بخشی از مقاله
چکیده:
ادبیات مقاومت در واقع ایستادگی و مقاومت در برابرنزاع و درگیری است، که با جنگ رابطه ی تنگاتنگ دارد. در این مقاله به بررسی جایگاه شهدای مدافعان حرم در اشاعهی فرهنگ ادبیات مقاومت می پردازیم.اصطلاح »مدافعان حرم« زمانی ایجاد شد که جبههی النصره شاخهی القاعده در سوریه،در دهم اردیبهشت ماه 1392علاوه بر نبش قبر حجر بن عدی، تهدید به تکرار این اقدام در حرم حضرت زینب - س - کرد؛ مدافعان حرم کسانی هستند، که در این راه قدم برداشته و به دفاع از حرم حضرت زینب پرداخته اند ودر این راه به شهادت رسیدند.بهدلیل اهمیت این موضوع این مقاله بررسی نقش شهدای مدافع حرم در فرهنگ مقاومت می پردازدآنان که به دفاع از حرم و ایستادگی در برابر داعش پرداخته و در این راه به شهادت رسیدند، این عمل خطیر و انسانی آنها در ادبیات بهویژه ادب پایدرای تبلور یافته که بررسی این آثار به منظور، تبیین نقش آنها در فرهنگ مقاومت حائز اهمیت خواهد بود.
بدین منظور به بررسی نقش دو شهید مدافع حرم »شهید حججی و سنجهونلی« و نقش آنها در ادبیات پایداری و فرهنگ پایداری پرداخته و تلاش کردیم به این پرسش پاسخ دهیم که شهدای مدافع حرم در دفاع از حرم و ایستادگی در برابر داعش چگونه از فرهنگ پایداری اسلامی الهام گرفتهاند؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که، آنها برای رسیدن به آرمانهای خود از فرهنگ عاشورایی بسیار الهام گرفتند، به گونهای که اشعاری که دربارهی ایندو شاعر سروده شدهگویای الهام شاعران از عاشورا و قیام امام حسین - ع - است.
کلید واژه: شعر پایداری،داعش، جنگ سوریه، مدافعان حرم.
مقدمه:
زنده نگه داشتن عصارهی جریان مقاومت در جهان اسلام را مدیون خون شهداهستیم که گروهی از این شهدا شهدای مدافع حرم است. مدافعین حرم از نمادهای بارز فرهنگی در عصر کنونی هستند که بایروحیهجهادی خود راهیِ کارزار مقاومت شده و جان خود را طَبَقِ اخلاص قرار دادند.واژه ی مقاومت، برگرفته از فعل ثلاثی مجرد»قام« به معنای به پا خاستن و برخاستن و نیز پایدارماندن است. این واژه بر وزن »مفاعله« و به معنای با کسی باهم برخاستن ویا با هم از جا بلند شدن و با کسی ضدیت کردن و نیز ایستادگی و پایداری کردن است. - عمید، - 1389:965 معنای غالب در واژهی مقاومت، ایستادگی ومقاومت در برابر چیزی است که توازن و تعادل را بر هم زده،خواه این عامل درونی باشد، مانند امیال نفسانی یا بیرونی مانند: بیماری یا تجاوز و اشغالگری - میر قادری وکیانی،بیتا: - 71-70
معنای لغوی مقاومت بر میآید، که محدود به رویارویی در میدان جنگ نیست و هر نوع مقاومت و پایداری در برابر عوامل برهم زننده تعادل و توازن را شامل میشود،با این حال مقاومت،شامل پایداری در برابر هرگونه عامل بیرونی و درونی می شود بنابراین مقاومت یک وجه قتالی نیست،بلکه یک رویارویی فرهنگی ،تبلیغاتی،تربیتی و اخلاقی و سلوکی و اقتصادی و سیاسی و نظامی است مقاومت، سیاست و سلوکی ممتد است و نه حادثه یا لحظه؛ بلکه کاری تمدنی و فراگیر و مستمر ومتکامل و مستقر در رویارویی با مبارزه طلبیها، دشمنیها و تجاوزگریها یا هرچیز دیگری است، که برهم زنندهی تعادل و توازن باشد. براین اساس مقاومت در کلیه عکس العملهایی اطلاق میگردد که ممکن است به شکل تدابیر اجرایی و بازدارنده باشد و گروه یا سازمان یا فردی در رویارویی با تهدید ها و خطرها و تجاوز های خارجی یا داخلی با آن روبرو می شود - میرقادری وکیانی،بیتا: - 70-71
ادبیات مقاومت در پیوند با اختلاف و نزاع و درگیری بین دو طرف به وجود میآید و پیشینهی این درگیری به ابتدای پدید آمدن انسان بازمی گردد؛ زیرا ادبیات، نهادی اجتماعی است، از زبان که نهادی دیگر به شمار میرود، به عنوان ابزاری استفاده میکند و با پایداری فردی و اجتماعی گره میخورد. - روزنامه ی کیهان: یک شنبه 16 مهر - 1396 روشن است به وسیلهی وقوع درگیری و نزاع و به محض تهاجم یک طرف، طرف مقابل،موضع مقاومت در پیش خواهد گرفت و پس از جنگ و درگیری تحقق پدیدهی مقاومت، نوبت به ادبیات پایداری میرسد تا ملتها به واسطهی آن بتوانند اندیشهها، از خودگذشتگیها، مفاخر و تاریخ مقاومت خویش را ارائه نمایند.
پس به دنبال تهاجم، مردم یک سرزمین به واسطه غریزهی حب به وطن، موضع پایداری را در پیش می گیرند و در این میان،ادبیات و شاعران نقش پررنگتر در پیدایش ادبیات مقاومت برعهده دارند و از آن برای تشویق و تشجیع مردم به نجات و دفاع از ارزش های ملی و دینی در برابر مهاجمانی استفاده میکنند، که درپی تحمیل قدرت خود هستند . - سایت شبکه العالم: جمعه 31 شهریور 1396 ساعت - 19:37گروهکهای مختلف تکفیری و وهابی به پشتوانه ی جبههی مقاومت غربی عربی سوریه به میدان کارزار بینالملل برای نشانهرویی اسلام ناب محمدی - ص - و نابود کردن جبههی مقاومت تبدیل کردند.لکن جوانان دلباخته سالار شهیدان - ع - و فرزند معنوی امام خمینی - ره - که گهواره نشینان روزهای انقلاب بودند،در دفاع از جبهه جهانی مقاومت به سوی خط مقدم شتافتند و در جوار حرم زینب کبری - س - به خیل شهدای کربلا پیوستند. - محمدعلی، - 22-24 :1396
باتوجه به دفاع از محور مقاومت در سوریه،حضور جمهوری اسلامی در آن کشور،حضوری برای دفاع از اسلام ناب است .علاوه براین جوانان انقلاب اسلامی درآن سوی مرزها دچار هجمهی استکبارو صهیونیستها شده،جمهوری اسلامی وظیفه خود میداند که در سوریه بنا به درخواست دولت این کشور برای فعالیتهای مستشاری حضور داشته باشد - کیانی، . - 129-126: 1388»دولت اسلامی در عراق وشام«یا »داعش« گروه مسلحی است، که با تفکرات سلفی افراطی و تروریستی ،این روزها عراق و سوریه را ناآرام کرده است. - روزنامهی جهان ایران: دوشنبه 4 خرداد1395،سال - 22به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، این گروه همانطور که از نامش پیداست،در عراق و سوریه فعال استو سرکردهی این گروه تروریستی»ابوبکرالبغدادی«نام دارد. - سایت شبکه ی خبری العالم:سه شنبه 26آبان . - 1396
با توجه به اهمیت مدافعان حرم و بهویژه شهدای مدافع حرم و نقش آنها در جریان مقاومت سوریه و دفاع از حرم، مقالهی حاضر به بررسی مقش و جایگاه دو شهید مدافع حرم بهنامهای »شهید حججی« و »شهید سنجهولی« میپردازد. از اینرو به منظور بررسی نقش آنها در ادب پایداری قصیدهای که، دربارهی این دو شهید سروده شده بود، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. لذا سؤال پژوهش حاضر این است که شهدای مدافع حرم چه تاثیر و نقشی در اشاعه ی فرهنگ پایداری داشته اند و چه اهدافی را دنبال کرده اند؟ فرضیهی مطرح شده این است که زندگی و ویژگی این دوشهید و مقایسهی آنها به این نتیجه می رسیم که با وجود تمام عوامل در زندگی خود اهداف والاتری را دنبال می کنند، که برای رسیدن به آن تلاش و جان فشانی می کنند .
