، مؤسسات و شرکت ها یک امر ضروری است؛ چراکه جامعه ، سازمان ها و سایر واحدهای وشرکت ها همه در حال تغییر و تحول هستند و هر سازمانی که نخواهد از این تغییر و تحولات تبعیت کند و یا در خود تحول ایجاد نماید محکوم به فناست. در دنیای سازمانی امروز مدیران خلاق، سازمان های خلاق و کارکنان خلاق اضلاع مثلث خلاقیت هستند که بدون هر یک، خلاقیت و نوآوری به سر منزل مقصود نمی ر سد. ساختار سازمانی مناسب، حمایت و پشتیبانی و تشویق مدیران دو عنصر اساسی در خلاقیت کارکنان هر سازمان می باشد و زمینه ها و شرایط بروز خلاقیت امری الزامی است که سازمان ها می بایست آن را فراهم سازند تا به اهداف مورد نظر دست یابند.
مقدمه
پس از گذشت سال های متمادی، دانش و تجربه بشری به اینجا انجامید که برای تحقق آرمان ها، هدف ها، رفع نیازها، مشکلات و در نهایت پیشرفت همه جانبه، جوامع بشری نیازمند سازمان در تمامی حوزه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، آموزشی، فرهنگی، امنیتی و مانند آن ها هستند و برای دستیابی به موارد مذکور چند قرنی است که در کشورهای مختلف جهان سازمان های کوچک و بزرگ جهانی، منطقه ای و داخلی ایجاد شده است و روزبه روز به ابعاد، پیچیدگی و انواع سازمان ها اضافه می شود.
در واقع زندگی بشر امروزی بدون سازمان میسر نیست. این سازمان های رو به رشد برای بقاء و تداوم نقش مثبت و سازنده خود نیازمند توسعه خلاقیت ازطریق افکار، اندیشه ها، نظرات تازه و نو هستند تا بتوانند پویایی خود را تضمین کنند و گرنه رو به زوال و نابودی خواهند بود. خلاقیت کارکنان در محیط کار، پایه اصلی ارتقای عملکرد هر سازمانی است. استفاده کارکنان از توان خلاقیت و نوآوری شان در فرآیند های شغلی نیاز به وجود رغبت و تمایل درونی آن ها دارد.
تحقیق در مورد خلاقیت و عناصر آن بیش از یک قرن پیش توسط دانشمندان علوم اجتماعی آغاز شده است، ولی اولین پژوهش جدی را گیلفورد2در سال 1950 انجام داد. وی خلاقیت را با تفکر واگرا مترادف می دانست. پس از او محققان خلاقیت را با تعابیر متعددی بیان نموده اند به طوری که هر تعریفی بیانگر یکی از ابعاد مهم فراگرد خلاقیت می باشد. در لغت نامه دهخدا، خلاقیت به معنای خلق کردن و به وجود آوردن است و فرد خلاق شخصی است که دارای عقاید نو باشد. در فرهنگ وبستر - 2003 - 3، خلاقیت ، قدرت و توانایی خلق و ایجاد مفاهیم یا به کارگیری آن در شکل جدید از طریق مهارت های ذهنی تعریف شده است. - سام خانیان وجهانیان، . - 1381
لوتانز - 1992 - 4 خلاقیت را به وجود آوردن تلفیقی از اندیشه ها و رهیافتهای افراد در یک روش جدید می داند. - به نقل ازرشیدی، پورصادق، 1387، ص . - 68 "خلاقیت را می توان توانایی دیدن چیزها با یک نگاه نو و غیر معمولی، دیدن مشکلاتی که هیچ کس دیگر امکان تشخیص موجود بودن آنها را ندارد و سپس ارائه رهیافت های جدید، غیر معمول و اثر بخش دانست. نوآوری نیز اندیشه خلاق تحقق یافته و عملیاتی شده می باشد". - پالیتیس5، 2005، ص - 182
"خلاقیت، توانایی کاربرد دانش برای حل مسئله و نوآوری است. خلاقیت همواره شامل ایده های جدید نیست بلکه گاهی می تواند درباره انتقال دانش موجود به موقعیت های جدید و قراردادن آنها در موقعیت های متفاوت باشد و یا می تواند در مرتبط ساختن روش هایی که قبلا وجود نداشته اند، به کار گرفته شود" - نیاز آذری و همکاران، 1390، ص - 81 "خلاقیت، توانایی فرد برای تولید پاسخی به طور کامل نوین در مواجهه با مسائل است و پاسخ خلاق، نخست نباید شامل تکرار چیزی باشد که فرد در گذشته دیده یا شنیده است و دوم پاسخ باید مسئله را به گونه ای مناسب و سودمند حل کند. - تسبیح سازان، 1380، ص - 19 فرآیند خلاقیت در تعامل فرد با محیط شکل می گیرد؛ محیط منجر به تحریک فیزیکی و اجتماعی می شود و خلاقیت را در اعضا تقویت می کند. - جونز6، 2003، ص. - 1257 " خلاقیت، نقش مهمی در توسعه آتی کشورها ایفا می کند. مطالعات قبلی در مورد خلاقیت، براین دیدگاه تأکید دارد که خلاقیت، عامل مهمی درتوانایی رقابت و توسعه ملی است. - پور