بخشی از مقاله
چکیده:
تجارب احساسی مادران در ارتباط با نوع تولد فرزند و اولین تماس فیزیکی در راستای جامعه شناسی احساسات و جامعه شناسی سلامت قرار میگیرد، زایمان امری طبیعی است که از همکاری پزشک و مادر باردار انجام می پذیرد،در کشورمان نیز با توسعه و پیشرفت علوم طبیعی و پزشکی زایمان ابعاد نوینی در پیش گرفته است. این تحقیق در بین30 تن از زنان باردار در هفته آخر بارداری - ویک هفته پس از آن - انجام پذیرفت. روش به کار گرفته در این تحقیق از دو روش کیفیِ مصاحبه گروهی متمرکز و مصاحبه فردی که هر مصاحبه بصورت گروهی 110 دقیقه و 45 دقیقه مصاحبه های فردی صورت پذیرفته است. کلیه مراحل تحقیق نیز از طریق نرم افزار کیفی - Nvivo1 - Ver 8 به انجام رسیده است.
نتیجه بحث نشان دادکه: عمده ترین دلایل سزارین در میان افراد نمونه تحقیق عبارتند از :احساس ترس اززایمان ،رفاه،عمل سزارین نخست،حفظ اندام و زیبایی و رضایت جنسی می باشد که از این میان اغلب زنان نمونه از حیث تحصیلات نگرش متفاوتی نسبت به زایمان سزارین داشته اند که در میان مادران بی سواد اولویت سزارین را بترتیب تجویز پزشک،حفظ اندام و زیبایی و رفاه اقتصادی ناشی شده و در میان مادران کم سواد نیز بترتیب رفاه اقتصادی،ترس از زایمان و حفظ اندام و زیبایی عنوان شده است اما نگرش متفاوتی در مادران باسواد وجود دارد که بترتیب رضایت جنسی،ترس از زایمان و ترس از زایمان را علل سزارین خود دانسته اند که در نهایت می توان گفت اولویت اول در مادران بیسواد تجویز پزشک ،در مادران کم سواد رفاه اقتصادی ، در مادران باسواد عالیه رضایت جنسی می باشد اما با توجه به گفته های مادران قبل از سزارین و پس از سزارین نشان می دهد که تلقی مادران از سزارین آن چیزی نیست که می اندیشند بطوریکه اغلب نمونه تحقیق پس از زایمان سزارین آن را تجربه ای جدی و عملی درجه یک دانسته و برای بار بعدی اصرار بر عمل واژینال داشته اند.
واژگان کلیدی:جامعه شناسی سلامت،کیفی،تجارب احساسی
مقدمه:
از دهه 1990 شماری از مطالعات کوشیدند جامعه شناسی احساسات را با جامعه شناسی پزشکی پیوند دهند. بررسی اجمالی ادبیات تحقیق در این حوزه حاکی از آن است که تاثیر مدیریت احساسات بر سلامت مورد توجه بود، اما بیشتر مطالعات این حوزه الگوهای سازمانی حاکم بر تجربه احساسات را بررسی کرده و کمتر به افراد در این مباحث پرداخته اند در. عین حال وقتی از سلامت سخن به میان می آید، این پرستارها و پزشکان هستند که غالباٌ در مرکز توجه تحقیقات میدانی بوده اند. اما جامعه شناسی سلامت و پزشکی اجتماعی در پی درگیر نمودن حلقه های اتصال این کارگزاران سلامت با مشترکین و مردم همت می گمارد از روی با رویکرد پزشکی شدن جامعه به مساله گرایش به سزارین مطمع نظر قرار گرفته است. زایمان امری طبیعی و و رایج جهت تکثیر نوع انسانی است و قرن هاست که کیفیت های متفاوتی را تجربه نموده و امروزه با گسترش علم زایمان مرسوم که واژینال بوده نوع نوینی را در کنار خود که زایمان سزارین نام دارد جای داده است.
سزارین عمل جراحی تخصصی و جدی است که با شکافتن پوست روی شکم،عضلات زیر آن و جداره رحم همراه می باشد.طبق آمار جهانی 10درصد زایمانها در دنیا به روش سزارین انجام می شود اما این رقم در ایران به بیش از 35 درصد زایمانها به صورت جراحی سزارین صورت می گیرد .البته این مورد در برخی بیمارستانهای کشور به بیش از 90در صد نیز می رسد. - WHO - امروزه این موضوع بعنوان یک مسئله ای اجتماعی در ایران مبدل گردید بطوریکه گرایش به زایمان واژینال در مادران جوان رو به کاهش نهاده است.این در حالیست که مطالعات محققان نشان می دهد که نوزادان متولد از طریق واژینال کمتر دچار بیماری می شوند و آسم در نوزادان سزارینی بالاست. همچنین در ابتلای مادر به عفونت داخلی نیز در سزارین بالاست.
در ین راستا بدون هر گونه سخن فرسایی این بررسی در پی مطالعه کیفی دلایل سزارین در مادران شهر ساری می باشد.آمار سزارین در ایران بیش از 5 برابر نرخ جهانی آن است اما رقم ثابتی را نمی توان با توجه بیمارستانهای دولتی و خصوصی وجود ندارد.چرا که در بیمارستان های خصوصی بیشتر زایمان ها به سزارین ختم می شود. - همان - زایمان سزارین در کشورمان رو به فزونی است این در حالیستکه در کشورهای صنعتی و... متخصصین امر توانسته اند با توصیه ها و آموزش اجتماعی-پزشکی و تشویق به ورزش بسیاری از تمایلات به سزارین را کاهش بخشیدند. - جمشیدی ،1379 ص - 55که با این تلاش موفق شدند بسیاری از آموزش دیدگان و تحصیل کردگان را به زایمان طبیعی سوق دهند.نوزادانی که از طریق سزارین متولد شدند 4 برابر بیشتر از نوزادان متولد زایمان واژینال دچار نارسی ریه هستند و این موجب می گردد که نوزادان تا مدتی پس از تولد در بخش مراقبتهای ویژه باشند. - Organization for Economic،1960ص - 71
این مورد در مورد سکته نیز صادق می باشد. - 1984،صFarhud DD, Kamali49 - در بررسی تعیین فراوانی و علل سزارین های انجام شده در بیمارستان بقیه اله "عج" طی سال 1378، کاشانی زاده نفیسه نتیجه نشان داد در مجموع 1869 مورد - %52,3 - سزارین داشتند. اگر چه در مجموع%71,2کل اعمال جراحی مربوط به زنان را عمل سزارین تشکیل داده بود. بیشترین فراوانی سزارین در گروه سنی 25 - 31 سال بود. ارتباط معنی داری بین تعداد پاریتی و تمایل به سزارین مشاهده نشد. سزارین تکراری - 41,2 - مهمترین علت انتخاب سزارین به عنوان روش زایمان بود و تنگی لگن - %9 - و عدم پیشرفت - %7,3 در مراتب بعدی قرار داشتند.
شیوع بالای سزارین نشان دهنده وجود تأثیر عواملی چون کاهش پاریتی زنان، افزایش سن زنان باردار، تمایل و اصرار بیماران به انجام سزارین به علت عدم تحمل دردهای زایمانی و نگرانی از بابت شکایت قانونی به بهانه سهل انگاری درمانی می باشد. به نظر می رسد با برنامه ریزی آموزشی جهت اصلاح ساختار مراکز درمانی وحمایت های قانونی آن می توان در جهت کاهش مطلوب میزان سزارین اقدام نمود. - کاشانی زاده،1387ص - 96ارتباط سزارین و مدت شیردهی در مادران شیرده - نبوی زاده سیدحسام الدین وهمکاران - نشان داد بین سطح تحصیلات مادر و نوع زایمان ارتباط معنی دار وجود داشت و با افزایش سطح تحصیلات، میزان سزارین به خصوص نوع انتخابی آن افزایش یافته بود.
نوع زایمان و وضعیت شیردهی با شغل مادر ارتباط معنی دار داشت. میزان سزارین در خانمهای شاغل درمقایسه با خانمهای خانه دار بالاتر بود. بانوان خانه دار موفقیت بیشتری در تداوم شیردهی برای 12 ماه و بیشتر داشتند بطوری که %26,7 مادران شاغل و %73,3 مادران خانه دار کودک خود را 12 ماه یا بیشتر شیر داده بودند.مادران شاغل یا از ابتدا تصمیم به شیردهی نداشتند و یا با شروع شیردهی و برخورد با مشکلات شیردهی را کنار گذاشتند ولی در این میان مادران شاغلی بودند که با برنامه ریزی دقیق و اهتمام در امر شیردهی کودکشان در این کار موفق و راضی بودند.
بین مدت شیردهی و روش زایمان در این مطالعه ارتباط وجود نداشت.نتیجه گیری: بنظر می رسد تمایل به شیردهی در این مطالعه به دلیل تمایل و رغبت فرهنگی به تغذیه کودک با شیر مادر است البته آموزش مادران سهم بزرگی در حفظ این میل و رغبت دارد. . - نبوی زاده،1383ص - 74بررسی آماری میزان و موارد سزارین در استان آذربایجان شرقی در سال 1376، جودتی احمدرضا و همکاران نشان داد که درصد شیوع سزارین در کل استان %27 در سال 1376 بوده است همچنین درصد سزارین در مراکز دولتی %25,5 کل زایمانهای انجام یافته آن مراکز و در مراکز خصوصی %62,5 کل زایمانهای انجام یافته آنها را شامل است.
دلایلی که موجب سزارین می شود:
- 1 عدم تطابق سر جنین با لگن مادر : اغلب اینگونه موارد موقع دردهای زایمانی مشخص می شوند به این ترتیب که با وجود انقباضات زایمان ، پیشرفت زایمان خوب نیست و یا این که در معاینه داخلیمتوجه این عدم تطابق می شود .موارد تنگی و یا اختلاف اندازه بسیار فاحش ، قبل از دردها در یک معاینه دقیق داخلی که توسط ماما یا پزشک در آخر ماه که %27 است.- 2 زجر جنین : به معنای تغییرات بارز در تعداد ضربان قلب جنین است که نشان دهنده این موضوع می باشد که میزان اکسیژن خون او کافی نیست و مواد زاید خونش بیش از اندازه است و علل سزارین به طور اورژانسی است که %25 است.- 3 طرز قرار گرفتن جنین به طور غیر عادی : وضعیت طبیعی قرار گرفتن جنین به صورت سر به پایین و داخل لگن مادر است اگر مثلاً جنین به صورت عرضی قرار گیرد امکان زایمان طبیعی وجود ندادر .
در صورتیکه پاهای جنین داخل لگن مادر باشد - سر او بالا باشد - در برخی موارد امکان زایمان طبیعی وجود ندارد در اغلب مواقع سزارین انتسابی است.- 4 مشکلات مربوطه به جفت و بند ناف : اگر جداشدن زودرس جفت صورت گیرد و یا جفت به جای این که در قسمت فوقانی رحم واقع شود بر روی دهانه رحم قرار گیرد - جفت سرراهی - بهترین روش زایمان همان سزارین است.- 5 سزارین قبلی قبلاً: اعتقاد بر این بود که اگر یک بار سزارین شد ، باید همیشه سزارین شود . البته در برخی بیماران این قانون هنوز حاکم است ولی امروز اعتقاد بر اینست که اگر علت سزارین قبلی در این حاملگی وجود ندارد . البته خانم های که قبلاً سزارین شده اند و برش روی زخمشان عرضی بوده و مورد ....... برای زایمان ندارد.
- 6 جفت نارس و دیررس : کمتر از 38 هفته و بیشتر از 42هفته چون جنینهای نارس احتمالاً تحمل فشار زایمان طبیعی را نخواهندداشت و جنینهای زودرس به علت درشتی و اشکال خون رسانی آنها نز دچار مشکل در زایمان طبیعی است.- 7 جنینهای دارای مشکلات RH خون : جنینهایی هم مشکلات ناشی از RH خون دارند بهتر است با روش سزارین متولد شوند چون به اندازه کافی قوی نیستند که زایمان طبیعی را تحمل کنند.- 8 چند قلویی : گاهی زایمان دوقلوها به طور طبیعی صورت می گیرد اما در اغلب موارد سزارین به عنوان بهترین راه حل انتخاب می شود حاملگیهای بیش از دوقلو حتماً به سزارین ختم می شود. - جودتی،1376ص - 75
در بررسی سطح آگاهی زنان باردار نسبت به معایب و مزایای زایمان طبیعی و سزارین در تهران طی 6 ماهه اول سال 1384، ارجمندی بانو و.. سطح آگاهی کلی خانم های باردار ساکن شهر تهران در زمان مطالعه، در حد نسبتا مطلوبی بود، اما اطلاعات کسب شده توسط آنها، محدود و دارای سوگیری بوده است. بدین ترتیب انجام برنامه ریزی مدون و صحیح، جهت آموزش و ارتقای سطح آگاهی خانم ها نسبت به این موضوع لازم به نظر می رسد - ارجمندی،1386ص - 67بررسی زایمان طبیعی پس از یک بار سزارین و تاثیر آن بر روی نتایج حاملگی، یوسف زاده صدیقه و...نتایج نشان داد که در صورت تکرار سزارین، مدت بستری شدن در بیمارستان 3,1 - در مقابل 1,2 روز - و هم چنین عوارض به دنبال عمل جراحی
