بخشی از مقاله
چکیده
رشد یا زوال سازمانهاي پروژه محور بستگی به قابلیت آنها در اجراي موفق پروژه ها در چارچوب زمان، بودجه و کیفیت تعیین شده دارد. در محیط پر رقابت کنونی، شرکتهاي پروژه محور نیازمند توسعه و ارتقاء سیستم هاي اطلاعاتی مدیریت پروژه در سازمان خود هستند. از آنجائیکه شرکت هاي ساختمانی به طور طبیعی پروژه محور می باشند، محققان معتقدند جاي بسیار زیادي براي توسعه سیستم اطلاعاتی مدیریت پروژه مبتنی بر تکنولوژي اطلاعات وجود دارد. نتایج بدست آمده از بررسی هاي انجام شده دراین تحقیق نشان می دهد که بهبود کسب و کار و بقا در بازار ملزم به پیشرفت هاي سازمانی مبتنی بر کاربرد صحیح تکنولوژي اطلاعات می باشد. براساس این نتایج پیشنهاداتی براي بهبود و توسعه کاربرد تکنولوژي اطلاعات در مدیریت پروژه هاي ساخت و ساز نیز ارائه شده است.
-1 مقدمه
در هر پروژه هر یک از سطوح مدیریت پروژه، به دسته اي از اطلاعات نیازمند می باشند. مدیران ارشد جهت تصمیم گیري استراتژیک، به اطلاعات کلان پروژه نیاز دارند. مدیران پروژه نیاز به اطلاعات و گزارشاتی دارند که بتواند جهت دستیابی به اهداف پروژه در چارچوب زمان، هزینه و کیفیت، کنترل موثري بر پروژه داشته باشند و دست آخر اعضاء تیم پروژه نیز داراي مسئولیت هاي جداگانه اي بوده و با همکاري یکدیگر در چارچوب مسئولیت هاي خود در رسیدن به اهداف پروژه تلاش می نمایند2]و.[1 بنابراین ضرورت بکارگیري تکنولوژي اطلاعات به عنوان یک ابزار مدیریت پروژه بیش از پیش احساس می گردد.
اما آیا به راستی اطلاعات به عنوان یک منبع در پروژه ها شناخته شده است؟ آیا جهت بهبود پیوسته بهره وري و کیفیت پروژه ها از اطلاعات به طور کافی استفاده می شود؟ آیا در پروژه ها بودجه کافی به تکنولوژي اطلاعات اختصاص داده می شود؟ بر اساس این سوالات و سوالات مشابه دیگر دراین تحقیق پرسشنامه اي طراحی گردیده است تا میزان بکارگیري کاربردهاي تکنولوژي اطلاعات در پروژه هاي ساخت و ساز مشخص گردد. این پرسش نامه در سالهاي 86 تا 88 بین بیش از 80 شرکت توزیع گردیده است. شرکت هاي موردنظر پیمانکاران، شرکت هاي مشاوره، شرکت هاي طراح و تولید کننده مواد ساختمانی بوده اند. از بین 80 پرسشنامه توزیع شده 65 پرسشنامه تکمیل شده عودت داده شد که براساس اطلاعات بدست آمده از آن، نتیجه گیري و پیشنهاداتی ارائه شده است.
-2 مدیریت پروژه
مدیریت پروژه به کارگیري دانش، مهارت ها، ابزار و تکنیک هاي لازم در اداره جریان اجراي فعالیت ها، به منظور رفع نیازها و انتظارات متولیان از اجراي پروژه است. مدیریت پروژه در اجراي این مهم از دو بازوي قدرتمند برنامه ریزي و کنترل پروژه بهرهفمی گیرد[3]ل براي برنامه ریزي می توان از تکنیک هاي مختلف برنامه ریزي و برنامه بندي زمانی، روش هاي تعیین سطح منابع و همچنین از روش هاي موازنه زمان و هزینه استفاده نمود. بدیهیست عملیات برنامه ریزي و برنامه بندي زمانی مربوط به قبل از شروع عملیات اجرایی بوده ولی فعالیت هاي کنترل همراه با عملیات اجرایی ادامه دارد. در برنامه ریزي و برنامه بندي زمانی، پارامترهاي زمان، هزینه و سایر منابع و امکانات لازم به نحوي تعیین می شودند که بتوان پروژه را به اقتصادي ترین صورت ممکن اجرا نمود.
امورکنترل به این منظور اعمال می شوند که کارهاي اجرایی مطابق آنچه که برنامه ریزي و برنامه بندي شده اند انجام شوند. بنابراین به منظور فراهم شدن امکانات لازم جهت کنترل، لازم است در ساختار سیستم هاي مدیریت پروژه ها، شرایط و وسایل لازم براي دریافت اطلاعات بازتابی فراهم شده باشند5]و.[4 فیکی از ابزارهاي موثر براي فراهم نمودن این شرایط، استفاده از تکنولوژي اطلاعات در سیستم هاي اطلاعات مدیریت پروژه هاست. قبل از پرداختن به این بحث که موضوع اصلی این مقاله است، ابتدا لازم است مفوم تکنولوژي اطلاعات تشریح و تعاریفی از آن ارائه شود.
-3 تکنولوژي اطلاعات
تکنولوژي اطلاعات به دانش و مهارت استفاده از کامپیوتر و سیستم ارتباط از راه دور، ذخیره سازي، کاربرد و انتقال اطلاعات تأکید دارد. تکنولوژي اطلاعاتی رشته اي است که از منابع الکترونیکی براي دستیابی به اطلاعات استفاده می کند. علوم کامپیوتر و مهندسی اطلاعات بیشتر به سمت فناوري جهت گیري کرده اند، در حالیکه فناوري اطلاعات شامل مسائلی است که به گسترش علوم کامپیوتر، طراحی، توسعه، راه اندازي و اجراي سیستم ها و کاربردهاي اطلاعاتی مربوط است. فعالیت در زمینه تکتولوژي اطلاعات در گذشته به معنی کارکردن براي شرکت هاي نرم افزاري بود. اما امروزه تعریف تکنولوژي اطلاعات گسترده تر شده است و تقریباً هر نوع فعالیتی را در بر می گیرد. فن آوري اطلاعات بخش هاي گوناگون سازمان را به یکدیگر پیوند می دهد و همزمان ابزار کنترل و نوآوري است.[6]
تکنولوژي اطلاعات مفهومی است که تا به امروز تعریف جامع و دقیقی از آن ارائه نشده است. برخی در تعاریف خود بر محور فناوري تأکید دارند و آن را مجموعه اي از سخت افزار، نرم افزار، پایگاه داده ها و دیگر تجهیزات ارتباطی می دانند و گروهی نیز با توجه به نوآوري هاي حاصل از آن، به مجموعه اي از سیستم ها، کاربران و مدیریت اطلاعات سازمان تأکید دارند که می تواند شیوه کسب و کار را دچار تحول کند و به عنوان یک برتري رقابتی در محیط هاي کسب و کار امروزي مطرح شود.[7]
تعاریف مختلفی از تکنولوژي اطلاعات در مقالات مختف وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از:
• تکنولوژي اطلاعات به معناي جمع آوري، ذخیره، پردازش، توزیع و استفاده از اطلاعات است و محدود به سخت افزار نیست.
• تکنولوژي اطلاعات در تعریف دقیقش به جنبه هاي تکنولوژ ي سیستم هاي اطلاعاتی بر می گردد که شامل سخت افزار، نرم افزار، شبکه و وسایل دیگر است.
• تکنولوژي اطلاعات نه تنها به توانایی هاي پردازش داده ها توسط رایانه بلکه به مهارت هاي انسانی و مدیریتی در بهره برداري از آنها دلالت دارد. بنابراین تکنولوژي اطلاعات نه فقط شامل رایانه و دیگر تجهیزات می شود، بلکه توانایی ها و اقدامات در نحوه انجام کار را نیز در برمی گیرد.
• تکنولوژي اطلاعات به اشکال مختلف فناري اطلاق می شود که به پردازش، نگهداري و ارسال اطلاعات به شکل الکترونیکی می پردازد. تجهیزات فیزیکی براي این امر شامل رایانه، تجهیزات ارتباطی، شبکه ها، تجهیزات انتقال داده و مواردي از این قبیل است.[8]
