بخشی از مقاله
گردشگری در جهان کنونی به عنوان صنعتی پاک و سومین پدیدهی اقتصادی پویا، پررونق و رو به توسعه پس از صنایع نفت و خودروسازی، توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده است. گردشگری میتواند اثرات متفاوت و قابل توجهی در منطقهای گردشگرپذیر برجای بگذارد. این اثرات میتوانند اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیستمحیطی باشند. برنامهریزان و سیاستگزاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد میکنند. با توجه به گستردگی کاربرد توسعهی پایدار این واژه به اشکال گوناگون توصیف شده و در اصل فرآیند دگرگونی روابط بین نظامها، فرآیندهای اجتماعی، اقتصادی و طبیعی میباشد.
کشور ایران با توجه به اینکه جزو پنج کشور جهان از نظر تنوع اقلیمی و جزو ده کشور جهان از نظر تاریخی و فرهنگی است ولی درآمد ایران، علی رغم دارابودن پتانسیلهای بسیار بالای کردشگری، معادل 1/777 میلیارد دلار یعنی تنها حدود یک هشتم درآمد کشور ترکیه گزارش شده است. مقاله حاضر بااستفاده از منابع کتابخانهای شامل کتب، مجلات، مقالات و سایتهای اینترنتی تهیه شده است و نتایج بدست آمده نشان میدهد که بااستفاده بهینه از پتانسیلها و قابلیتهای کشور و به ویژه شهرستان شاهرود از جهات مختلف به خصوص گردشگری و جلوگیری از تخریب این قابلیّتها میتوان به سوی توسعه پایدار حرکت کرد و پیش رفت.
1. مقدمه
گردشگری در جهان کنونی به عنوان صنعتی پاک و سومین پدیدهی اقتصادی پویا، پررونق و رو به توسعه پس از صنایع نفت و خودروسازی، توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده است. - - 1 گردشگری صنعتی است که توسعه آن نیازمند آکاهی و شناخت کافی از مسائل و عوامل موثر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. بدون آگاهی از امکانات موجود در هر منطقه، امکان برنامهریزی و پیشبینی علمی و اصولی وجود نخواهد داشت. در واقع شناخت توانهای طبیعی، اجتماعی و غیره در هر منطقه، به برنامهریز این امکان را میدهد تا براساس وضع موجود و توانهای منطقه، توسعه و جهت آن را شناسایی کند. - 2 -
کشور ایران با دارابودن جاذبههای غنی تاریخی و جغرافیایی، کشوری مستعد برای جذب گردشگران خارجی میباشد. صنعت توریسم برای کشور ایران که اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از نفت داشته میتواند در جهت رهایی از معضلاتی همچون بیکاری، اقتصاد تک محصولی و ... کمک قابل توجهی میکند. - - 3 درآمد کشور ایران، علی رغم دارابودن پتانسیلهای بسیار بالای گردشگری، معادل 1/777 میلیارد دلار یعنی تنها حدود یک هشتم درآمد کشور ترکیه گزارش شده است - - 4 عدم توجه کافی به 4 اصل صنعت کردشگری یعنی ساختار، آموزش، فرهنگ و بهداشت از جمله موانع گردشگری در کشور است. - - 5
.2روش تحقیق
مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. شیوهی گردآوری دادههای تحقیق نیز مطالعهی کتابخانهای شامل کتب، مجلات، مقالات و استفاده از منابع الکترونیکی میباشد. محدودهی مطالعه شده در این مقاله، جزیره ی کیش واقع در شمال آبهای نیلگون خلیج فارس می باشد.
.3مفاهیم و تعاریف
.1 - 3گردشگری
گردشگری معادل فارسی واژهی Tourism در زبانهای انگلیسی، فرانسه و آلمانی است که به صورت مصطلح در زبان فارسی به صورت جهانگردی ترجمه شده است. ریشهی این واژه از اصطلاح Tornus یونانی و لاتین گرفته شده که یکی از معانی آن گردش کردن و یا گشتن است و با پسوند ISM به صورت اسم مصدر توریسم یا گردشگری درآمده است - 6 - سازمان جهانی گردشگری ، توریسم را اینگونه تعریف میکند: گردشگری یک صنعت خدماتی است که شامل تعدادی از ترکیبات مادی و غیرمادی میباشد. عناصر مادی شامل سیستمهای حمل و نقل - هوایی، راه آهن، جادهای، آبی و امروزه فضایی - ، پذیرایی - مسکن، غذا، تورها - و خدمات مربوط به آن نظیر خدمات بانکی، بیمه و خدمات بهداشتی و ایمنی میشود. عناصر غیرمادی شامل استراحت، آرامش، فرهنگ، ماجراجویی و تجربیات جدید و متفاوت میباشد - 4 -
.2 - 3توسعه پایدار
عبارت توسعه پایدار برای اولین بار در سال 1970میلادی در "اعلامیهی کوکویک" Cocoyoc delaration در خصوص محیط زیست و توسعه به کار رفت. کمیسیون جهانی در سال 1987میلادی، توسعهای را پایدار میداند که نیازهای نسل حاضر را برآورده نماید بدون اینکه توانایی نسلهای آتی را برای رفع نیازهای خود به مخاطره اندازد. به عبارت دیگر به تغییرات بنیادی در نحوهی بهره برداری از منابع، سرمایهگذاری و توسعه فن آوری اطلاق میگردد که این تغییرات به صورت هماهنگ بوده به طوری که پتانسیل منابع موجود حال و آینده را برای تأمین نیاز انسانها مورد توجه قرار میدهد. - 7 -
